На мяжы з зямлёй пана Б., там, дзе рака робіць паварот, каб абагнуць невысокі пагорак, стаяла хата старой Вяльяны. Старэнькая, пакрывіўшыяся, апошняя ад вёсачкі ў пяць двароў. І не было ў хаце Вяльяны нічога цiкавага, за выключэннем таго, што ўздумалася пану пабудаваць фальварк на гэтым месцы.
Стаў пан засылаць да Вяльяны сваіх падпанкаў з прапановай пакінуць дом і пераехаць на панскі двор. І так, і гэтак ўгаворвалі, але Вяльяна наадрэз адмовілася. «Гэта мая хата, - сказала, - хата маіх продкаў. Навошта ж мне мяняць сваю спадчыну на пакой у панскіх палатах? »
Бачыць пан, што не можа ўгаварыць Вяльяну аддаць хату, вырашыў узяць хітрасцю. Сталі падпанкі распускаць чуткі пра тое, што Вяльяна - ведзьма. Маўляў, апранаецца ў старую вопратку, вечна нейкія травы збірае, а то бачылі яе ў лесе з распушчанымі валасамі, а пасля у кароў малако прапала. Прычым, ва ўсіх.
Сталі шаптацца, папаўзлі па акрузе чуткі, і вось ужо прыйшлі мужыкі да Вяльяны з просьбай, каб сышла. Інакш спаляць хату разам з гаспадыняй.
Горка стала Вяльяне, горка і крыўдна. Куды ёй, старой, ісці? І навошта? Памалілася старая ў апошні раз, развіталася з бацькоўскімі магіламі, ды і павесілася на варотах ўласнага двара.
Аб лепшым пан і марыць не мог! Вяльяну пахавалі, ня на могілках, вядома, - самагубцаў ня адпяваюць і на могілках не хаваюць. Старэнькую хату знеслі, а на яе месцы стаў пан будаваць палац.
Не прайшло і года, як палац быў пабудаваны. З белай цэглы, з калонамі і статуямі. З вялікім гербам над уваходам і пазалочанымі завіткамі над вокнамі. Шмат святла, лесвіц і бронзавых кандэлябраў.
Пасля пераезду пана з сям'ёй на новае месца, пан разаслаў суседзям запрашэнне на баль. З музыкай і танцамі! Адказваючы на запрашэнне, да пана з'ехалася шляхта з усёй акругі і нават з самага Пінска. Хадзілі па садзе, любаваліся палацам, а калі сталі праходзіць ўнутр, наляцеў раптоўны віхор, сарваў капелюшы ў кавалераў і сапсаваў прычоску некалькім дамам. Але, не паспелі госці спалохацца, як віхор памчаўся прэч і ўсё стала, як раней.
Пілі, елі, весяліліся, танцавалі і жартавалі. Скончыўся баль, разышліся госці, падпанкі падлізвалi за шляхтай посуд, хатнія пана сталi рыхтавацца да сну. Пані пайшла ў ванны пакой, нагнулася да люстэрка, каб разгледзець прышчык на носе, ускочыўшы падчас вячэры, як раптам убачыла на люстэрку надпіс чымсьці чырвоным «праклінаю!» Адскочыла пані ад люстэрка і закрычала ад жаху. На крык прыбег пан, нічога не зразумеў і ўтаропіўся на пані, якая паказвала на люстэрка з жахлiвым надпісам. Нядоўга думаючы, пан схапіў першае, што трапілася пад руку, і выцер надпіс. Толькі пасля убачыў, што выціраў начной кашуляй пані.
- Годзе, душачка, - прамовіў пан, - відаць, нехта з слуг затаіў крыўду і так адыграўся.
Насілу пані супакоілася, адправіліся спаць. Толькі ляглі, чуюць, быццам нехта стаіць ля ложка, уздыхае і стогне. Запалілі свечку, тут жа невыразны белы цень мільгануў і знік за фіранкай. Заміраючы ад жаху, пан схапіў шаблю і накіраваўся да фіранкі. Адхапіў тканіну - нікога, толькі месяц свеціць у акно і холад нетутэйшы. Павярнуўся да жонкі і замер ад жудасцi. Побач з ёй каля пасцелі стаяла нешта белае, што нагадвала старую ў накiдцы. Кінуўся пан назад, але страшыдла раз, і знікла.
Тут жа пачуўся плач з дзіцячага пакоя. Пабеглі туды і ўбачылі сямігадовага панiча, які ляжаў на падлозе побач з ложкам. Сталі пытацца, што ды як. Падвываючы, паніч распавёў, што спачатку каля ложка чуліся смех і галасы, пасля нешта стала яго штурхаць і падкідваць і раптам выкінула на падлогу.
Клікнулі слуг, запалілі святло. Пры свечках стала відаць, што дарагія шпалеры спісаныя, размаляваныя чырвонымі крамзолямі. Крамзолі спляталіся ў літары, літары складаліся ў словы, і словы гэтыя былі ўсё тыя ж: «праклінаю!» Сціраць? Бессэнсоўна. Лепш усё зняць і паклеіць нанова.
- Вось, накшталт, і ў здаровым розуме, - пробормтал пан, хрысцячыся, - але ж не разумею, што адбываецца.
І тут у іх паляцелі камяні і камякі бруду. Камяні ўляталі ў дом, не разбіваючы вокнаў, і праляцеўшы, ўдараліся аб сцены, траплялі ў людзей, у мэблю, у люстэркi. Чуўся сухі стук камянёў па сценах і звон разбіваймых люстэркаў. Здавалася, быццам у двары стаялi нябачныя людзi, кідаючыя ўнутр тое, што трапляла пад руку. Ляцелі нават палены і зламаныя галіны.
Следам за гэтым сталі раскідвацца кандэлябры, кнігі, крэслы, посуд. Рэчы зрываліся з месца і лёталі па пакоях, збіваючы людзей і разбіваючы тое, што яшчэ можна было разбіць. Нібы нябачныя нападаючыя, што раней былі звонку, перабраліся ўнутр дома з мэтай разбіць, разграміць, разбурыць...
У роспачы пан сабраў сям'ю і сказаў слугам сыходзіць. Толькі выбеглі, зарагатала, завыла бура, і чорная імгла насунулася на палац. Кінуліся хавацца ў пуню, а тым часам нячыстая сіла біла, разгойдвала, развальвала дом на часткі. Наляцеўшы віхор сарваў дах і з такой сілай шпурнуў на зямлю, што з пакінутых вокнаў павылятала шкло. Падалі статуі да калоны, з трэскам разваліліся сцены і па-над ўсiм гучаў жудасны нечалавечы рогат...
Бура працягвалася ўсю ноч і аціхла толькі з першымі пеўнямі. Падпанкі глядзелі на разбурэння і казалі, што месца праклята і ім лепш сысці да іншага пана. Пан загадаў запрагаць і павёз сям'ю, скурчаную жахлiвай ноччу. Яму было ўсё роўна куды ехаць, абы далей ад гэтага месца. Абы ня бачыць, ня чуць, ня ведаць... Зусім хутка пані звар'яцела, а пан застрэліўся.