Ìûð çûõúóãúýð ãúýòõàïýð àðû. Çû ï÷ýäûæü ãîðýì òèøúõüàíãúóï÷úý ÷Iýãú ÷Iýò ÷úûãøõîì èêúóòýìý çýãóàêIý, ÷û ãúóãúýõýð çýõýóõúûòàãúýó äýãúýíàãúýó òëúýãúóãúý. Îõúòý çàóëý òåøIàãúýó êúîëýæú ãîðý êúýáûáûãú, ÷û ãúóãúýó êúîëýáçûóïýì äýëúýó êúûõüûãúýõýð, òåïëúýäæý äýäýó òý êúûòøIîøIûùòûãúý çýõýóõúûòàãúýì õèIóãú. Ûóæ êIýêýó èòýó äæûðè çû êúîëýæú, ûïýêIý òëúýãúóãúýì íàõü èíûIîó êúýáûáûãú, öóíäûð àðýó êúû÷1ýê1ûí, ûêIè àù ûIûãúûãúý ÷ûïýõýðè Iýòý òåïëúàäæýì õèIóãúýõ.
ÊúîëýáçûóòIóð ÿæüýì ûøúî ôýäýó áçûéõýð çûòåò êúîëæúìý àùûùûãúýõ. Àõýì àïêúûìý àòåò áçûéõýð åæüàøúîõ, øúõüýì, òàìýõýì ûêIè êIýì àòåòõýð øIóöIýõ. Òèíàñûï êúûõüûãúýð ãúýøIýãúîíû! Êúîëýáçûóìý íàáãúîð çýðàøIûðýð òëúýãúóùò.
À ëúýõúàíûì ÷úûãìý ÿòõüýïý öIûêIóõýð êúûçýIóèõûãúý êúîäûÿãú, ûêIè òûíàIý çûòåòûäçàãúýó, òûçûëúûïëúýíýó èòõúóõüàãúýì ïýðûîõúó ôýõúóùòûãúýõýï. Òý ÿåíýðý êúàòûì òûùýïñýóòè, «íýáãúîøIûíûì» ãóïñýôýó òàëúûïëúýí òëúýêIûùòûãú. Äæû ï÷ýäûæü êúýñ øúõüàãúóï÷úýì òåêIóàëúýòè, òèIýïýIàñýìý ÿIîô çûíýñûãúýð çýäãúàøIýùòûãú.
«Êúîëýáçûó ïñýîëúýøIõýð» - äæàðû àôýòûóñûãúýð çýãúóñý êúîëýæúèòIóì.
ÀïýðýìêIý, «òè÷úûã» àó ñûäìè êúûõàìûõàãúýó òëúûòàãúý. Òèùàãó æüûð ùûçýïåî çýïûò - ÷úûãýó äýòõýð ëúýøýó åãúýñûñû, êúóòàìýõýð ÷Iûãóì íýñûùòûì ôýäýó åóôý, àõýì ñûä ôýäý íàáãúóè àòåçýãúýùòýï. Òý «òè÷úûã» çûäýùûòûð êIûì-ñûì, æüû òIýêIîó êúûíýñûðýì êúóòýìý ïñûãúîõýìðý òõüàïýæúûåõýìðý åãúýñûñû êúîäûé. Àð ãúýøIýãúîí äýäýó òùûõúóãú:
- Ñûäýó Ióøõà!
ßòIîíýðýìêIý, «êúîëýáçûó ïñýîëúýøIìý» ñàëúûïëúý çýõúóì, ìûõýì ÿïñýóêIý çûôýäý øúûïêúýð çýçãúýøIýíýó ñûãó êúýêIûãú. ÇûêIè êúîëýáçûóìý ÿãúýïñûêIè ÿíýøàíè ñøIîãúýøIýãúîíûãúýó ñøIýæüûðýï, êúîëýæúõýð õýãúýêIè. Øúûïêúý, Iîð-ïýIîæüìý àôýãúýõüûãúýó ñûçýäæàãúýð áý. Àð çûïêú êúèêIûãúýð, äýõýöIûêIîó ûêIè Ióø äýäýó - Iîð-ïýIîæüýó òèóíý èñûãúý ßøêà-ßøå÷êà àðû. Àó êúîëýæúìý ÿIîô øúõüàôûáà!
Èëúýñ çàóëýêIý óçýêIýIýáýæüûìý, çûãîðý çýäãúýøIýíýó òûôàåìý áèáëèîòåêýì òûêIîùòûãú, òõûëúõýð, õýóòûãúý ãîðýõýð çýäãúýãúîòûùòûãúýõ, øIýíûãúýëýæüìý òÿóï÷Iûùòûãúý.
Àäý íåïý! «Äóíýåðý õúûòûóì» ùûëúûõúó - øIýíûãúýó ùûIýð êúûïIýêIýõüàùò! Ñýðè äæàðû ñø1àãúýð.
ÃóùûIýì ïàå. Êúûçýðý÷IýêIûðýìêIý, êúîëýæúõýð Ióø äýäýõ, ñàêúûõ ûêIè ãóëúûòý ÿI. ÇýêIóæüýó, ãóïêIýó, çûïýøIûæüûí ñýíàóùûãúý çýðàõýëúûì ûïêú êúèêIýó, õúàãúýì äýñýó óíàãúîìý àIûãúû. Êúîëýæúûð êúûîäýIîó ïøIûíûð êúèíýï, àó àïý êúèôýðýð çýõàãúýòýêúîíûì ëúýøýó çýðýôýùàãúýõýð Iîôûøõó.
Èçàêúîó óíýì êúèíýãúý êúîëýæúûì (òàêúèêú 15-30-êIý).øõúóõüýó ðèøIûõüàí ûëúýêIûùòûð áý: õüàïùûïýó èëúõýð ðèòýêúóõüàùò, ïóëüòûì è÷ûIóõýð ðèóòûùò, òåëåôîíûð çýõèóòûùò, òõûëúûïIý àõúùýõýð çýIèòõúûùò, äýïêúûì åãúýïêIûãúý òõûëúûïIýõýì àçûíûêúî êúûòûðè÷ûùò. ÇýðýõúóðýìêIý, êúîëýæúûð óíýì ùèIûãúûí çèãóõýëúûð, ïýðûòûíûãúýð çûôèãúýøúîøýùòûì äýãúîó åãóïøûñýí ôàå.
Àó óêúåçãúýøIóíè Iîôûì õýëú.
Êúîëýæúûì èáûñûì øIó ûëúýãúóùò, ÿíý-ÿòýõýì àôèãúýäýùò, åòIàíý, íûáäæýãúó ûø1ûùò. Óíýì êúåõüàæüûôý åæýùò, óõúóìàêIî ôýõúóíêIè ìýõúó. Êúîëýáçûóì áûñûìûì ôýøúõüàôýó, óíýì èñ íýáãûðý çàóëý «ûãó òåôýùò», àó àäðýõýð çûíèãúýñûùòõýï.
ÊúîëýæúèòIîó çýãúóñýíûãúý ÿIýíýó êúûõýçýðýãúýùûãúýõýì øúûïêúýíûãúý çýôûðÿIýùò (ùûI ùûñý çûòåïõûí!). Àõýì äýãúó äýäýó çýõàõû, àëúýãúó, ìýõýð çýõàøIûêIû, çýêIý õúóðýì ãó ëúàòý, öIûôûì èøIóàãúý åæüûì êúûçýðåêIûðýì åëúûòûãúýó «ëúûòýíûãúý ôåøIû».
ÃóùûIýì ïàå, õýêIûð çýðûëú ùàëúýð çûIûãú öIûôûð êúûçû÷IýêIûðý ïîäúåçäûì êúîëýæúõýð ùûçýðýóãúîèõ - àù àøõûí çýðýõàãúîòýùòûð àøIý. ÑøIýðýï òèóíý ÷Iýñõýì òèïîäúåçä ÷IýêIûðý öIûôõýð çýðàòåêIûðýõýð, àó îõúòý äýõýêIàå àðè òèñýìýðêúýóìý àõýòûãú:
- Êúîëýæúõýì ÷Iýñìý òûêúàõàãúýùûãú!- òûùõûçý, åäãúýõúóãú òûçýðàëúûïëúýùòûãúýì.
Êúîëýáçûóõýì ìýôý çàóëý åìûçýùõýó Iîô àøIàãú. ÓåïëúûíêIý Iýòý çýõýóõúûòàãúýì èòåïëúý íàõü ãóõüý õúóùòûãúýï: ÷ûïýõýð ìîêIý-ìûêIý êúûõýïIûèêIûùòûãúýõ, íàáãúîð ÷IûïIý-÷IûïIýó êúîùý-íàùýó êúåëýëýõûùòûãú.
Êúîëýæúõýì çýêIý àïý êúèôàãúýð àãúýôåäàãú: ãúó÷IûêIûð, ëúýïñý ãúóãúýð, ÷ûïýõýð…Çûùàóõûùòûì, ãûêIûãúýõýð çûïàëúðý êIàïñýì ùûù òàêúûð êúàõüè, çû öûïýð íàáãúîì ïàãúýíàãú, àäðý öûïýð êúóòàìýì òûðàäçàãú. Åíýãóÿãúî, àð äýõýôýøIýó, íàáãúîð ûãúýêIýðýêIýíýó çýðýùûòûãúýð. Àó, íýäæýIóäæýó, òåïëúàäæýó êúýëúàãúîùòûãúý Iàòýì ûêIîöI õúóðýÿáçýó çýãúýçýôàãúýó, ùûêIàãúý èìûIýó, øIó äýäýó ãúýïñûãúàãúý.
Èãúîðûãúîó êúîëýáçûóìý íàáãúîð ôàáýó, êIýíêIýõýì óàòåëúûíêIý ãóïñýôýó àãúýïñûãú: óö ãúóãúýõýð ðàëúõüàãú, êúàõüûãú õúýäýíûæúè, òõûëúïIè, öû IàïIè, àù ôýøúõüàôýóè, êúûáãóðûIîí óìûëúýêIýó, çûãîðýõýð - çýðàãúàôè, çýùèç àøIè, «àóáàãú». Iîôûð àóõûãú!
Äæàù ùåãúýæüàãúýó íàáãúîì çû êúîëýæúûð êúèíýùòûãú, ñûäà ïIîìý, íýáãúî çýãúôàãúýì êúåíýöIûõýðýì «õüàëý-áàëûêú» àøIûùòûãúý, çàãúîðý áçûóìý IóàøIàõüûðý «çýî-áàíýì» òûëúûïëúýùòûãúý, ûêIè òèøúûïêúýó «òýòûåìý» òûãóõýð àôýóçûùòûãúý. Àóæûïêúýì, çýêIý ðýõüàòûæüûãúýõ. Íàáãúîð «çèóíàåõýð» òåêIóàãúýõ!
Çû ï÷ýäûæü òàùûù ãîðýì íàáãúîì êIýíêIèù çýðèëúûì ãó ëúèòàãú. ÊIýíêIýõýð øõúîíòIýøúî-óöûøúîõýó, áæüûãúýøõîõýð àòåóïöIàãúýì ôýäàãú. Êúóàëýì áçûóïýêIý êIýíêIýõýð ûãúýêIóòýðýì ôýäàãú, çýïðèãúàçýùòûãúýí ôàå, åòIàíý àôýñàêúûïýçý àòåãúîëúõüàãú. Çýðýñàêúûðýì äãúýøIàãúîó òåïëúûãú - íû-òûõýð çýêIý çýðýçýôýäýõýð!
Áçûóæúûåõýð êúèçûùèùòûãúýð êúîëýæú àíýð àðû, öóíäûì (õúóì) àù ûøõûùòûð êúûõüûùòûãú, çàãúîðý çûðèãúýïñýôûùòûãú: åæü êIýíêIýõýð êúûãúýãúóíýùòûãú, àäðýì ùàãóð êúûáûáûõüýùòûãúý. ÊúûçýðýòøIîøIûðýìêIý, äûèãúý òàìýõýð ûãúýóëýóùòûãúýõ.
Áçûóæúûåìý ÿêúýõúóí ëúýøýó òûäýãóIýùòûãúý. Òõüàìýôèù ôýäèç òåøIàãú, òûçýðåæýðýìè òIýêIó òåçýùû ôýäýó õúóãúý, øúõüàíãúóï÷úýìè ï÷ýäûæü êúýñ òûçýðýIóëúàäýùòûãúýì ôýäýó òûIóëúýäýæüûðýï. Ìýôý òIîêI, å òIîêIûðý çûðý òåøIàãúýó ùûðõýð êúýõúóãúýõ.
Àïý áçûóïý çýêIýõûãúýìý àôýøúõüàô íàáãúîì êúèùýó òëúýãúóùòûãúýï. Èãúîðûãúîó ùûðìý àõàõúîùòûãú, ÿíýðý ÿòýðý êIóà÷Iý ÿìûIýæüýó, àøõûùòûð êúàõüûùòûãúý. ÀôýãúýøõýêIûùòûãúýõýï.
Òõûëúûì êúèñõûãú, ùûðìý áý äýäý çýðàøõûðýð. Àõýì àðàãúýøõûðýð çýôýøúõüàôýó áý: õüàöIýïIàöIýõýð, áçûó êIýíêIýõýð, íýìûêI áçûóìý ÿùûðõýð, õüàíòIàðêúîõýð, öûãúîõýð, õüàìïëúûæüõýð ûêIè íýìûêIõýð.
Äæûðè ìýçèòIó ôýäèç òåøIàãú. ÍûáæüûêIýìý «ÿïIóíûãúý-ãúýñýíûãúý» èóàõúòý êúýñûãú. Àó àù òûëúûïëúýíýó àìàë äãúîòûãúýï, ÷úûã ïê1àøúýõýð èíû çýõúóõýì íàáãúîð àãúýáûëúûãú.
Êúîëýæú áûíûì òûëúûïëúýçý òåñàãúýòè, áçûó ùûðõýì àõàõúóè íàáãúîð çàáãûíýì, òûêúý÷ýôûí÷úàãú.
Êúûçýðý÷IýêIûãúýìêIý, îõúòý çàóëýðý áçûó ùûðõýð íû-òûõýì àãúàøõýõ, àó åòIàíý áçûó íûáæüûêIýõýð êóïýó çýðýóãúîèõýøú õúóïIýõýð, êIýèõýð êúàáûáûõüýçý àøõûùòûì ëúýõúóõ. Íàáãúîì ÷ýùûì çûùàãúýïñýôûíýó êúàãúýçýæüû.
- Êúîëûæúûð áãúýñýí ïëúýêIûùòà, øúóIà?- êúýóï÷Iàãú ñèïõúîðýëúôýó òàäýæü êúýêIóãúýð, «òèêúîëýáçûó ïñýîëúýøIìý» ÿêúýáàð çûôýòýIóàòýì.
- ÏøIýíýó óôàåìý, êúîëýæúûð óíè óíàãúóè ïñûíêIý äýäýó ÿñý, - ñûãóIýçý èíòåðíåòûì êúèñõûãúý øIýíûãúýð êúýçãúýëúýãúóàãú. - Àù èêIàñ øõúóõüýøIýíûð, ãóùûIàêIý åáãúýøIýí ïëúýêIûùò. Àó, áýðý êúûõýêIû: öIûôûì áçûó ùûðûð åøòý, óíýì ðåãúàñý, åòIàíý çåçýùûêIý, åòIóïùûæüû. Îì õàòIóïùõüýðý áçûó ùûðûð äóíàèøõîì ùýùûíý, íàõüûáýðýì, õýêIóàäý.
Èëúýñèùûì êúàçûôàãó «òèïñýîëúýøIûõýð» ÿíàáãúî êúýáûáûæüûùòûãúýõ, òýðè ðåíýó òÿæýùòûãúý. Àó òàùûù ãîðýì ûãó êúýêIûãúýï êúîëýæú óíýì êúûõüûíû ûãúýñýíýó. ÊIî, óðàìûãúýçûãúýìý, øúõüàôèò äýäýó, ìûäýõàùýó, áçûó øõúóõüýøIûð, ñûäýóùòýó õúàãúýì äýñýó ï1ûãúûùòà? Àùûãúóì àù õúàãúýï - ÷ýòýù ûöIýùòûð.