(Амир Гъази гьаниркахъули, поэтличила пикруми)
Бегъуб даргала литературализиб ца гьат1и варачан. Умуси, хъярхъси, рух1лизиб ахъси.
Т1ашбизур чугурван баршибси х1ялалси урк1и. Лех1кахъиб, тяп шят1ахьиван, урх1мешуагарти саринта буч1уси т1ама. Агара гьанна нуша-ургав бархьдешла къала – пагьмучевси поэт Амир Гъази.
Дек1си, чилилра чебиц1ахъес х1ейруси бетахъри саби ил даргала литературализиб, миллатла рух1ла культурализиб биубси.
Чумра дарган разибарибтири Амир Гъазила жузани: «Хъумх1ертури х1у, урхьу», «Дубуртас марти уршби», «Ламус», «Урк1илизиб дунъя», «Кьисматла кьяркьдеш», «Дигайла арцан», «Г1ямрула ч1ала», «Авк1ап1и» ва царх1илтани. Чумра лук1ан х1яйранбариб илала дебшван карт1ибти чат1нала вич1ирван зайдик1ути, гьаргбиубси вававан жагати назмуртани. Девла багьа балуси, бамсриагарли сагати сипатунаг1ив умц1уси Амир Гъазини, маякли гамурбасван, литература дигантас бархьси гьуни чебиахъусири, миллатла культура, рях1матли ванзаван, лукъахъусири.
Поэт – ил сунела пагьмула лагъ сай,
Г1яламла урк1бази гьуни икъуси.
Гес халкьлис х1ила к1ант1 – бишт1аси далай
Левсив илиниван г1ямру руркъуси?
Поэт – ил сунела къайгъназив х1ейрар
Халкьла дец1-шаддеш сар г1ямру илала.
Дергълизибра далай бег1 гьалаб башар –
Поэт – байрахъчи сай г1ямру-манзилла.
(Урк1ила макьамти. Бях1 45)
Хамдеш х1ейгуси, халаверхни х1****уси поэтли адамдешла багьа ахъли бих1усири. Х1язлис ах1енри илини сунела цаибси повестьлис «Адамли калес» ибси у бедибси. Цацах1ели ара-сагъсили яра талих1чевсили калесиличиб Адамли калес къиянни бирар. Амир Гъази биалли х1яялизив умули, х1илла-шилтахъ дирутачил ургъули, гьарил миц1ирси жайс талих1 булгули, х1ериуб.
Г1ямрула кьисматуни
Рурц1ули дек1ли жайзир
Миъра ц1араван вирус
Набчил дила жалтазив.
Ну – адамра. Ва ил у
Байрахъ саб дила ях1ла.
Талих1 ах1ену вархьли
Х1ерик1ни халкьла дях1ла?
Адамдеш… Х1ейрар илди
Касес, тяп багьудиван…
Я царх1илта х1елуга,
Цабех1лис х1якимдешван…
(Хъумх1ертури х1у, урхьу. Бях1 53)
Дарган мезличил дурабулхъуси республикала газетализив виаб, «Лачин» журналлизив виаб узух1ели, халасири Амир Гъазини жагьил лук1антачил бируси х1янчи. Амир Гъази сабурличил ва урк1ила дигиличил дуч1и илини г1улухъа лук1антала белк1ани. «Лац белшес хьулик1уси пулан адамлизивад уста ветарарал яра ветх1ерарал, илини кабирхьуси цаибси къаркъа х1ясибли вагьес вируси сай». Миллатла литературализи чиди лук1усини сагадеш хес вирарал, чила илдигъунти имканти агарал, вирарал, шяг1ирли балра балусири, иличиба бархьаначи бурра бурусири. Г1ях1си насих1ятличил, бирхауди бирхьниличил, т1алабкардешличил жагьил лук1анти литературала къиянси, белсунси, гъярц1а дякьличиб тякх1ебухъахъес ил мурталра къайгъилизив вирусири.
Някьишик1усила «жан агарси» суратлизи ца чараагарси къел имц1абарили, художникли ил миц1ирбарес вируси сай. Амир Гъазини ник1а лук1анна назмулизи ца яра чумал чараагарси дев имц1адарили, белк1 саркъахъили, автор тамашаирахъусири.
Черях1ти диги дири Амир Гъазила нешла мезличи. Дарган мез далути дарганти цаличил ца урус мезли гъайбик1алри, нушачи баибси жявх1елила рух1ла культурала кьадриличила лук1антани хъумурталри, ил вачаирхусири. Я сунела, я урх1ла белк1аназир чедих1яртдеш х1ейгахъуси сяйси бух1набуцличилси произведениели гъузгъалдиирахъуси Амир Гъазини литературала анхълизи сагати, чучибад х1ер чебасес х1ейэсти чумра галга г1урра удалта или гьандиркусири. Сепайда… Урх1 гьанни бузуси урк1и жявли т1ашбилзан бик1ар. Кьадарх1ебиуб илисра дахъал г1ямру дерк1ес, тяп сунела перола узбас: Г1. Абу-Бакарлис, С. Рабадановлис, Кь. Г1ялиевлис, Гъ. Бях1яндовлис, Х1. Наврузовлис ва бахъал царх1илтас кьяйда. Илди г1ях1ил бухънабаайчи калунти биалри, х1ябилра г1яжаибти белк1анала галгуби удатиши. Чула творчество бег1лара бикьурси, пасих1дешли саби баргибх1ели, буч1анти чула сагати жузачи х1ерси манзил къябдердиб илдала г1ямру. Амма, чула урк1би т1ашдизаллира, поэтуни бубк1ути ах1ен. Илди чула пагьмуличил, дагьрила хазналичил, буч1антас г1елар датурти белк1аназирад ламдик1ути дигиличил, назмуртазир рурх1ути урк1ила х1яланачил, чеалк1ути наслубас г1ердугьути пасих1ти насих1ятуначил гъамтала, саби балутала, чула белк1аначи карц1ти буч1антала урк1базиб кавлути саби.