20. Замондошларимга маддохликдан воз кечганим хаки

Анвар Шукуров
(хакикатнинг охирги манзили)
Якин йигирма йиллик тарихимизда кайд этилган табиий офатдан одамларнинг нобуд булиши буйича энг дахшатлиси  2004 йил 26 декабрь кунида Хинд океанида булиб утган ер силкиниши ва цунами булса керак. Яна билмадим.
Статистик маълумотларга кура уша куни битта Индонезиянинг узидан 131.000 киши халок булган. Шри Ланкадан 35.000 киши, Хиндистондан 12.000 киши, Тпиланддан 5.000 киши хаётдан куз юмган. Ушбу ер ости силкинишини магнитудаси 9,2 балл булган экан. Бу ер силкинишидан Австралия, Сомали, Мальдив, Мадагаскар ороллари, АКШдаги Оклахома штати хам зарар курганмиш.
Нобуд булганлар сони анча куп булганига шубха йук. Бемалол 300.000 киши дейиш хам мумкин экан.  Энг кизиги бу офат руй берган жойларнинг деярли барчаси бутун дунё сайёхлик сихатгохлари жойлашган худудлар булган дейишади. 
Бу табиий офат нимадан пайдо булди?
Саволни каранг «табиий офат»?
Офатларнинг туриям куп-да. Чулда чанг-туполон, бурон; Тогда лава, кор кучкиси, лой кучиши, сувда туфон. Шахарларда зилзила. Офатнинг келиб чикиш, руй бериш сабаби бордир. Агар шундай замонавий олимлар офатлар келиб чикиш сабабларини очиклай билганларида бу ходисалар – офат деб эмас  энди фан дейиларди. Шунда офат юз берган жой хакида гапирилганда «фалон сабабларнинг купайиб кетиши окибатида мазкур ходиса руй берди!»-дейиларди.
Шунингдек, одамлар дарахтларни тог багирларидан юлиб ола бошлаганидан кейин, дарахтлар ушлаб турган тупрок очилиб, пастга караб тушиши окибатида кишлокни кучки босди ёки шахардаги сояли дарахтлар беаёв киркиб ташланганидан сунг шахар ахолиси уртасида фалончи касалликлар купайди!
Бу хулосаларни илмий тушунтириш жумласига киритиш мумкин.
Утган асрнинг нечанчидир йилларида Хитойда чумчукларни йук килиш хакида кай бир довдирнинг ташаббуси кенг кулоч ёйган. Хамма чумчук улдиришга тушиб кетган бир пайтда Хитойда зараркунандалар купайиб кетади. Хитойликлар пашша улдиргичларини кулга олиб куча-куйда пашша улдиришга тушиб кетишди ва алал-хусус табиат билан уйнашиб булмаслигини тушуниб етдилар. 
Замон олимлари табиий офатлар сабабини-ку топишолмади. Бу аклли инсон узи яратган молия тизимидаги иктисодий инкирозлар сабабини хам топишолмайди. Бутун жахон молия тизими 2008 йилда молиявий инкирозга учради. Сабабини топишолмади. Якин Шарк минтакасига бу инкироз таъсир килмади. Негалигини бир неча йил утгач аниклашди. Якин Шарк, хусусан мусулмон мамлакатлари банк тизими фоиз олмаганлиги туфайли бу инкироздан омон колган экан.
Барча анъанвий Ислом, Насроний, Иудавий, Бутпарастлик динлари инсон ер юзида ягона, айтган гапи амалга ошадиган Подшо эмаслигини тан олади.
Исломдан бошка дин вакиллари бут ва санамлар оркали булса-да, инсон вакти-вакти билан килган яхши амали учун яхшилик билан, ёмон амали туфайли жазога тортилиши мумкинлигини уз сафдошларига уктириб келади.
Тафаккурни кенгайтириш омили ислом динида. Чунки, унинг асосий гояси – Аллохдан узга Илох йук!
Яъни, ер юзидаги барча махлукот ва мавжудотни Яратган Зот битта. Аллох нафакат мавжудот хамда махлукотни яратган, балки уларнинг моддий ва маънавий эхтиёжларини хам Бошкариб туради!
Етти миллиард миллиард одамнинг етти миллиард такдирини белгилайди. Хар бир тафаккур килувчи инсонга синов белгилайди ва инсонлар уртасидаги дахо каби илмлилари хам улишидан олдин «мен хеч нимани билмаслигимни билдим»-дея жон беради.
Хар уттиз йилда одамлар янгиланиб туришини хисобга олинг-у сув туфонидан кейинги 5100 йилда камида 170 авлод алмашганига эътибор беринг!!! Куч ва кудрат Сохибининг имкониятини чамалай оласизми?
Етти миллиард кишининг кул терисидаги из хеч качон такрорланмас экан. Такдиричи? Такдири хам турлича!
Одамзот ун саккиз минг оламнинг биттаси холос. Колган 17.999 та оламни яратиш ва уни бошкариш кандай амалга ошади? Дейлик баликлар олами неча турга булинади? Дарахтлар оламичи? Судралиб юрувчилар? Утлар-уланлар? Кушлар? Йирткичлар? Сут эмизувчилар хамма-хаммаси назорат остида булишини аклга сигдириб буладими?
Дахрийлар мартаба деганда лавозим, унвон, илмий даража, ёш, тажриба каби унсурларни инобатга оладилар. Бу гап бизнинг узимиз яратган улчамимиз. Лекин, инсоннинг хаёти такдири аввалдан белгиланган булса, улар уртасидаги муносабатларга, содир булаётган жараёнларга хам тушунтириш борми?
Дунёни англаб буладими узи?
Дунёвий илмларнинг энг зехни ва акли уткирларидан хисобланмиш Альберт Эйнштейн хам бу масалага шубха билан карайди.
Мен учун дунёни, ундаги кечаётган жараёнларни англашнинг энг соддаси ёзилган Китоб – Куръон. Динни мураккаблаштириш керак эмас. Куръон барча укув юртларида Фан сифатида укитилиши керак. Ундан дарс берувчилар салла ураб эмас, оддий, харакатдаги конунлар талабига асосан педагог кийимида укитилиши керак. Шундан келиб чикилса, хозирги пайтда бизда факат эркак домлалар дарс утиши керак. Куръон мактабда хам, лицей ва коллежда хам укитилиши керак. Айникса, хукукшунослар Унда ёзилган конунлар мохиятини урганишлари керак.
АКШнинг Гарвард университетида Куръоннинг Бакара сурасидан парча келтирилганлигини айтишди. Бутун дунё ахли илмлари Куръонда яширинган сирларни очишга бел боглашяпти ва маълум маънода муваффакиятга эришмокдалар. Хусусан мен хукукшунослик, тарих, фалсафа, филология факультетларида Куръондаги келтирилган учта шахс – Зулкарнайн, Мусодан илмли олим, Иброхим пайгамбарлар хакида куйидаги мавзуда «Иброхим пайгамбарнинг яхудий  булмаганлиги», «Мусо пайгамбарга билдирилган ер юзида унданда илмли киши ким эди?», «Зулкарнайннинг кимлиги хакида» соатлаб маъруза укишим мумкин.
Мана шу учта шахс хакидаги Куръон оркали олиб борган изланишларим бемалол дунё тарихига хозиргача булган карашларни алгов-далгов килиб ташлаши мумкин.
Динимиз таълимотига кура, Одам яратилган 18.000 оламнинг Подшоси хисобланади. Уларнинг ранги, жисмоний имкониятларида фарк бор. Бу фарк атайлаб белгилаб куйилган. Аслида ер юзидаги барча одам бир миллат. Уларнинг фарки – амалида. Амал онгимиз билан бошкарилади. Онгимизни рух йуналтиради. Мана шу рух Еттинчи кават осмондан танамизга солинган.
Куръон маъноларини укийдиган кишилар учун дунёни англашни тушунтиришда унчалик мураккаблик йук. 
«Ер юзидаги дарахтнинг куриган барги хам Аллохнинг рухсатисиз ерга тушмайди», «жиноятчи кишиларнинг окибати (дунёни кандай тарк этиши)ни куринг».
Сиз уша мавжуд инсоннинг биттаси холос, сизнинг бошка инсондан мартабада кандай фаркингиз бор биласизми?
Сизларнинг хурматлингиз – такводоррогингиздир!
Бу конунни хам бир томонлама шархлаш керак эмас. Бешта фарзнинг бажариб, аммо килаётган амалдаги хатоларингиз мартабангизни тушириб куйиши мумкин.
Америкада яшайдиган Олим Шарипов ёзади:
– Бундан уттиз йилларча мукаддам, АКШга энди келган пайтларим. Эрталаб туриб ташкарига чиксам автомашинам ойнасига кимдир бир парча когоз илдириб кетибди. Укиб карасам, «кечкурун нохосдан сизнинг машинангизни туртиб юбордим, менинг телефоним фалон, зарарни тулашга тайёрман»-деб ёзилганмиш. Хазилми, чинми дея машинасини караса, ахамиятсиз туртилиш булгандек. Телфеон килибди. Гушакни насроний эътикодидаги бир киши олиб, гапни узрдан бошлабди. Насроний зарарни тулаш чораларини курибди. Олим ака хам унинг бу амалидан хайратда колиб хозиргача эслаб юради.
Швецияда насронийликдан исломга утган швед имомига узбеклар никох укитгани борибдилар. Маросим тугаганидан кейин куёв имомга пул кистирмокчи булибди. Пулни олишни катъиян рад этган швед имоми «мен бу ишни Аллох ризолиги учун килдим. Биламан Узбекистонда шундай килишади, лекин мен бу пулни ололмайман»-дебди.
Масжиднинг имоми булган бир киши кимматбахо тунни Маккадаги бир биродарга тухфа килмокчи булибди.
–Сиз нима иш киласиз? (яъни бу хадяни менга ниманинг хисобидан бермокчисиз?)
–Масжидда имомман!
–Тушунарли, яна бирор касбингиз борми?
–Йук, масжидим катта масжид.
–Узр, хадянгизни кабул килолмайман...
Бизда Аллохнинг бешта фарзини бажардим, тамом деган хаёлдаги одамлар куп. Булмаса, ноннинг орасига корадори солиб Хажга чикиб кетаётган (бундан олдин саккиз марта Хажга борган) кишига туккизинчи марта Хажга боришга кандай рухсат берилади?
Масжид, Аллохнинг уйини гаровга куйиб, кейин сотдик-а, якинда, адашмасам?
Бу кабохат-ку!
Бу фактлар ижтимоий тармоклардаги вокеалар. Айтиб булмайдиган ишлар канча?
Расули Акрам уч марта, Мусо ва Сулаймон алахиссаломлар тушимга кирганидан сунг, бу хикматлар узидан узи булмаётганлигини уйлаб Куръон маъноларини укишга киришиб кетдим. Куръоннинг узбекчасини хам, русчасини хам укиб ундаги оятлар тагида яширинган конунлар хакида мушохада юрита бошладим.
Мени онгу-шуурим кийналган, кайфиятим парчаланиб, кунглим гам-гуссага ботган пайтларда Куръон укийдиган булдим.
Куръонда аср намозини тарк этмаслик хакида оят бор. Бу оятнинг замирида жуда гузал ва  хикматли маъно бор.
Аср сурасининг маъноси «инсон атрофи зиён билан уралган булиб, сабр килувчилар ва солих амал килувчилар ундан омондадир»  -деган конун яширинган. Инсонни хамма тарафдан зиён ушлаб туради деган конун фанда, хусусан тиббиётда уз исботини топди. Жумладан, аникланишича инсон танасида ер юзидаги мавжуд касалликларнинг барчаси хужайралари бор экан. Лекин унинг кай бири фаоллашади, бу масалада тиббиёт ожиз.
Куръон конунига кура эса килган ёмон амалимиз ёки шошкалоклигимиз зиён куришимизга олиб келади.
Европа ва АКШда юз берган 2008 йилги молиявий инкирозга сабаб булган амал Пекин олимпиадаси очилиш кунида Гарбнинг Гуржистон оркали Шимолий Осетияда турган рус Армияси килган харбий амалиёти эди десам иймон сохиблари мени тушунадилар деб уйлайман.
СССРнинг таркалишини Рональд Рейган ва Маргарет Тетчерлар «биз амалга оширдик»-дея катта гапирдилар. Маргарет Тетчер ушанда Туркия Бош Вазирига «биз коммунистларни йук килдик, энди навбат сиз-мусулмонларга»-деганини хаммаям эсламаса керак.
Аслида М.Горбачев айтган, ошкоралик, фикрлар хилма-хиллиги, демократик сайловлар, спиртли ичимликлар истеъмолини йукотиш каби шиорлар тугри кулланила борганида СССР таркалмаслиги хам мумкин эди.
Бирок, М.Горбачев жуда катта ковун туширди. Туширганда хам Аллохнинг газабини келтирадиган иш килди. Уша пайтда асосий омма бу вокеани билгани йук. Ими-жимида ёвузлик килиниб, унинг усти хаспушланди. Ха, СССРнинг таркалиб кетишига Тогли Корабогдаги 26 та миллати озарбойжон булган кари-картанг, ёш болаларнинг темир кувур ичига солиниб пайвандланиши ва ёкиб улдирилиши сабаб булди!
Бунаканги пасткаш котилликни дунё тарихи камдан кам холатларда курганди. Айникса уша котилларнинг устидан кузгатилган жиноят ишининг тугатилиши хамда жиноятчиларнинг ялло килиб юришига имконият яратилиши, унга карши турадиган кучнинг ерда йуклиги,  Аллох жиноятчиларга нисбатан чора куришига олиб келди ва  СССР деган, халкпарвар, адолатпарварман дея жар солаётган империя тугаб кетди. Бу империяни биз тугатдик деган Рональд Рейган ва Маргарет Тетчерлар эса аклдан озиб бу дунёни тарк этдилар.
Шунинг учун инсонни хар тарафдан зиён ушлаб туради деган конунни давлат хаётига хам куллса булади. Мисол учун хакикатнинг яширилиши,  бугилиши, одил судловнинг йуклиги, иркчилик, миллатчилик, махаллийчилик, кариндош-уругчилик, халк ризки уч-туртта угри кулида тупланиб колиши,  коррупция, зуравонликни рагбатлантириш, жиноятчиларнинг ялло килиб юриши, пулнинг кадрсизланиши Аллохнинг газабига дучор булишнинг сабабларидир.
Индонезия мусулмонлари куп булган энг катта давлатлардан бири эканлигини биламиз. Лекин, энг катта талофат айнан шу мамлакатда булди-ю, лекин, нима учун уша офатлар юз берган жойда масжидлар талофат курмай, уларнинг ичига беркинган кишилар омон колишди? Хайратланарли томони шундаки, у ерда оддий тахтадан булган масжидлар хам зиён курмаган???!!!
Куръондаги энг дахшатли конун Аллох сизни жазоламокчи булса, кочиб кетадиган жой борми? Ер остига кириб кутиламан деган Гитлер нима булганини хамма билади. Ер усти, уммон, тогдаям беркинолмайсиз. Коинот жазо тушишига энг якин жой.
Ислом байроги остида араблар икки аср Куръон адолатини ёйган булсалар, Имом Бухорий каби олим етишганиидан кейинги минг йилда туркийлар дунёда Куръон адолатини ёйдилар. Мана деярли икки юз йилдан буён «биз дам оляпмиз».
Утган асрнинг саксонинчи йилларида Афгонистонлик узбеклар юртимизга кела бошладилар. Бизнинг хаётимизни курган, маиший ва моддий ахволимиз яхшилигидан хавас килган булса-да арокхурлигимиздан, хотин-кизларимизнинг очик-сочиклигидан хафа булганлар. Аммо, бир Авгонистонлик узбекнинг эътирофи, Аллох килаётган хар бир амалида хикмат борлигини англатади.
Юртимизга Чор Россияси келиши билан Учта Ахмокнинг узаро уруши якун топган! Энг асосийси кул бозори йук килинган.
Авгонистонлик узбек ушанда юртимизда курган-кечирганларини хулоса килиб шундай деган экан:
 «Узбекистонда баччабозликни йук килган Лениннинг отасига минг рахмиат!»
Россия империясининг кудрати, нуфузи ошишини Пётр Биринчи билан боглашади (Иван Грозний турк анъаналари асосида, тогалари Олтин Урда Бекларбеги Мамай авлоди томонидан тарбия килинганди).
Бунинг сабаби нимада? Сабаби шуки, айнан Пётр Биринчи Куръонни рус тилига таржима килдирган одам хисобланади. Бу китобни укиган А.Пушкин хам «Я читал сладостный Коран» -дея ашъор битганди.
Ким ва кайси давлат Куръонни укий бошласа мартабаси усиб кетаверади. Россиянинг хозирги Етакчиси Йулчиев вакти-вакти билан Куръон укиётганлигини айтишди. Мен бу гапга ишондим. Зеро, Россия Давлат Парламенти – Думаси Куръон зарарли Китоб эмаслигини конун даражасида кайд этди. Бизда араб тили укитилаётган укув Марказидан Куръон топилганлиги айб санаётганлар борлиги хакида лавха Ижтимоий тармокларда  таркалди.
Ижтимоий тармокларидан кидиринг Куръоннинг русча таржимасининг унлаб матнига дуч келасиз. Мен учун содда ва кулай, узбек тилида таржима Шайх Абдулазиз Мансур хамда  Алоуддин Мансурларники, лекин уни интернетдан топиб булмайди!
Куръонни сотиш гунох! Бу жуда дахшатли хатоимиздир!   
«Пойабзалингизнинг богичи узилса хам Аллохдандир» -дейилади Имом Ат Термизий келтирган хадисда.
Аслида бу гап «Дарахтнинг куриган барги хам Аллохнинг рухсатисиз ерга тушмайди»-деган оятнинг давоми.
Бу хадиснинг тафаккур кулами «Даст ба кору, дил ба ёр»дан кенг ва баланд.
Яъни, Аллох нафакат сизни яратди, балки сизни доим кузатиб, бошкариб турибди. Замонавий тилга угирсак «ер юзидаги хар бир инсон олти улчамли камера назорати остида» деганидир.
Алберьт Эйнштейн «Худо тасодифлар оркали узининг борлигини билдириб  туради»-дейди. Бу тасодиф сузи «Аллох ягона! Ундан узга Илох йук» калимасини тан олмайдиганлар учун айтилган.
Аслида хеч кандай тасодиф йук. Хикмат бор.
Энди маддохлик килганим учун Аллох томонидан менга берилган Эслатма, Дакки, Жазо хакида.
Бу вокеа 2011 йил 16 апрель кунида булди.
Уша куни ёки ундан бир кун олдин Интернетдаги Проза ру сайтидаги сахифамга Узбекистон Президенти Ислом Каримовни олиб бораётган ишларини мактаб макола куйдим. Мазкур маколада И.Каримов узига бюст урнатган Кукон хокимини ишдан олиб ташлагани-ю, кучалардаги уз тасвири туширилган катта-катта баннер расмларни олдириб ташлагани ва яна баъзи бошка мактовлар хам кушиб-чатиб ёзиб ишхонага келдим.
Кечкурун бир укахонимиз узининг тугилган кунига таклиф килди. У ёкка хам бордим. Хангомалашиб соат 23-30ларда уйга кайтдим. Уйда оила аъзоларим телевизор куриб утиришган экан.
Тахорат килиб хуфтон намозини бошлагунга кадар соат 24-00дан ошдиёв. Секингина узим учун азон чакириб, икомат айтиб хуфтон намозининг турт ракаат фарзини бошладим. Иккинчи ракаатда турганимда зилзила бошланиб колди-да. Зилзила шу даражада дахшатли тус олдики, иккинчи ракаатда рукуъга бораётганда намозни ташлаб кетмокчи хам булдим!
Аммо, куркдим. Чунки, бир вокеа хотирамга каттик урнашиб колиб намозни тарк этиш Аллохга итоатсиз деган катъий ишонч пайдо килганди. 2006 ёки 2007 йил куз. Бирок кун жуда иссик. Жума намозини Тошкентдаги Баланд масжидда укияпмиз. Азон чакирилганидан кейин бошланган биринчи турт ракаат суннат намози пайтида ёнимда турган ёш йигитнинг елка томонидан култигининг куланса хиди бурним атрофида айланди. «Уф-ф, ювиниб келмабди-да» деб куйдим-у ибодатимни давом эттирдим.
Кейин хутба, жума намози укилди. Сунгра яна турт ракаат суннат ва якуний дуо бошланган хамон зилзила бошланиб колса денг! Шунда уч-туртта ёш йигит масжид ичидан отилиб ташкарига чикмокчи булди.
Шунда бир кария уларни жахл билан тухтатди: «тур жойингда! Агар жазо тушадиган булса, кочадиган жойинг борми?»-деди у катъий.
Йигитлар тухтаб колишди. Мен эса кочмаётганим учун калбимда гурур туйдим.
Бир неча жойларда бу вокеани айтиб, ёшларни шашкалоклик килганини гердайиб айтгандирман хам. Уша гапларда Индонезиядаги офатда 131.000 киши халок булса-да масжидларга яширинган кишилар омон колганлигини хам илова килиб, утирган хамсухбатларимни Аллохнинг хикматига ошно килганман.
Кейинчалик аникланишича, уша жума куни Тошкентнинг барча масжидида айнан жума ибодати тугагач зилзила руй берганини одамлардан эшитганман. Бунинг асл сабаби буйича суриштирув хам утказилган. Энг макбул жавоб шуки: ислом динига эътикод килмайдиган кимдир узининг фирмасини реклама килиш учун келаётган Рамазон ойидан аввал таквим ясатиб жума ибодати пайтида масжиднинг ичига кириб бепул таркатган. Натижада одамлар таквим оламан дея масжид ичида гала-говур кутаришган. Уша гайридин йигит хам масжиддан чиколмай мажбуран ибодат килган дейишади. Янаям билмадим. Аллох билгувчи.
Майли гапимизга кайтайлик. Баланд масжиддаги кариянинг гапидан сунг йигитлар жойига утиргач, зилзила хам тухтади. Шунда дуо килаётган имом хамманинг номидан шундай деди:
–Эй, Аллохим, кофир бандаларингни гунохлари учун бизни жазолама!
Имом шу нидони тилига чикарар экан, билинар билинмас хунграб хам юборди.
Мен хаётим давомида беш вакт ибодат килиб юрган гадойни учратмадим. Аммо, нега менга бундай дахшатли дакки тушяпти? Мен шунга хайрон эдим? Хатто иккинчи ракаатда тахажжудда утирганимда хам зилзила давом этарди.
Турмуш уртогим мени кидириб юрар, болаларим узларини турли бурчакка уриб узларича беркинишган, хаммалари саросимада эдилар.
Ахийри турмуш уртогим мен намоз укиётганимни куриб тинчиб колди. Атахиёётни укиб булганимдан сунг учинчи раккаатга туришимдан олдин зилзила хам тухтади.
Намозимни тугатган пайтимда мен оила аъзоларим куз унгида эътикодли мусулмон сифатида гавдалансам. Узимнинг холим хор эди? Чунки, гунохкор кулларгагина бундай вазиятда шундай дахшатли азоблар (инна азобака билкуффари мулхик) тушади!!!
Дархол ният килиб Куръон очдим. «Золимларга кумакчи булманг» деган конуни бор сура чикди! Кайси золимга кумак берибман? Миямга келган савол шу булди-ю, бугун (кеча десаям буларди) кундузи И.Каримовга маддохлик килиб ёзган маколам ёдимга тушиб этим уюшиб кетди.
Маколани дархол учирдим ва Аллохимдан узр сураб яна ибодат килиб, давлат рахбари И.Каримовга иккинчи маддохлик килмаслик (лекин яхши томонларини бурттирмасдан тугри айтиш бундан мустасно)ка ваъда бердим.
Эртаси куни Интернетни яна бир кидириб, нега И.Каримовга маддохлигим Аллохимга маъкул келмади экан?-дея кидирсам. Франциянинг кайси бир газетасида айни шу кунларда «Ислам Каримов -диктатор» деган макола чиккан булиб, европада кенг мухокама булаётган экан. Эсингизда булса кейинрок уша нашрни Лола Каримова судга берди ва тантанали равишда судда ютказди.
              Хуллас, булиб утган вокеалардан чикарган хулосам шуки. Ер юзида булаётган хар кандай вокеа кайси давлат ёки киши билан содир булаётган булмасин барчасининг асл хакикати Еттинчи кават осмондан бошкарилади хамда унинг сабабини тушунмайдиган мен учун баъзида  Хикмат, тушунган баъзи пайтимда эса Ибрат экан.
               Шунинг учун узимга узим, эй кул гердайма! Сен баландликда тоглардан баланд булолмайсан, юрганингда керилмай юр, зеро босган кадаминг билан ерни ёриб кетолмайсан. Бировларга каттик бакирма, чунки, эшшакнинг овози энг хунук товушдир. Чумолининг хам инини бузма, чунки, уям Аллохнинг яратган бир мехнаткаш мавжудоти булиб, мазлумнинг каргиши Аллохга пардасиз етиб боради. Маддохлик килма, зеро маддохлик ширкка тенг булган энг катта гунохлардан биридир! Аллохдан узгадан куркма! Охиратдаги жавобдан курк!

                ТАМОМ