Русская Литература. Евгений Евтушенко. Стихи.
Я хотел бы...
Я хотел бы
родиться
во всех странах,
быть беспаспортным,
к панике бедного МИДа,
всеми рыбами быть
во всех океанах
и собаками всеми
на улицах мира.
Не хочу я склоняться
ни перед какими богами,
не хочу я играть
в православного хиппи,
но я хотел бы нырнуть
глубоко-глубоко на Байкале,
ну а вынырнуть,
фыркая,
на Миссисипи.
Я хотел бы
в моей ненаглядной проклятой
вселенной
быть репейником сирым —
не то что холеным левкоем.
Божьей тварью любой,
хоть последней паршивой гиеной,
но тираном — ни в коем
и кошкой тирана — ни в коем.
И хотел бы я быть
человеком в любой ипостаси:
хоть под пыткой в тюрьме гватемальской,
хоть бездомным в трущобах Гонконга,
хоть скелетом живым в Бангладеше,
хоть нищим юродивым в Лхасе,
хоть в Кейптауне негром,
но не в ипостаси подонка.
Я хотел бы лежать
под ножами всех в мире хирургов,
быть горбатым, слепым,
испытать все болезни, все раны,
уродства,
быть обрубком войны,
подбирателем грязных окурков —
лишь бы внутрь не пролез
подловатый микроб превосходства.
Не в элите хотел бы я быть,
но, конечно, не в стаде трусливых,
не в овчарках при стаде,
не в пастырях,
стаду угодных,
и хотел бы я счастья,
но лишь не за счет несчастливых,
и хотел бы свободы,
но лишь не за счет несвободных.
Я хотел бы любить
всех на свете женщин,
и хотел бы я женщиной быть —
хоть однажды...
Мать-природа,
мужчина тобой приуменьшен.
Почему материнства
мужчине не дашь ты?
Если б торкнулось в нем,
там, под сердцем,
дитя беспричинно,
то, наверно, жесток
так бы не был мужчина.
Всенасущным хотел бы я быть —
ну, хоть чашкою риса
в руках у вьетнамки наплаканной,
хоть головкою лука
в тюремной бурде на Гаити,
хоть дешевым вином
в траттории рабочей неапольской
и хоть крошечным тюбиком сыра
на лунной орбите:
пусть бы съели меня,
пусть бы выпили —
лишь бы польза была
в моей гибели.
Я хотел бы всевременным быть,
всю историю так огорошив,
чтоб она обалдела,
как я с ней нахальствую:
распилить пугачевскую клетку
в Россию проникшим Гаврошем,
привезти Нефертити
на пущинской тройке в Михайловское.
Я хотел бы раз в сто
увеличить пространство мгновенья:
чтобы в тот же момент
я на Лене пил спирт с рыбаками,
целовался в Бейруте,
плясал под тамтамы в Гвинее,
бастовал на «Рено»,
мяч гонял с пацанами на Копакабане.
Всеязыким хотел бы я быть,
словно тайные воды под почвой.
Всепрофессийным сразу.
И я бы добился,
чтоб один Евтушенко был просто поэт,
а второй был подпольщик,
третий — в Беркли студент,
а четвертый — чеканщик тбилисский.
Ну а пятый —
учитель среди эскимосских детей
на Аляске,
а шестой —
молодой президент,
где-то, скажем, хоть в Сьерра-Леоне,
а седьмой —
еще только бы тряс
погремушкой в коляске,
а десятый...
а сотый...
миллионный...
Быть собою мне мало —
быть всеми мне дайте!
Каждой твари —
и то, как ведется, по паре,
ну а бог,
поскупись на копирку,
меня в самиздате напечатал
в единственном экземпляре.
но я богу все карты смешаю.
Я бога запутаю!
Буду тысячелик
до последнего самого дня,
чтоб гудела земля от меня,
чтоб рехнулись компьютеры
на всемирной переписи меня.
Я хотел бы на всех баррикадах твоих,
человечество,
драться,
к Пиренеям прижаться,
Сахарой насквозь пропылиться
и принять в себя веру
людского великого братства,
а лицом своим сделать —
всего человечества лица.
Но когда я умру —
нашумевшим сибирским Вийоном,—
положите меня
не в английскую,
не в итальянскую землю —
в нашу русскую землю
на тихом холме,
на зеленом,
где впервые
себя
я почувствовал всеми.
;st;rdim ki...
B;t;n ;lk;l;rd; do;ulmaq ist;rdim,
Pasportsuz-filans;z olmaq ist;rdim,
Yaz;q X;N-in hay-k;y
qoparmas;na r;;m;n...
b;t;n okeanlar;n m;n
bal;qlar;yla birg;
;zm;k ist;rdim,
d;nyan;n b;t;n itl;riyl;
k;;;l;rd; birg;
g;zm;k ist;rdim...
Hans;sa allah;n qar;;s;nda
ba; ;ym;k ist;mir;m,
pravoslav hippisini
oynamaq ist;mir;m,
;st;rdim ki, Baykal;n
d;rinlikl;rin;
ba; varam,
ordan suya tullan;b
f;nx;ra-f;nx;ra Missisipid; ;;xam.
;st;rdim ki, bu g;zdoymaz
v; l;n;t; g;lmi; d;nyamda
m;zlum, boynub;k;k
bir ay;;i;;yin; d;n;m -
;rk;y;n ;;bbu;i;;yini demir;m...
Allah;n yaratd;;; n; varsa,
ondan olmaq ist;rdim.
lap yaramaz gore;;n; d; raz;yam,
Amma tiran yox! He; zaman yox!
H;tta tiran;n
pi;iyi d; olmazd;m!
He; vaxt bel;
do;ulmazd;m!
;st;rdim ki, h;r c;r insan olam -
Ata, O;ul, M;q;dd;s Ruh!
eybi yox, qoy m;n;
Qvatemala zindan;nda
in;g;nc; d; versinl;r,
qoy Honqonkun xarabalar;nda
evsiz-e;iksiz olum,
Banqlade;d; canl;
s;r-s;m;kt;k ya;ay;m,
qoy Lxasda divan;lik edim,
yoxsul kimi s;l;nim,
Keyptaunda m;n
z;nci d; olum h;rd;n -
amma ;eytan;n h;;;rat; yox!
;st;rdim ki, d;nyan;n
b;t;n c;rrahlar;n;n
b;;a;;n;n alt;nda
uzan;m,
qozbel olum, kor olum,
b;t;n x;st;likl;ri,
b;t;n d;rdl;ri, yaralar;,
b;t;n kifirlikl;ri
qoy als;n m;nim can;m,
qoy olum m;harib; qurban;,
lap yerd;n
kirli papiros k;t;kl;rini d; y;;;m,
t;ki i;im; al;aq
h;kmranl;q virusu
soxulmas;n!
Yox, m;n se;ilmi;
insan z;mr;si d; olmaq ist;mir;m!
M;n qorxaq v; miskinl;r
s;r;s;n;
qat;lmaq ist;mir;m!
Qoyun s;r;s;n; qoruyan
k;p;kl;rd;n
olmaq ist;mir;m,
n; ke;i;, n; d; g;ruh
olmaq ist;yir;m!
;st;rdim ki, xo;b;xt olum,
amma b;db;xtl;rin
hesab;na yox!
;st;rdim ki, azad olum,
amma qullar;n
hesab;na yox!
Sevm;k ist;rdim m;n
b;t;n yer ;z;n;n qad;nlar;n;,
V; bir d;... he; olmasa, birc; d;f;
qad;n olmaq ist;rdim...
Ana-T;bi;t,
ax; ki;ini do;an,
yaradan - s;n!
B;s niy; ki;iy;
anal;q vermirs;n?
;g;r onun i;ind;,
sin;sind; d;y;ns;ydin,
s;b;bsiz-filans;z ;z balan kimi
onu ;zizl;s;ydin, inan,
b;lk; he; ki;i d;
olmazd; bel; tiran!
H;r ;ey; yararl;
olmaq ist;rdim -
he; olmasa,
a;lamaqdan g;zl;ri ;i;mi;
o Vyetnaml; qad;n;n ;ll;rind;
bir kasa d;y; olum,
lap Haiti zindan;nda
veril;n bulan;q
;orba suyunun
i;ind;ki so;an;n
ba;; olum,
qoy m;n Neapol f;hl;sinin
zirz;mid; i;diyi
ucuz ;;rab; olum,
qoy Ay;n orbitind;
x;rda pendir d; olum:
yesinl;r m;ni,
i;sinl;r m;ni -
t;ki ;z ;l;m;m;
yararl; olum.
;st;rdim ki,
b;t;n zamanlarda olum,
tarixi el; ;a;d;r;m,
el; heyr;tl;ndirim ki,
mat qals;n varl;;;na,
gic olsun ;ll;rimd;,
g;rs;n h;yas;zl;;;m;,
bilsin ona m;n nec;
s;rt;ql;q el;yir;m:
Puqa;ovun zindanda d;mir barmaql;qlar;n;
Rusiyaya soxulan Qavro;un
mi;arla k;sdiyini
dey;r;m,
Dey;r;m ki, g;tirin
Nefertitini,
qoyun Mixaylovskdak;
at arabas;n;n yan;na!
;st;rdim ki, an;n da
f;za m;saf;sini
y;z d;f; art;r;m m;n:
qoy m;n eyni zamanda
Lena ;ay;nda
bal;q;;larla birg;
y;z-y;z d; vurum-vurum,
h;m d; eyni zamanda
Beyrutda bir g;z;ll;
;p;;;m, g;l;m-g;l;m.
Qvineyada is; sinc musiqisi il;
at;l;b-d;;;m,
El; h;min anda da
"Reno"da t;til edim,
Ya da Kopakabanda m;hl; u;aqlar;yla
qa;;b top-top oynay;m...
;st;;rdim ki, h;r dili
bil;n bir adam olum,
yerin alt;nda sirli,
sehirli sular kimi...
H;r sah;ni, h;r ;eyi
d;rhal bil;n k;s kimi...
V; o zaman
el; ed;rdim ki, m;n
Yevtu;enkodan biri
sad; ;air olard;,
biri d; gizli-gizli
pis-pis i;l;r g;r;rdi,
biri Berklid; t;l;b;,
o biri Tbilisid;
nax;;basan olard;.
Biri d; Alyaskada
eskimos u;aqlara
bir ;yr;tm;n olard;,
Alt;nc; Yevtu;enko,
lap dey;k ki, Sier-Leonda
g;nc prezident olard;,
Yeddincisi h;l; d;
oyuncaql;, ;ax-;axl;
u;aq arabas;nda ;ell;n;rdi, g;l;rdi...
Onuncu...y;z;nc;...
Milyonuncu...
T;kc; ;z;m olmaq
m;nim;;n azd;,
m;n; ham;n; verin,
ham; olmaq ist;rdim, ham;!
B;t;n m;xluqlar c;td;,
c;t g;libl;r h;yata,
Amma Allah x;sislik etdi
;z ;;xaran ka;;za,
;z n;;riyyat;nda m;ni
birc; n;sx; ;ap etdi.
Lakin m;n Onun
b;t;n kartlar;n;
qat;b-qar;;d;r;ram,
Allah; ;a;d;r;ram!
Sonunc; g;n; kimi
m;n min;zl; olacam,
qoy m;nim ucbat;mdan
Yer d; u;uldas;n,
qoy b;t;n komp;terl;r
m;ni siyah;ya alanda
xarab olsun, da;;ls;n...
B;;;r, ist;rdim ki, m;n
s;nin b;t;n barrikadal;r;nda olum
v; sava;;m,
Pireneya da;lar;na s;;;n;m,
Saxarada ba;dan aya;a kimi
toza bulan;m,
v; b;y;k insan qarda;l;;;n;n inam;n;
g;t;r;m ;z;rim;,
;z simam;, ;z;m;
d;nd;rim
b;t;n insanl;;;n
simas;na, ;z;n;.
Lakin Sibirli Biyon kimi
gurultu sala-sala
m;n ;l;nd;,
n; ;ngilis, n; d; italyan
torpa;;nda basd;r;n m;ni!
Basd;r;n rus
torpa;;nda -
sakit, ya;;l t;p;d;,
o zaman ilk d;f; m;n
;z;md;
ham;n; g;r;c;y;m,
m;n ham; olaca;am!
Yevgeni Yevtu;enko
Уходят матери
Р. Поспелову
Уходят наши матери от нас,
уходят потихонечку,
на цыпочках,
а мы спокойно спим,
едой насытившись,
не замечая этот страшный час.
Уходят матери от нас не сразу,
нет —
нам это только кажется, что сразу.
Они уходят медленно и странно
шагами маленькими по ступеням лет.
Вдруг спохватившись нервно в кой-то год,
им отмечаем шумно дни рожденья,
но это запоздалое раденье
ни их,
ни наши души не спасет.
Все удаляются они,
все удаляются.
К ним тянемся,
очнувшись ото сна,
но руки вдруг о воздух ударяются —
в нем выросла стеклянная стена!
Мы опоздали.
Пробил страшный час.
Глядим мы со слезами потаенными,
как тихими суровыми колоннами
уходят наши матери от нас...
Analar ;;x;b gedir - Yevgeni Yevtu;enkonun ;eirl;ri
Analar ;;x;b gedir...
R. Pospelova
Analar ;;x;b gedir, bizd;n ayr;l;r onlar,
Ayaqlar; ucunda ;;x;b gedir analar...
Biz d; rahatca bel; ;irin-;irin yat;r;q,
Qarn;m;z tox, g;rm;r;k o d;h;;tli anlar;...
Analar q;fil getmir, q;fil ayr;lm;r bizd;n,
Biz; el; g;lir bu – ayr;l;qd; q;fild;n.
Onlar yava;ca gedir, q;rib; gedir onlar,
;ll;r; pill;-pill; sakitc; son qoyurlar...
Bird;n hans; ild;s; ay;l;r;q hirs il;,
Onlara d;z;ldirik ad g;n; m;clis il;.
Lakin bu qay;; art;q gec olur analara,
Q;lbimiz rahat olmaz and olsun xilaskara!
B;t;n analar gedir, bizi t;rk edir onlar,
Yuxudan oyanant;k onlar; axtar;r;q,
Bird;n ;ll;rimiz d; havaya yumruq atar;
Hava nec; boy at;b?! Olub ;;;;li divar,
G;r nec; gecikmi;ik! Yeti;ir ac; anlar:
G;z;m;z ya;l;-ya;l;, baxar;q gizli-gizli,
Analar d;st;-d;st;, sakitc;, hirsli-hirsli
G;r nec; t;rk edirl;r, qoyub gedirl;r bizi!..
T;rc;m; etdi: Kamran N;zirli