Русская литература. Антон Чехов. Темнота и др. рас

Камран Назирли
Русская литература. Антон Чехов. Темнота и др.рассказы.



Anton ;EXOV
Rusiya

Qaranl;q
hekay;


Ar;q v;cudlu sar;;;n cavan o;lan q;bulu bitirib x;st;xanadan ev; qay;dan k;nd h;kimin; ;r;ksiz-;r;ksiz yax;nla;d;:
- Ba;;;lay;n, c;nab h;kim h;zr;tl;ri, bir d;qiq;...
- N; laz;md;?- h;kim o;lan;n iri ;l;;l; qara ;;km;l;rini v; y;rt;q k;rk;n; s;z;r;k soru;du.
O;lan ovcuyla burnunu silib g;y; baxd;, sonra yen; t;krar el;di:
-Ba;;;lay;n, c;nab h;kim h;zr;tl;ri... Orda, s;nin x;st;xananda, m;hbuslar ;;;n palatada...m;nim qarda;;m Vaska yat;r... Varvarind;n olan d;mir;i...
- H;, noolub ki?
- M;n Vaskan;n qarda;;yam... Biz iki qarda;;q, o - Vaska, m;n d; Kiril;m... Bizim ;; bac;m;z da var...Vaska is; evlidir, bir k;rp; u;a;; var... Ail;miz b;y;kd;, i;l;y;n is; yoxdu... D;mir;ixana iki ildi i;l;mir...ocaq yanm;r... M;n ;z;m ;it fabrikind; i;l;yir;m, d;mir;iliyi bacarm;ram, atam da ki...i;l;y; bilmir...Tutaq ki i;l;di, xeyri d; yoxdu...he; yem;k yey; bilmir, qa;;;; a;z;na g;cl; apar;r...
- Neynim... m;nd;n n; ist;yirs;n?
- Bir yax;;l;q el;, h;kim h;zr;tl;ri, Vaskan; burax!
H;kim t;;cc;bl; Kiril; baxd;, bir s;z dem;yib yoluna davam el;di. Sar;;;n o;lan qa;;b yen; h;kimin qaba;;n; tutdu, h;l; bir onun ayaqlar;na da ili;di.
- H;kim h;zr;tl;ri, c;nab yax;; adam! - g;zl;rini q;rpa-q;rpa yalvarma;a ba;lad;, burnunu ovcuyla sil;-sil; davam el;di. - Allah;n ad;na m;rh;m;t g;st;r, Vaskan; ev; burax! ;mr;m;z boyu dua ed;rik! S;n Allah;n, Vaskan; burax! Yoxsa ham;m;z ac;ndan ;l;rik! Anam h;r g;n a;lay;r, Vaskan;n arvad; is; gec;-g;nd;z inild;yir... Z;l;md;, vallah! Evd;n bay;ra da ;;xa bilmirl;r! S;ni and verir;m Allaha, r;hm el;, yax;; adam, qarda;;m; burax!
- Bura bax, s;n axmaqsan, ya d;li? - h;kim o;lana hirsli-hirsli bozard;. - M;n onu nec; buraxa bil;r;m? Ax; o, m;hbusdur!
Kiril a;lama;a ba;lad;.
- Burax!

- Tfuuu, ;caib adam! M;nim h;ququm ;at;r onu buraxma;a? S;nin;;n n;y;m, t;rm;d;-zadda i;l;yir;m?  Onu x;st;xanama g;tiribl;r ki, sa;ald;m. M;n d; m;alic; edir;m...buraxma;a s;lahiyy;tim yoxdu...adam tutan da deyil;m! Ba;;n i;l;yir s;nin?
- Ax; onu he; n;yin ;st;nd; tutublar! M;hk;m;lik d; bir i;i olmay;b, ;z;n fikirl;;, d;z bir ildi h;bsxanada yat;r, ax; n;y; g;r;? Adam ;ld;rs;ydi, ya da dey;k ki, at o;urlasayd;, yen; dey;rdim h;... Amma el; bel; d;;;b ora...
- H;, noolsun, m;nim n; g;nah;m var?
- Ki;ini tutub bas;blar i;;ri, ;zl;ri d; bilmirl;r n;yin ;st;nd;... H;kim h;zr;tl;ri,  o s;rxo; v;ziyy;td; olub, he; n; yad;nda deyil...hu;u ba;;nda olmay;b; h;tta bu v;ziyy;td; atas;na da ;l qald;rm;;d;, sonra da a;ac buda;;na ili;ib yana;;n; c;rm;;d;. H;... dem;li, bizim u;aqlardan ikisini d; tutub sal;blar i;;ri... He; n;... el; bel;... onlar t;rk t;t;n; ist;yibl;r, Vaskaya da deyibl;r ki, qo;ul biz;, birlikd; ged;k... H;, gedibl;r erm;ni d;kan;na giribl;r... t;t;n o;urlama;a... Vaska da s;rxo; olub, onlar;n s;z;n; qulaq as;b... Axmaq! Gedib d;kan;n q;f;l;n; s;nd;r;blar, ba;a d;;;rs;n?.. V; giribl;r i;;ri...ba;lay;blar qamarlama;a...R;svay;;l;q! H;r ;eyi alt-;st edib da;;d;blar - ;;;;l;ri s;nd;r;blar,  unu s;p;l;yibl;r yer;... Bir s;zl;, kefli olublar da...V; sonra...q;za polisin;... ordan da m;st;ntiqin yan;na apar;blar...  B;t;n ili h;bsxanada yat;blar... Bir h;ft; bundan qabaq is; ;;r;;nb;d; h;r ;;;n; h;km oxudular. ;;h;rd;. ;li silahl; ;sg;rl;rin n;zar;tiyl;...and i;dirdil;r... Ax; Vaskan;n g;nah; o biril;rinkind;n azd;r! Amma o c;nablar el; m;hakim; el;dil;r ki, guya el; d;st;ba;;;s; Vaskaym;;! H;min iki n;f;ri h;bsxanaya g;nd;rdil;r, Vaskan; is; ;; il m;dd;tin; m;hbuslar rotas;na...N;y; g;r;? Allah x;trin;, ;z;n bir fikirl;; d;!
- A balam, yen; d; deyir;m: burda m;n; aid he; bir ;ey yoxdu! Get r;isin yan;na!
- R;isin yan;nda olmu;am! M;hk;m;y; getdim, ist;yirdim ba;;;lanmaq ;;;n ;riz; ver;m,  he; ;riz;ni g;t;rm;dil;r! Pristav;n, m;st;ntiqin d; yan;nda oldum, ham; deyir, m;nim i;im deyil! B; kimin i;idi? X;st;xanda is; s;nd;n b;y;y; yoxdu. N; ist;yirs;n onu da edirs;n, h;kim h;zr;tl;ri!
- S;fehs;n, vallah!- h;kim ah ;;kdi. - Bir halda ki, m;tt;himl;ri m;hakim; edibl;r, onda  pristav yox e, qubernator v; nazir d; g;ls;, he; n; ed; bilm;z! Nahaq yer; ;z;n; yorursan!
- Kimdi m;hakim; ed;nl;r ax;?
- C;nab m;hk;m; iclas;;lar;...
- C;nab-filan n;di? Bizim ;z mujikl;rimiz idi...Andrey Quryev v; Alyo;ka Xuk...
- Eeeee... s;ninl; dan;;maq ;;tindi... Soyuq oldu m;n;....
H;kim ;lini yell;dib c;ld evinin qap;s;na yax;nla;d;. O;lan ist;di d;;s;n h;kimin dal;nca, g;rd; ki, qap; ;;rp;ld;, ayaq saxlad;. O, h;y;td; t;xmin;n on d;qiq;y; kimi h;r;k;tsiz durdu; bel;c; ba;a;;q v;ziyy;td; h;kimin ya;ad;;; ev; baxd;, d;rind;n n;f;s al;b ehmal;a ba;;n; qa;;d;, sonra darvazaya sar; yeridi.
- Kimin yan;na gedim, h;?- Kiril k;;;y; ;;x;b donquldand;. - Biri deyir m;nim i;im deyil, o biri deyir, m;nim i;im deyil. B; kimin i;idi? Yox e, bax;m-g;r;m el;m;s;n, i;in d;z;lm;z. H;kimin d; bir g;z; ;limd;ydi - g;r;s;n pul ver;c;m, ya yox? Yox, qarda;, m;n lap qubernatora q;d;r gedib ;;xacam...
O, ayaqlar;n; bir-birinin ;st;n; qoya-qoya, bo;-bo;una o t;r;f bu t;r;f; boylan;rd;; k;;;yl; t;nb;l-t;nb;l add;mlayanda dal;;n idi, g;r;n;r, hara ged;c;yi bar;d; d;;;n;rd;. ;axta yox idi. Ayaqlar;n;n alt;ndak; qar da z;if-z;if x;;;lday;rd;. Qar;;s;nda, yar;mverstlik bir m;saf;d; t;p;nin ;st;nd;ki ;yal;t ;;h;rciyi g;r;n;rd;; bu yax;nlarda orda qarda;;n; m;hakim; etmi;dil;r. Sa; t;r;fd; q;rm;z; kir;mitli t;rm;, tinl;rd; is; d;kanlar qaral;rd;; sol t;r;fd; ;;h;rin iri me;;liyi  uzan;rd;, a;aclar;n ;st;n; q;rov basm;;d;. ;traf sakitlik idi. Ondan qabaqda arvad koftas; geyinmi;, ba;;nda yek; papa;; olan bir qoca gedirdi; qoca ;sk;r;r, arabir ;;h;r; t;r;f qovdu;u in;yin; ;;mkirirdi.
- Baba, salam! - Kiril qocaya ;at;b dill;ndi.
- Salam.
- Satma;a apar;rsan?
- Yox.. el; bel;...- qoca t;nb;l-t;nb;l cavab verdi.
- Me;;ansan, h;?
Ba;lad;lar s;hb;t;. Kiril x;st;xanaya n; ;;;n getdiyini, h;kiml; n; bar;d; dan;;d;;;n; s;yl;di.
- ;lb;tt;, h;kim bel; ;eyl;ri bilmir,- ;;h;r; gir;nd; qoca dedi. - O, a;a olsa da, m;xt;lif d;rmanlarla m;alic; etm;yi bilir, qald; ki, s;n; ;sl m;sl;h;t, dey;k ki, protokol, ya ;riz; yazmaq-filan bar;d; m;sl;h;t ver; bilm;z. Bunun ;;;n x;susi r;isl;r var. S;n art;q bar;;d;r;c; hakimin v; pristav;n yan;nda olmusan. Onlar da he; s;nin i;in; yar;mazlar.
- B;s hara gedim?
- K;ndli m;s;l;l;rind; ;n yax;;s; el; daimi n;may;nd;dir. Onun yan;na get. C;nab Sineokovdu...
- N;may;nd;lik hardad;, Zolotovdad;?
- H;, ordad;. Sizin ;sas ba;;; odur. Sizin m;s;l;l;rd; ona qar;; he; q;za polis r;isi d; ;;xa bilmir...
- Uzaq ged;c;y;m, h;? On be; verstlik yolum var, b;lk; d; ;ox...
- B;lk; d;...Y;z verst d; ola bil;r...
- H;, h;... ;ndi m;n ona ;fv ;riz;si verim?
- Orda bil;rs;n. Yaxud da ;fvetm; ;riz;sini s;nin;;n ordak; katib d;rhal yazacaq. Ax; daimi n;may;nd;nin ;z mirz;si var!
Qocayla xudahafizl;;;n Kiril meydan;n ortas;nda dayand;, d;;;nd; v; ;;h;rd;n ;;x;b geriy; qay;td;. O, Zolotova getm;yi q;rara ald;...
Be; g;nd;n sonra h;kim x;s;t;xanadan evin; qay;dark;n h;y;td; yen; Kirili g;rd;. Bu d;f; o;lan t;k deyildi, b;nizi solmu; s;sqa bir qocayla g;lmi;di. Qoca ba;;n; k;fkir kimi arams;z  yell;dir,  dodaqlar;n; ;eyn;yirdi.
- H;kim h;zr;tl;ri, yen; s;nin m;rh;m;tin ;;;n g;lmi;;m. - Kiril s;z; ba;lad;.- Atamla birlikd;y;m, biz; r;hm el;, Vaskan; burax! Daimi n;may;nd; m;niml; he; dan;;maq ist;m;di, dedi, r;dd ol burdan!
- C;nab h;kim, - qoca qa;lar;n; qald;r;b f;s;ldad;, - R;hm edin! Biz kas;b adamlar;q! ;mkan;m;z yoxdu t;;;kk;r el;m;y;, amma m;rh;m;t g;st;rs;niz, Kiryu;a v; Vaska i;l;yib x;cal;tinizd;n ;;xarlar, ;d;y;rl;r haqq;n;z;. Qoy i;l;sinl;r...
- H;, h;, i;l;y;rik! - Kiril ;lini qald;rd;, sanki and i;m;k ist;yirdi. - Burax onu! Ac;ndan ;l;r! H;kim h;zr;tl;ri, evd; zar-zar a;lay;rlar!
       O;lan ;;n;b atas;n;n ;lini dartd;, ;mr; tabe adamlar kimi h;r ikisi c;ld h;kimin ayaqlar;na y;x;l;b diz ;;kd;. H;kim ;lini yell;tdi, arxaya bel; baxmadan iti add;mlarla evinin qap;s;na do;ru yeridi.
       T;rc;m; etdi: Kamran N;zirli
Bak;, 1984