ХЯВАР, ГЬЯЛАР...
(Ихтилат)
–...
– Чист, юкьв хъадабхъну, духьназу…
– Бизар?
– Ав, бизар!
– Фу дап1ну? Фтиккан? Узуз гъябкъю, хяраъ-хт1улиъ? Даршиш – яв, хяв ккадрувалиан!!
– Хяв ккадрур?!
– Ав, хяв ккадрур!! Хяв ккадаршра, рябкъюрадайвуз увукк к1арар-к1ирхъар, жердарра кмиди ккухъри!..
– Ккухъну гьап1ра-хъа дурари?! Йиз дустарт1ан вуйин? Узухъди хян илибкурайи!
– Хян илибкурайи, дарш хян, убхъури, кчвубхурайи? Фукьан штар гъушну гъярариан думу ичв илибкури!? Хъюхънихъ хъуч1убкьну кьюрд!..
– «Гъярариан» к1уруб дарки…
– Думу «к1урубдикан» аьгъяди, яв хулан аьгьвалатнакан гьаз аьгъдарвуз? Яв хяв дюз ап1ин, фици аш алабт1ну гар! Гьадму гар али ккурттра узу увуз илдибт дупну ккунду, дарин?
– Фу «хяв», «хяв» гъабхьи, байк1а, мугъан, гьамкьан вахтнаъ сабан, бизар гъахьизаки, гъапну к1ури!
…
Му хян, жан дустар, мугъан илибкури йискьуб шула. Лениндин мавзулейна мугъан му сабси ккергънайидар ву.
«Вуш хъип увура гьатгъухъанди, «Лениндин мавзулей…»! Думу абин ерина уву душваъ дахънади ккундийи, хпенч1в!»
Узуз фу чара ахъа, дуст касар, хпирихъанди дархьуз! Мугъан я хян, я му «хяв», я тму хяв хай вуйибси адруган! Хявиди ву, к1арзачвуз, мугъан хянна хявар! Саспиган мугъан «хявар» гъяйи к1анарра «к1амйир» ади шулу, «хяларихьан» хябяхъган хрурин дидисну гъюч1ккан.
– Фу гьял алвуин, я ккунир?!
– Гьялар ужуйи дар.
– Даруган ургъразавуъ гьа, масан!
– Писди ву…
– Хъана, ккунириз «к1ат1лит1ар» духнана?!
– День руждения…
– Йигъан-йигъан ружденияр, свадбияр, юбилеяр, вибурар …– мурарин аьхир шлуб дарин?
– Гьап1за!? Дурушиш, инсанаригъян гъядяхъюру.
–…
Гьап1дива-хъа, аьжуз, инсанаригъ духьну, ав, дурар яв гъайгъушнаъ а. Хъа гъядяхъиш, гьап1урк1ана уву, увхьан дурарин дуланажагъ за ап1уз дархьиш! Чара адар, чарчаригъ гъяди ккунир!
«Кафнаригъян уву гъидиржриву, му ихтилат бик1урайи Рашиди, хъа фйир к1урава уву яв «игитариз»! Набшдияв насигьят, интрига, гьевес, аьхирина-аьхир аьдативал»?
Пубу-пубу, к1убу-к1убу к1урбариан мик1ар идицурайиз! Яни маар имдарзуъ, жвувазна жарариз ккунибси ап1бу! Ясана жарари к1урубси мап1анай! Ап1инай ап1руб жвуван хусуси фикриинди, имбуб – вари хьибди! Урсари к1урубси: «всю остальное приложиться»!
–...
– Кьувват ибшри!
– Ай сагъ ишри!
– Хян ккудубк1урава гьа!
– Ав, ккудубк1уз гъитарчва учву!
– Сарун ккудубк1у мисал ву, профнастилт1ан иливуз мидарив. Гъюрданна?
– Наана?
– Идарайиз.
– Дина гьап1уз?
– Гъвандккарин Асваров Нариман дуфна, к1ур, чав кадагъай к1ури.
– Мягъян! Мягъян, жилир! Хъана ккудудук1ру вибурар!! Янакас, фу бал’ар гъаши мурар…
– Лигайчва! Лигайчва «жилир» к1урада!
– Учвук гъилигган думу жилирра, депутатра ву. Гъарах, жан жилир, увура, Гъвандккарин Асвароваризт1ан ккундарин гьюкмик кеуз, ганкан кт1убт1уз, яв кандидатура дивуз! Кадагъай йиз жилир депутатди…
…
Йиз гафарикан ассар гъабшиси ву, баяр, ихь таза кандидатдиз! Валлагьира йиз сес узу гьадгъухъанди тутрувиш! Магьа йиз иб!
«Майит диврияв, к1урайириз, гьамус фу дубхьнавуз, Рашит1ат1аш?! Яв хъюнт1ар айи хъюхъярра гъядат1уз гьязурди айиси аваки!? Узу яв дурар гъядат1уз даршлуси ап1арза чпи. Гьазк1а дарич яв манкъйир айи «мяднар»! Арда Асфаруфарна Изилуфар амиди, жарадарихьди душвягъинди лик гъивуз гъитур!»
Ичв гьюкуму мушв’ин алиб! Кефер ап1инай сабан! Вара-вара инсандихьди инсан хьуз мигъитанай! Я жан дустар, фикир ап1инай, ичв ап1урайи икрамнакан фти чаз кьукьар ктагъураш. Заанурин заанвал хьайи кас гьадмукьан ахъуз гъузруб вуйин!
–…
– Гьялар ужуйи дарин, ккунир!!
– Йик1уразу…
– Дустар хъайи кас гьаз йик1идихъа… …урхьнура а гьа… яв к1анар ккадахьрияв…
– …гизаф гъабхьну…
– …хяв ккадруриз «гизаф-ц1иб» фу разницца а, гарали астам!
–…!
–…!!
Фици маш гъядябгъюза, дустар, халкьаригъна! …наанди ул илбициш… улиъ абхъруб гьамциб дюнья вуйиган… Ляхлаъра, Мекка-мадинайиъра!!! Икибашт1ан, душвариъ – жара иблисваларна куч1лар.
Мавзулейиан Ленин адагъура, к1ури деебхьнайиз...
«Вуш гьязурди гъуз яв гьадина, душман»!