САЧ – ЦЦИ
(Ихтилат)
Я жан йиз биц1и дустар, учвуз ккундузуз ктибтуз ихтилат саб биц1и, уз’ин улубкьуб цци.
Ицци вичарна жихрар айи, гъюрайза ч1урарилансина Ляхлаарин.
Сивиз ук1аз душну гъюрайир вуйза «Ягдакансина», «Умчарин хярариансина», «Хьархъансина», «Хьаржжакъинди».
…
Гьар ихь гъуларихъ гьамцдар ччвурар алди, хъахьухъ йишвар гирами.
Хъа ичв гъуларин учвуз аьгъяйчвуз ччвурар, йиз биц1и дустар, узуз ккуни, ч1ир-ч1урдин ва нирарин?!
Сач гъушунза узу, ва гъудургъунза вари ччвурар: багъар-хярарин, гъярар-булагъарин, к1ак1ар-кьуларин... ич аба-бабхъан кьаби, тепейилан саб ягъли.
Ари саб герен лигай фициб вуш ич «Хьаржжакъишв» «Къарззарилан ззина» али.
«Къарззарилан ззина» гъапиган, гъарзун жялгъларин заъхъанзина дупну гъавриъ духьну ккун.
Душв’ин хут1лар алийи, урзру дяхнарна, сурсларна, мухар.
Душв’ин багъар алийи, кади хуттарна, вичарна, жихрар.
Душв’ин гъулар алийи, алди ччвурарра Хьарахъ ва Хьаржагъ.
Душв’ин, ккудуч1вну, хут1лар хътакруган, дернерна гъаб-гъажагъ.
Душв’ин гьамус гъедебгну гьар-кюл, зазна варжи.
Мархьарин селери урухну хут1лар, ахьна бегьем ягъли архар.
Гъафну дина галариан жанаврар, сивариан сулар, гъяраригъян гъюрар, танхарихъан кьюлар ва ек1варна бензопилйир.
Гъуршвну йимишдин гьарар, аьлдяхну лизагънарна шеккйир.
Ккидипну.
Кидипну зат мидарди. Зат мидарди – му заманайин гьюкмари ва гьякимари!
…
Заансина хьаза улихь йицарин, зигури к1арчарин т1урниз, мярх ккит1ит1ибк1уз, абхъну архариъ ахьнайи мархьари.
***
Хабар шилкан – хабар ярхлаан…
Цци дих гъап1унзуз меркездиз дагъустндин, гьякимарикан сари.
Гъапну:
– Уву духьну ккунду йиз телохранитель.
– Я гьяким, узу гъула адми, варит1ан биц1ир…
– За-то варит1ан кьувватлур! Гужлир! Ап1идизавукан узу уьрхрур!
– Гьап1ру кьувват? Лихбу алдахъназу ликт1илан. Гагь гъарах гьариз, гагь гъарах сивиз, гагь гъарах хут1лиз… милаз ва рягъниз...
– Тувурзавуз ужудар хулар Гаджиевайиъ, пул – ккунибкьан… швушвар…
– Уву фу к1урава, узу наънан адагъну, наашвяригъ гъюрччврава… ккундарзуз…
– Ап1урзаву девлету… дивурзавуз котеджар гьюлихъ…
– Я кас, гьаз гьадмукьан уву узук карснава, фу дубхьна?
– Йиз бай гъушур гъулаз, гъушну ляхлаарин ч1урариз.
– Хъа? Ужуб гъап1ну бали, гъут1нушул миарра, аьхю т1убарстар, уьруна к1ару.
– Гъяркъну дугъаз уву, саб хилихьди хъч1юхюри йицарна вагъун.
– Фу вагъун? Гьап1ру вагъун?
– Гьациб ву к1урайи дугъу, уву хъч1юбхюрайи гъагъ…
Аьлхъюб ктрубч1ври фици гъузарва! Ханар-беглерра чпин заманайиз гъилигдар духьна.
Ук1ан мярхлиз мурари к1ура вагъун. Ав, учу заансина ич гъядухънакьан йицариъ ук1 гьадму кьадар иври шулча. Хъа узу вуйинхъа думу «вагъун» хъч1юбхюрайир!?
Гъавриъ т1аунза думу гьяким, чан бализ гъябкъю ляхнин.
Думуган гъафну живан йиз гъвалахьнара, тувунзуз чан жибдихъан гъифитарра ва саб вичра.
– Ибшри, – гъапну гьякимри, – думу ляхин дици вуш, вуш йиз бай аскарбит гьаз гъап1унва? – к1ура мугъу узуз, гьамус пластинка ккит1ибк1ну жараси. Хъжагъру жюрейииндиси. Мици дарш гьатци ап1руб ап1арзавуз к1уруси.
– Гьич фук1а, госпадин, дугъаз гъапиб адариз, наши учв… дугъан машар узу гъабгъу штухьди жик1арза чан. – Гъапунза, думу госпадин вуйивализ дилигди.
– Дугъу чан машар чав жик1ура, дагълу жви, чавра мани штухьди, яв улариз дярябкъю, я рябкъюз ккадру, джакузайиъ уч1вну! Дугъан гъифитарна вич, увуз тувдар, уву дирит1ди, йицариз тувунва – мут1ан аьхю аскарбления шулин?!
– Хъа йиз йицари дурар гъит1нийк1ан?
– Узу рихшанд мап1ан, йицари гьацдар ит1урин, дарш – ук1!
Аьлхъюб дарфиди фици гъузуз шул, я эллер! Котеджарина Джакузйири, дугъридан, мурарин улхьан акв гьадабгъна!
Ваъ, маларира дурар гъит1ундайи, дустар. Фици ит1уз шул парафиндиан дап1найи вичарна, химияйин гъифитар!
– Маларикьан дирит1ру ичв «иццишнар» узу фици ит1уза-хъа!? Увуз, жан гьяким, учву биябур ап1урайиси гьибгъравуз, хъа биябур дап1найидарикан фикиркьан ктарвуз!
Убч1врухъанмина к1улиъ, удубч1видар к1ваан.
Гъахьир сабан биябур, даршулин учв аькьюл гъадабгърур?
Сач вуйи заман саб, цци – жараб!
Сач – гъубшну, цци – дубшну ккудубк1идар! Миди аьвам ап1ура халкь, ади к1улиъ дин ва гьяким!
Аьзиз дустар, аьзизвал ичв сачдин абйир-бабарихь хьа, гьадрарихьан дубгъай, гьадрарихьан гьерхай, гьадрарихьан бисай сац1иб аьзизвалин тики.