I
Чэтыу щырыр къызэрэхъугъэм тетэу хэкIым хадзагъ. Зыми имыщыкIагъэу къычIэкIыгъ. Ар чэтыу къызэрыкIуагъэп, ау щыкIагъэ горэ иIагъ. Шъыпкъэр пIощтымэ, зэрэчIадзыгъэр насыпышхуагъ, аукIыни алъэкIыщтыгъэба!
Ау чэтыу щырым инасып уасэ фишIынэу къыгурыIощтыгъэп - ар цIыкIу дэдагъ ыкIи ынэхэр къызэкIихыгъэ къодыягъ. Зыхадзагъэ хэкI итэкъухьагъэм, къыхэущтыгъэ мэ Iаехэр ыпэ цIыкIу къеугъэх, ыгу къызэIыхьагъ. МэлакIэ зэрэлIагъэр зэхишIагъ’. Мамэ-чэтыум лъыхъузэ, шIуцIэ хъурэе цIыкIур хэкIым къыхэпши, ерагъэ дэдэу, ылъэкъо цIыкIоу кIэзэзырэхэр ылъэшъузэ, музыкэмрэ, гущыIэ макъэхэмрэ къыздиIукIырэ лъэныкъом, мэкIэ – макIэу рекIокIыгъ.
«Фортуна» зыцIэ ресторан цIыкIум джэгу щыкIощтыгъэ. Нэбгырэ заулэ къычIэкIыгъэу гущыIэу щытыгъэх. КIэлэ ныбжьыкIэ купэу зэхэтыр яшъыпкъэу армием тегущыIэщтыгъэ. Рэмэзан тхьамэфитIукIэ узэкIэIэбэжьымэ къулыкъум къикIыжьыгъ, ау нэбгырэ заулэхэм армиер апэ илъыгъ ныIэп.
Чэтыу щырыр зэхэт купым апхырыкIи, пчэгум ихьагъ ыкIи кIалэхэм ячъуакъэхэм япэмызэ къыкIухьэу фежьагъ. Мамэ ыми, щами къеугъэп. Сыд фэдэрэ шхыни ымэ къэущтыгъэп. МэлакIэ зэрэлIэрэм, чэтыу цIыкIур нахь лъэшэу ыгъэчэфынчъагъ.
Чэтыу щырым цуакъэхэр къыпымыхьэмэ, лъыкIуатэзэ, зэкIэ щытхэр мэкIэ- макIэу къыкIухьащтыгъэ. Ар пшъыгъэ, чъыери къекIугъ. Зы цокэ зэштэгъур кIэпсыгъэ, чэтыу щырым ар адрэхэм анахь фабэу, анахь гупсэфыпIэу къыщыхъугъ. Ахэм цыхьэ зыфыуагъэшIыщтыгъэ. ШIуцIэ хъурэе шъэбэ цIыкIур джабгъу лъакъоу, цокъакIэ зыщыгъам дэкIоягъ ыкIи зищыхьи, хэчъыягъ.
Джащ фэдизым, анэхэр тырамыхэу, ашIогъэшIэгъонэу чэтыу щырым кIэлибл лъыплъэщтыгъэх, макъэ амыгъэIоу, хъущтым ежэщтыгъэх… Хэта къахихыщтыр? ЕтIанэ зым зыр зэпиутызэ гущыIэныр аублагъ:
- Рэмэзан, о укъыхихыгъ!
- Хьы шъуадэжь!
- Сыда зэрищакIагъэр ар фэтэрым?
Рэмэзан еIэбэхи, шIуцIэ шъэбэ хъурэе цIыкIур къыштагъ. Зэрыфагъэ Iэгур шIофабэу, гупсэфыпIэу къычIэкIыгъэти, чэтыу щырым ынэ цIыкIухэр зэтыримыхынэу гухэлъ ышIыгъ.
- Мыщ сэ цыхьэ къысфешIы. Тадэжь схьыщт.
Джаущтэу чэтыу щырыр унагъом хэсы хъугъэ. Мыщ цIэ дахэ щыфаусыгъ - Маркиза. А уахътэм теплъэджэ хьазырэу щытыгъ нахь мышIэми, ыцIэ къекIугъ. ТIэкIу - тIэкIузэ иц пIокIэ нэгъыфи, зэпэжъыужьэу нахь Iужъу хъугъэ. Ежьыми тIэкIу хэхъуагъ, «хэкIым хадзэжьыгъэ мышъо-мылым» зыкъышIэжьи, маркизэ шъыпкъэм фэдэу зышIошIыжьыгъ.
Фэтэрым джыри бзылъфыгъэ щыпсэоу къычIэкIыгъ. Рэмэзан – Бысым, джаущтэу хьарыф иныкIэ тхыгъэу, гукIэ еджэн фаеу Маркизэ ылъытагъ. Сыдэу щытми, «джэнэтым» ары къэзыхьыгъэр. Бзылъфыгъэр ащ – ян, гукIэгъу хэлъэу къычIэкIыгъ, ыкIи псыунэ - хьакъошъо цIыкIу «наполнитель» илъэу, лэгъэцIыкIу - тIо зэпытэу: зы лъэныкъом псы итынэу, адрэ лъэныкъом шхын IашIоу «Whiskas» илъынэу, къыфищэфыгъэх.
ТIэкIу унагъом исхэм закIырэплъым, къыгурыIуагъ: бзылъфыгъэр бысымгощэ шъыпкъэу унагъом зэриIэр, ау рихъухьагъэр зэблихъужьыгъэп: къэзыхьыгъэр – Бысым!
Щырыр фэтэрым исхэм гукIэ къаштагъ: агъашIощтыгъ, Iэ щафэщтыгъ, IашIоу агъашхэщтыгъ. Чэтыу цIыкIум къызэрэфыщытхэм уасэ фишIыгъ ыкIи егупшысагъ: унагъор къызэрэпэгъокIыгъэмкIэ, чэтыу къызэрыкIом фэдэу «мааау!» ыIонэу тефэрэп.
ЕтIани, сыдэу щытми ыцIи пшъэрылъ горэ къыфигъэуцугъэба? Чэтыу цIыкIур егупшыси, рихъухьагъ: бзылъфыгъэр – Нан. ЫкIи чэтыу къэIуакIэу «мау!» ычIыпIэ, зэхэугуфыкIыгъэу къыIощт: «ма-ма!» Адэ мэкъэ гъэшIуагъэкIэ къыIоу зэригъэшIагъэ нахь! «Чэтыу щырыр фэтэрым къихьэу сыдэхэщтэп!» - зыIощтыгъэ Наным, ыгу ыщэфи, щыгушIукIэу ылъэгуаджэмэ атыригъэлъыщтыгъэ.
Унагъом хабзэ гъэуцугъэхэр зэрилъыр Маркизэ апэрэ тхьэмэфэ кIоцIым гурыIуагъ: пщэрыхьапIэм уихьэ хъущтэп, Бысымым зилъэгъукIэ ыдэщтэп, шхэхэ зыхъукIэ Iанэм телъым щыщ укIэмылъэIумэ нахьышIу – къыуатыщтэп, ифэIо-фашIэхэр хьакъошъо цIыкIоу «наполнитель» зэрылъым щигъэцIакIэн фае. Ахэм ащыщ горэ умыгъэцакIэмэ, «джэнэтым» урафыщт. Чэтыу щырыр Iушыгъэ. ЗэкIэми гу алъитагъ ыкIи хэмыукъоу ыгъэцакIэу фежьагъ.
Илъэс кIуагъэ. Маркизэ хэхъуагъ. ШъуашIо хъугъэ. Нан ипшъэшъэгъухэри, Бысым иныбджэгъухэри, ежьым иныбджэгъоу ылъытагъэх. Ежьыри шIу алъэгъоу, агъашIоу Iэ щафэщтыгъэ, джэголъэ цIыкIухэр къыфахьыщтыгъэх.
Чэтыу щырым зэкIэмэ анахьэу шIу ылъэгъущтыгъэр, Iо хэмылъэу, Нан ары, ыкIи ежь иамал къызэрихьэу хьакIэмэ зыщиухъумэн фаехэр ахэтэу ылъытэщтыгъ. Ахэм гукIэ «хымэ цIыфкIэ» яджэщтыгъэ. Анахьэу зыщиухъумэщтыгъэр зишъхьац цIэплъэу гъэлагъэр ары.
Ар чэтыу цIыкIум ыгу ымыштэу зышIыгъэр зы хъугъэ-шIагъ. «ЦIэплъыр» массажистхэр зыщагъасэрэ курсым щеджэщтыгъ, мафэ къэс еджэныр зиухырэ ужым яунэ къихьэти, непэ зыфагъэсагъэм Нан щигъэгъуазэщтыгъэ.
Мафэ горэм унэм къызэрихьагъэм тетэу, экзаменым зыфигъэхьазырыным пае, «практикэ» зэрищыкIагъэр, «массажисткэм» къариIуагъ. Маркизэ зи гъэшIэгъон ымылъэгъунэу ылъыти, Бысымым иунэ ыгъэзэжьыгъ - ар имысы зыхъукIэ чэтыум лъэшэу диваным зыщигъэпсэфыныр икIэсагъ. ОшIэ-дэмышIэу Нан ымакъэ лъэшэу къэIугъ:
- Ай! Фэсакъ! Ситхыкъупшъхьэ зэпыпкIыщт!
Чэтыур къызэчъэм ылъэгъугъэм ыгъэдыигъ: Нан ковёрым телъэу, «массажисткэр» ыкIыIукIэ тесэу, ыкIыб зэрилъэкIэу теIункIэщтыгъэ. Ар зэрэнэпэнчъэр! Джыдэдэм ифэшъуашэ ригъэхьыщт а «ЦIэплъым»! Ужырэ лъакъохэр кIиупкIи, чэтыум зидзынэу зигъэхьазырыгъ. Нан къатхъоу Маркизэ къымыубытыгъагъэмэээ… гъэшIэгъон ригъэхьыщтыгъ а бзэджашIэм! ЫIэ зэхицутхъэщтгъагъэ, етIанэрэ горэм ащ фэдэ ымышIэжьынэу. Адрэ «мыукIытэр» щынэным ычIыпIэ, лъэшэу къыдэхьащхыгъ. «Мааау! ШIощхэн ара?» - зэкIэмэ анахьэу Маркизэ шIошъхьакIо хъугъэр джары, ыкIи а мафэм щегъэжьагъэу «спискэ шIуцIэм» «цIэплъыр» хитхагъ.
Чэтыу цIыкIур зи зымыгъэгъурэмэ ащыщэу къычIэкIыгъ. «Массажисткэр» къакIо къэс, ушъхьагъу къыгъотыти ылъакъо етхъоти, е илъэпэд зэIитхъыщтыгъэ, е ылъэкъуашъо итхъыгъэ фишIыщтыгъ. Апэрэм «цIэплъыр» щхыщтыгъэ, ау етIанэ щынэу фежьагъ. Унэм къихьаным ыпэкIэ къэупчIэщтыгъэ:
- Тыдэ щыIа «шъуитигрэ»?
Маркизэ ыпэ дигъэзыягъ. Джы «массажисткэм» зыпэгъокIыкIэ, ышъхьэ щегъэжьагъэу ылъапэ нэсыжьэу пыплъыхьэти, етIанэ ыкIэ ыгъэсысызэ, зигъэпсэфынэу Бысым иунэ пагэу кIощтыгъэ. Чэтыум ар икъун фэдизэ пщынагъэу ылъытагъ – джы ылъэкIымэ, Нан иягъэ рерэгъэкI!
Маркизэ шIу ымылъэгъухэрэм Данэ цIыкIоу, джыри кIуакIэ зымышIэрэри, ахэфагъ.
Зэрэхъугъэр мары.
Маркиза илъэсым ехъурэ зыщыпсэущтыгъэ фэтэрыр иунаеу, бысымгощэ шъыпкъэу зилъытэщтыгъэ. Рэмэзан загъорэ лъэшэу ыгу зэкIэнагъэу ыIощтыгъ:
- Сыда мыр зыщыщыр? ХэкIым къызэрэхахыгъэр щыгъупшэжьыгъэу, тэ ыгу къытэгъуи, иунэ тыкъыригъэхьагъэу тищэчырэм фэдэу, зегъэпсы!
Зэгорэм Нан дэжь ышыпхъурэ, ащ ипшъэшъэжъыеу Данэ цIыкIумрэ къэкIуагъэх. Сабыир мэзий - мэзибгъум итыгъ. Пшъэшъэжъые цIыкIуми, чэтыум фэдэу, янэшыпхъум ифэтэр ежьым иунаеу ылъытэщтыгъэ. Ар зэрэшIоигъоу, шъхьафитэу унэм щыпшыэщтыгъэ, ыкIи цыхьэшIэгъунчъэу, чэтыу шхалъэм пэгъунэгъу зыхъукIэ, Маркизэ лъэш дэдэу гушыутэщтыгъэ. Ащ пае чэтыур пытэу хэчъыен фитыгъэп - сакъын фэягъэ: къэущыти, «укIытэнчъэ цIыкIур» (гукIэ джары зэреджэщтыгъэр) шхалъэр зыдэщытым пэблэгъащэу зепшылIэкIэ, гумэкIэу а лъэныкъом плъэщтыгъэ.
Пшъэшъъжъыем чэтыур лъэшэу ыгъэгубжыщтыгъ. Ыгу ыгъэплъыщтыгъэ. ЦIыкIужъыер зэкIэми шIу зэралъэгъурэр, зэрагъашIорэр, зэрагъэшIыкIаерэр нэрылъэгъугъ. Ар тэрэзэп!
«ПшъэдэкIыжь егъэхьыгъэн фае», - рихъухьагъ Маркизэ.
Мафэ горэм Рэмэзаны идиван шъабэ щышъхьаукъуагъэу, пшъэшъэжъые сабыир шхалъэр зыдэщыIэ лъэныкъом зэрэпшырэм чэтыум гу лъитагъ. Нэлъэныкъор зэкIихи, Данэ лъыплъэу фежьагъ, ардэдэм цIыкIужъыем янэрэ Нанрэ зыдэщыIэхэр ыгъэунэфы шIоигъоу, ытхьакIумэхэр гъэIагъэу кIэдэIукIыгъ. Нахьыжъхэр залым щыгущыIэх.Зэхахыщтэп.
Чэтыур диваным епкIэхи, шъабэу ылъапэмэ атеуцозэ, пшъэшъэжъыем ыуж ихьагъ. Кухнэ пчъэIум зынэсым, хаIулIагъэм фэдэу, зэтекъагъ. «УкIытэнчъэ цIыкIум» чэтыу шхалъэм илъ шхын IашIоу, чэтыум шIудэдэ ылъэгъурэ «вискасыр» ешхы къышIошIыгъ. «Мааау! ЗэкIэ ышхыжьыщт!» - пчыкIэм фэдэу ышъхьэ къилъэдагъ ыкIи шхыным тебэни, гуIэзэ шхэу фежьагъ. – Игъо сифэщтэп! Мрррау! Уиу, игъо сифэщтэп! Сыда сшIэщтыр?»
Маркизэ агъэпщынэнкIэ щынэщтыгъэ, ау нэмыкI хэкIыпIэ ылъэгъущтыгъэпти, ужырэ лъакъохэм атеуцуи, ыпэрэ лъэпэ шъабэхэмкIэ, лъабжъэхэр къымытIупщыхэу, шъонтрыпым ибэщхэмкIэ зэрэтеохэрэм фэдэу, псынкIэу-псынкIэу пшъэшъэжъые цIыкIум ышъхьэ теоу фежьагъ.
Данэ цIкIур кIыигъэ, нахьыжъхэр къэчъагъэх: «у-сю-сю,му-сю-сю!», сабыир агъэрэхьатыгъ – Маркизэ агъэпщынагъ. Гукъау! Пшъэшъэжъые гъэсэхъуджагъэм имышхалъэ илъыр ышхыжьынэу фежьагъ, ау зыгу хигъэкIыгъэм пшъэдэкIыжь ыхьыгъ. Зэ-фа-гъэм щы-щэп!
Сабыир ащ къыщыуцугъэп. Нанэ ылъэгуанджэхэм атетIысхьи, затыригъэпытыхьагъ. Джы чэтыум пшъэшъэжъыем дигощын фэягъ чIыпIэ фэбэ шъабэу, ытхьакIумэ цIыкIухэм Iэ щафэзэ, тIэкIу зыщагъэчъыещтыгъэри! Къолай горэ къэгъотыгъэн фэягъ, «цIыкIужъыем» ыпэ ишъыны, лъэгоджитIум языр ыубытыным пае. Маркизэ къыгурыIощтыгъ, лъэгонджитIур ыубытымэ зыгорэ къызэрикIыщтыр – чIыпIэр чIинэпэн зэрилъэкIыщтыр.
Ау лъэгонджитIум языр иеу фитыныгъэ зэриIэр «хабзэу ыгъэуцун» пае, Нан диваным зытетIысхьэкIэ, ащ лъыпытэу, такъикъ тыримыгъашIэу, псынкIэ дэдэу джабгъу лъэгуанджэм тегъолъхьан фэягъ. Сэмэгум Данэ цIыкIур тетIысхьэщтыгъ (е тырагъэтIысхьэщтыгъ, тIури зыба?)
Сыдэу щытыми, гумэкIыгъом хэтэу чэтыур псэугъэ, джэнэтым щызымгъэрэхьатырэ пшъэшъэжъые цIыкIур ащэжьыфэ. Ар Маркизэ щыгъупшэн, е ыгъэгъун ыгу хэлъыгъэп. ЫкIи ыгъэгъугъэп. Амал горэ зэригъотыгъэм тетэу, Данэ цIыкIум иягъэ ригъэкIыщтыгъ: е ыIашъо ритхъыщтыгъ, е блэкIызэ лъапэкIэ еощтыгъ, е ыкIэкIэ пшъэшъэжъыем нэпэшъофао ригъэхьыщтыгъ.
Ау зэкIэми кIэух яI. ХьакIэхэр кIожьыщтыгъэх ыкIи фитыныгъэ зиIэ бысымгуащэу, «джэнэтыри», унищ хъурэ фэтэрыри, Нан илъэгуанджэхэри зиунаеу къанэщтыгъэр - Маркиза.
Чэтыум инасп шъыпкъэ къыгъэзэжьыщтыгъ!