Цёмны анёл темный ангел повесть раздел 1 5, 6 (Игнат Урсуляк) / Проза.ру

5.

Амаль усю нядзелю Кірыл прасядзеў за сталом, канспектуючы артыкул Леніна «Што рабіць?». Здаваць «хвасты» ўсё роўна было трэба, і ён вырашыў прысвяціць выхадны Ільічу, кашмару жыцця не аднаго пакалення студэнтаў. Вечарам да Антаніны Язэпаўны прыйшла суседка, яны селі піць гарбату, і Кірыл, каб яго зноў не запрасілі да стала, цішком сабраўся і вышмыгнуў з дому. Гадзіны са дзве ён без мэты хадзіў па вуліцах, стараючыся пазбягаць тых месцаў, дзе можна выпадкова сустрэць інстытуцкіх знаёмых. Зазірнуў у краму, купіў сабе за пяць капеек цукровую булачку і з насалодай умалоў яе на марозіку. Настрой адразу палепшыўся. Кірыл нават адчуў недзе ў глыбіні сябе тое, што ён называў «свербам душы» – гэтае дзіўнае пачуццё заўсёды папярэднічала нараджэнню новага верша. Снег парыпваў пад нагамі, і ў такт гэтаму гуку ў галаве адзін за другім паплылі радкі. Кірыл не баяўся забыць тое, што выдумляў на хаду, – усе свае вершы ён ведаў напамяць і таму заўсёды змог бы аднавіць кожны з іх, нават калі б раптам згубіўся там, у рэдакцыі, ягоны сшытак – адзіны матэрыяльны доказ ягонай творчасці.
Дадому ён вярнуўся амаль вясёлым. Яму кожны раз бывала добра, калі складаўся новы верш. Суседка пайшла, і Антаніна Язэпаўна мыла на кухні пасудак.
– Дапамагчы вам? – прапанаваў Кірыл, зазірнуўшы да яе.
– Не мужчынская гэта справа, што б там ні казалі феміністкі, – з усмешкай адмовілася гаспадыня.
Увайшоўшы да сябе, Кірыл хуценька запісаў верш на кавалачку паперы і засмяяўся ад задавальнення, падумаўшы, што з палучкі трэба будзе абавязкова купіць чысты сшытак. Дзе і як яго купіць, ён пакуль што не ведаў. Паперы ў найлепшай на свеце дзяржаве катастрафічна не хапала, а талёны на канцтавары студэнтам давалі толькі раз у квартал.

6.

На другі дзень з ранку Кірыл адправіўся ў рэдакцыю. Ён вучыўся ў другую змену і таму ўвесь час да абеду меў абсалютна вольны.
Нягледзячы на раннюю пару была туманная адліга, з дахаў капала, снег, адтайваючы і тут жа зноў падмярзаючы, ператвараўся ў галалёдзіцу.
Рэдакцыя размяшчалася на ціхай, малалюднай вулачцы, у двухпавярховым старым будынку, на першым паверсе якога была друкарня. Там ўвесь час нешта гуло і павухвала, пахла фарбай і свінцом. З левага боку ад увахода ў друкарню былі дзверы з яркім напісам: «Корректорская». Прайшоўшы міма іх, Кірыл ускараскаўся на другі паверх па стромкай невыгоднай лесвіцы і напрасцяк накіраваўся ў кабінет намесніка рэдактара.
Самавітая сіваватая сакратарка ў прыймальні паглядзела на наведвальніка, як на ворага народу:
– Вам прызначана?
– Так, – адказаў Кірыл.
– Ваша прозвішча?
– Цімафейчык. Хіба вы не памятаеце? Я ўжо быў тут нядаўна.
Сакратарка задуменна пагартала нейкі задрыпаны скорасшывальнік:
– Цімафейчыка на сягоння няма.
– Як жа няма? – здзівіўся і нават нейк спалохаўся Кірыл. – Мне вось у гэтым кабінеце сказалі прыйсці праз два тыдні.
– У якой справе?
– Я тут вершы пакінуў.
– Ах, вось як... – сакратарка паправіла акуляры. – Добра, я спытаю.
Яна ўзяла трубку тэлефона, што стаяў перад ёй на стале, і пару разоў крутанула дыск:
– Усевалад Канстанцінавіч, тут Цімафейчык па вершы прыйшоў.
Павісла паўза, што здалася Кірылу бясконцай. Нарэшце сакратарка палажыла трубку і кіўнула:
– Заходзьце.
Кірыл адчыніў цяжкія тоўстыя дзверы і ступіў цераз парог у кабінет.
Намеснік рэдактара сядзеў за сталом, заваленым паперамі. На наведвальніка ён зірнуў паверх ссунутых на кончык носа акуляраў. Гадоў яму было, можа, шэсцьдзесят, і ён быў вельмі падобны да нейкага артыста – Кірыл ніяк не мог успомніць, да каго іменна.
– Вы пра вершы? Сядайце, – гаспадар кабінета паказаў Кірылу на крэсла, выцягнуў шуфляду стала, выняў з яе сіненькі сшытак і разгарнуў яго перад сабой наўздагад, адкапыліўшы ніжнюю вусну. – Прачытаў, прачытаў уважліва. Што вам сказпць, таварыш Цімафейчык? Вы, канечне, даруйце мне за шчырасць, але лепш бы вам зусім не пісаць вершаў.
– Чаму? – ад нечаканасці ўздрыгнуў Кірыл.
– Таму што вось гэта ўсё, – намеснік пастукаў пальцам па сшытку, – паэзіяй назваць нават з нацяжкай немагчыма. Я разумею, вы навічок, але ў вашым узросце ўжо трэба ўмець працаваць над словам, калі вы сур’ёзна спадзеяцеся друкавацца.
– Няўжо ўсё так дрэнна? – твар у Кірыла выцягнуўся.
– Ва ўсякім разе, ніжэй за той узровень, якога прывыкла трымацца наша газэта, – растлумачыў намеснік. – Зразумейце, мы паважанае гарадское выданне і павінны максімальна строга падыходзіць да адбору сваіх публікацыяў, каб не расчараваць чытача, які нам давярае.
– Я сачу за вашымі публікацыямі, – сказаў Кірвл глуха. – У вас часцяком друкаваліся вершы, значна горшыя за мае.
– Ды няўжо? – намеснік здзіўлена акругліў вусны. – Ну, ведаеце, гэта не размова, малады чалавек. Зарана вам яшчэ ацэньваць якасць чужых вершаў. Вам бы са сваімі сабе рады даць.
– Я ацэньваю, як чытач.
– І якія ж, напрыклад, вершы вам, як чытачу, здаюцца горшымі за вашы, дазвольце пацікавіцца?
– Напрыклад, нейкі Г. Прасвіцкі. Ён піша поўную лухту, а вы яго друкуеце.
– Вось як? А вам прынамсі вядома, малады чалавек, хто такі гэты Г. Прасвіцкі?
– Кепскі паэт.
– Ну? А між іншым, ён член Саюзу пісьменнікаў, кандыдат навук і лаўрэат прэміі імя Серафімовіча. Вось так. А вы разважаеце! Вазьміце ваш сшытак!