Замондошларимга маддохликдан воз кечганим хакида

Анвар Шукуров
Яхшимисиз? Омонмисиз? Тан-жонингиз согми? Уйдагилар тинчми? Янгам, жиянлар, набиралар сог-саломатми? Ишларингиз авжми? Дардингиз урсин.
Ислом дини кириб келгач Ас Салому Алайкум?   Ас Салому Алайкум ва Рохматуллох? Ас Салому Алайкум ва Рохматуллоху Баракатуху? Ас Салому Алайкум ва Рохматуллоху ва Баракатуху ва Малоикатуху? Дамликмисиз? Дамликкина юрибсизми?
Менга нима хизмат? Биздан кандай ёрдам? Бирон юмушда кумагим тегадими? Сиз жуда яхши инсонсиз! Сизнинг фикрингизга койилман! Шеърингиз жуда гузал. Маколангиз тахсинга лойик. Хикоянгиз, романингиз бекиёс. Сиз истеъдод эгаси! Мен сиз билан фахрланаман!
Хурматли йигилиш иштирокчилари! Хурматли мехмонлар ва мезбонлар! Хурматли даврадошлар! Рангингиз тоза киши экансиз! Кузингиздан мехр нури ёгиб турибди!
Буларнинг хаммаси яхши сузлар. Бу сузлар булажак мулокотнинг яхши давом этиши пойдевори.
Агар яхши сузларимизга ёлгон аралаштирсак унинг нури  учиб кетади.
Танишим гурунг беряпти. Табибникига кушни вилоятдан дардман кишилар келишибди. Уларни табибнинг ёнига киритиб узим ташкарида турсам,-дейди сухбатдошим, табибнинг бир кушниси чикиб «табибимизнинг дами уткирлигини юзингиз нурланганидан куриниб турибди»-дермиш. Вахоланки дустимиз табибнинг ёнига кирмаганди. Гап шундаки, табиб баъзи касалларни курганида «менинг муолажаларимдан бир икки сеанс олишингиз керак»-деркан. Шунда узокдан келган мехмонлар табибнинг кушнилариникида ижарада колиб муолажа оларканлар. Табибнинг кушниси яхши гап гапиряпти,   аммо, унинг узагида самимият йук. Таъмагирлик бор.
Яхши суз самимият билан сугорилсагина самара беради.
Куни кеча Туркия Президенти Ражаб Тоййиб Эрдуган юртимизга ташриф буюриб, атокли шоиримиз Эркин Вохидовнинг «Узбегим» шеъридан бир парчани Парламентимиздаги йигилишда ифодали укиди:
Тарихингдир минг асрлар
Ичра пинхон узбегим
Сенга тенгдош Помир-у,
Оксоч Тиён Шон узбегим
Суйласин Афросиёбу,
Суйласин Урхун хати
Кухна тарих шодасида,
Битта маржон узбегим.
         Ал Беруний, Ал Хоразмий,
         Ал Фароб авлодидан,
          Асли насли балки Узлук,
          Балки Тархон узбегим.
Бу шеърни биз узбекистонликлар деярли барчамиз биламиз. Аммо, юксак мартабали, бугунги кунда барча туркий халкларнинг энг ривожланган давлат рахбаридан эшитиш барчамизга юксак гурур ва ифтихор бахшида этади. Бу эътирофнинг баланд кийматини эса узбек тарихчилари, тарихшунослари жуда яхши биладилар. Чунки, бир юз эллик йил олдин Россия империясига буйсундирилган юртимиз узларининг тарихини учиришга мажбур булгандилар. Эркин Вохидов ушбу шеъри учун тазийкка учрагани, бу шеърни кушик килиб куйлаган хофиз Шерали Жураевга алалхусус такик куйилганлигини, айнан мана шу ашуладан бошланганини хаммаям билавермайди. Аслида хофиз айни шу кушиги учун ардокланиши керакмасмиди?
Турк биродарларимиз эса хакикий кондошлик рутбасидан келиб чикиб, бизнинг тарихимиз буюклигини бутун дунё ахлига бир эслатгани учун ва бу гап самимият булогидан чикиб турганлиги, алкисса, ушбу яхши суз –эътироф,  Узбек халки учун жуда долзарб пайтида янграгани билан хам ахамияти бекиёс.
Аслида бу эътирофнинг бошланишида Туркия Республикаси асосчиси Мустафо Камол Ота Туркнинг башорати (орзуси) ётади. Усмонлилар империяси тугатилиб унинг урнига янги дунёвий Давлат ¬¬ - Республика ташкил килинаётганда, дунё харитасида пайдо булаётган Давлатга янги ном куйиш керак эди. Шунда турк сиёсатчиларидан баъзилари янги Республика номини Туркистон дея аташ таклифини илгари сурадилар.
Республика рахбари Мустафо Ота бу фикрга кушилмайди ва деярли шундай дейди: «Туркийларнинг Ота макони – Туркистон, хозирча большевиклар кул остида. Замон келиб улар мустакил буладилар. Шунда узлари Туркистон номини кайта тиклайдилар. Биз Республикамиз номини Туркия куямиз».
Орадан етмиш йил утиб Мустафо Отанинг башорати юз бериб И.Каримов Узбекистонни мустакил Республика деб эълон килгач, бизни биринчи булиб, давлат сифатида тан олган мамлакат Туркия булганди. Ушанда, юрак хасталигидан азият чеккан, самолётда учиш катъиян ман килинган булишига карамасдан Туркия Президенти Тургут Узал дархол Тошкентга учиб келиб, И.Каримовни олкишлагани (бирма-бир сухбатда  «мен ёнингдаман»-дея далда булганига шубха йук) бежиз эмасди. Чунки, Туркиянинг ёрдам кули дегани бу НАТО, АКШ дегани эди.
Мана икки йилдан буён Узбекистон Президент Ш.М.Мирзиёев бошчилигида жуда катта демократик узгаришларни амалга ошириш учун дунёвий давлат талабларига мос талабларни амалга ошириш учун тинимсиз ислохотларним амалга оширмокда.
Хеч кайси ислохотлар осонликча руй бермайди. Йигирма олти йил ураб олинган маконда колиб кетган Узбекистон иктисодиёти огир ахволга келганлигини энди англаяпмиз. Сиёсат, маданият, санъат, фан – буларнинг барчаси асоссиз равишда битта кишининг кайфияти, иродаси хохишига буйсундирилиб терсмантик ишлар килинаётганди.
Шукрки икки йилдан буён кушнилар билан чегараларимиз очилди, тадбиркорлик авж олди, хукукни мухофаза килувчи органларимиз, Судларимиз жиддий ислохотларни бошдан кечирди, кечиряпти. Аммо, хали киладиган ишларимиз куп.
Айни шу пайтда  турк кардошларимиз дунё хамжамиятида муносиб урин олиш учун интилаётган, дунёдаги барча туркий халкларнинг Ота Макони – Узбекистонни яна бир бор куллаши, далда булиши бизга зарур эди. Эрдуганнинг гапларида эса тарихий хотирамизни тиклашимиз, узлигимизни узимизга эслатиб, бу кийинчиликлардан чикиб кетишимизда матонат курсатишимизга пинхона чакирик борлигини хис килдим. Узбек халкининг куп минг йиллик давлатчилик тарихини эса ин ша Аллох мен сизларга тиклаб бераман.
Сузимизга кайтайлик. Далда булиш, кумакчи булишнинг яна бир услуби ¬- мактов.
Бирон бир килинган койилмаком ишни бошкалар олдида эътироф этиш хам мактов. Узбек доира санъати отахони Уста Олим Комилов 1936 йилда Англия Кироличаси куз унгида биттагина теридан килинган соз – Доирани койилмаком килиб чалиб беради. Унинг санъатидан лол колган киролича Устанинг кули изларини гипсда мухрлаб музейда саклашни буюради. Бу тадбир Уста Олим Комилов тимсолида узбек санъатининг бутун дунё эътирофи эди.
Мактов бизнинг хаётимизнинг жуда катта булагини ташкил килади. Мактовни меъёрсиз тарзда хам ишлатиш мумкин. Агар киши Аллох Таолога нисбатан мактов айтганида узига фойда олса оладики, зарар курмайди.
Бирок, одамларга нисбатан мактов ишлатганда чегара булиши керак. Чунки, унинг юки жуда огир. Тугриси мактаётган кишимизнинг асл хатти –харакати шу мактовга лойикми йукми уни билмаймиз. Окибатда чегарадан кандай утиб кетганимизни билмай коламиз.
Агар мактов меъёрдан ошиб кетса, унинг касофати макталган шахсга хам, давлат ва жамиятга хам тегади. Барча Буюк Императорлар ва Империялар меъёрдан ошган яхши суз, мактов – маддохлик курбони булганини куришимиз мумкин. Мактовнинг меъёрдан ошиши эса унга ёлгон аралашганда юз беради. Шу пайтда кечагина уз ичимизда юрган Император – Золимга, Империя эса Диктатура –Зулм Давлатига айланиб колади. Окибатда халк азият чекади. Бу эса Аллохга хуш келмайди. Аксинча, Аллохнинг газабини келтириб, маддохни хам маддохлик каратилган шахснинг хам жазоланишига олиб келади.
Мен бугун сизларга уз бошимдан кечирган вокеани сузлаб берай. Мана шу вокеадан сунг мен ер юзида хозирги кунда яшаётган инсонларга маддохлик килишни йигиштириб куйганман. Менинг баъзи рахбарлар хакидаги айтган мактовларим маддохлик эмас, балки яхши, тугрисуз, узим билган, тафаккур килган вокеалар инъикосидир. Ва Аллоху Аълам.
Бу ибратли вокеани сузлашга карор килганимдан максад ер юзидаги вокеаларни Аллох кандай бошкариб турганлигини сизларга билдиришдир. Бу гапларим эрта-индин уз кадрини йукотиши мумкин, аммо, хозирги кунда бу жуда керак деб уйлайман.
Ха, жаноблар ер юзида етти-саккиз миллард одам яшасаям уларнинг барчаси биз курмас иплар билан боглаб куйилган.
Гапни илохий тушдан бошлайман.
Мен Олий Мажлис Депутати булиб (2005-2010 йиллар) юрган кезларимда 2009 йилга Рамазон ойи Лайлатул Кадр кечаси Аллохга муножот килиб «узим, авлодим ва халким учун фойдали илм» сурадим.
Олий Мажлисдаги юзинг-кузинг демай ута фаоллигим, Хукумат вакилларини бир неча бор боши берк кучага соладиган вазиятларга солиб куйганим хамда телевидениеда берган Куръон, хадисга асосланган кадриятларимизга йугрилган интервьюларимда уша давр Хукмрон Рахбариятгаям, узимизнинг депутатларимизнинг баъзиларига ёкмади. Яна битта калтис ишниям килиб куйганман. 2008 йил 8 январдаги Иннагурациядан сунг Президент И.Каримов уруштириш учун тутган кадахга кулимдаги сок билан уриштирганман (ин ша Аллох бу хакда батафсиз айтиб бераман), беш йил давомида бир марта Жума намозига боролмаганим, беш вакт ибодатни эса канда килмаганим, Навруз ва Мустакиллик байрамларининг кечки тантаналарида шом ибодатини казо килишдан куркиб бормаганим, хатто, хизмат сафарига борган пайтимда Республикамиз вилоят, туман хокимликларида, аэропортдаги Депутат хоналарида ибодат килганларимнинг барчаси бир сабаб булиб, кейинги муддатга утмаслигим учун «муносиб» далиллар сифатида каралган булса, хайрон булмайман.
Шундай булса-да, Аллохнинг кудрати билан мени Олий Хужалик суди судьялигига ёки Сурхондарё вилоят Хужалик суди раислигига шахсан Олий Хужалик суди Раиси ва унинг биринчи уринбосари таклиф килганида беш вакт ибодатни уз зиммамга олганлигим хакидаги Аллохга берган ваъдамда туриш учун бу мансабларни хам рад этдим.
Шундай килиб ишсиз, уйсиз Тошкентда колиб кетдим. Бир танишимнинг уйида ойига икки юз доллар бадал тулаш эвазига яшай бошладим. Чунки, уша пайтда иккита фарзандим Олийгохда укир, учинчиси эса коллежда тахсил оларди. Аммо, бу чекинишларим учун Аллох менга рахм килиши, бу вазиятдан албатта, ёругликка  олиб чикишига заррача шубха килмаганман.
Давоми бор.