Мувсай етт

Роза Даурбекова
                Мувсай етт

    Х1ара сайрана доаханга ухар ялх шу даьнна Мувса. З1амига вале а, кхы цига вахийта саг вацар цун наьна Марема. Мувса х1аман хьисап долаш к1аьнк вар. Лоалахой берашца водар из. Цхьана чу а доаг1ар бераш, шо-шоай доахан а доаладеш.
   Цхьан сарахьа ара баьдйийрзача а чувенавацар Мувса, доахана духьалвахачара. Цох йицъенна, ший г1улакхаш деш яьллаяр Марем. Ше чувеча, ц1ог1а тохар Мувсас: «Мама! Тхо чукхаьчад», аьле.
   Етт д1абехка магацар цунна, з1амига воландаь.
  Сихха лоалахошка яхар Марем. Мувсайца массахана доаханга уха лоалахой к1аьнк 1ийса цискаца ловзаш воаллар.
  -Доаханга дахадеций шо х1анз а, 1ийса? – хаьттар цунга Марема.
  -Тхадараш-м чукхаьчад. Шун етт-м бацар цига. Мувса гаьнаш йоалча гув т1а хьалвахар их лаха. Тахан баьдъелча мара 1ул юрта хьачуданзар, - бехкезвала г1ертар 1ийса.
   - Ай, саг варий цунца?! – корзаг1ъяьлар Марем.
  - Вацар…- д1ахазар кхераш санна шорттига аьлар 1ийсас.
  - И, са к1аьнк! Х1анз фу дергдола? Д1абехкабалара аз из, сайгара наха д1аэцача хана, - яхаш, к1аьнк лаха араяьлар Марем.
   Х1ама б1арга ца гуш баьде, чам боацаш бар юртара арг1ерча бригаде бода никъ. Баьде гувнаш мара х1ама дацар гоннахьа зелуш.
   «Са к1аьнк! Са к1аьнк!...» - яхаш детталора наьна дог.
  Акхадаьнна лела ж1алеш хулар гувнашка, итта-пхийтта в1ашаг1кхийтте лелаш. Юрта из ховш дар, дуккхачарна б1арга а дайнадар уж ж1алеш. Уж ший к1аьнка т1акхачар кхерар Марем. Юхасувцаш, ладувг1ар Марема, баьдеча к1аьнк зелой хьежар из мадаггара.
   -Мувса!  Мувса! – яхаш, кхайкар из цунга.
  -Мама! Мама! – хезар цунна ц1аьхха наькъал дехьаг1а аьттехьера.
    Шийна ма могга цигахьа цкъа д1аедар Марем, лакхача йоархашта юкъег1олла. Т1аккха юха а, ладувг1аш сацар. Гаьнна 1еха ж1али мара х1ама дацар хьахозаш. Ц1аьхха сиглара морхаш д1а-юха яьнна, хьахьежар бутт. Цо боадон чура гучадаьхар б1арг ма кхоачча дада совхоза хьажк1ай кхаш.
   -Маня, Маня, - юха а лергах кхийттача сана хетаделар Марема ший к1аьнка оаз. Из хьажк1ашта юкъера хозар.
  -Мувса! Мувса! Са к1аьнк! – д1аедар Марем оаз хозачахьа, г1адамаш а легадеш.
   - Ай, ц1оаг1а ма детта. Укхаза ва со, - аьлар Мувсас.
Из хьажк1ашта юкъе латтар, хьалхашка бижа улар етт. Г1а бехкабенна латтийсар Марем, к1аьнк кораваь совг1адъяха.
  - Хьаел, новкъостал дел сона. – Ер хьалг1оттабе магац сона. Дукха хьажк1аш йиа, бижа улл ер, ше ц1аг1а ба мотт укхунна.
  - Ай фу етт? Фуд 1а сона дувцар! Со-м хьона х1ама хилар кхераш, яла йоалаш ма йоаг1ий! – д1ат1аедар Марем к1аьнка. – Чува мегаций хьо, ер чу ца беча?
  - Хьаг1отта, ва 1овдал,- етт чувхабеш воаллар Мувса.
   Марем хьат1акхоачашше, хьалг1еттар из ше бижа уллачара.
  -Ер-м, хьо мара х1ама эшаш хиннабац, - г1адвахар Мувса.
  - Кхы ма веллахь иштта, - аьлар нанас Мувсайга. – Хьо з1амига ва х1анз а баьдеча бус юртал ара етт лехаш лела.
   Шоай етт хьалхалаьлла чубахар уж.