Проста рэцэнзiя-6, на беларускай мове

Има Иро
Змрочны вечар, кроплі аранжавага дажджу, бліскучая брукаванка цэнтральнай вуліцы. Мы спяшаемся, але мімаходзь зазіраем у вітрыны і чапляемся позіркамі за чароўныя ліхтарыкі каля кафэ. Толькі што мы збеглі з імпрэзы дзеля важнай справы: мы ідзем глядзець кіно ў беларускай агучцы.
Кінатэатрык, як я ўжо распавядала раней, маленечкі, бо амаль ўсе пабудовы ў цэнтры - старажытныя, утульныя двухпавярховікі. Яны мне нагадваюць састарэлых гестак у старамодных пульхнатых сукенках, з-пад якіх наўмысна відаць карункавыя балканеты... Толькі гмах выканкаму ўзнімаецца назіральнікам-волатам у гранітных нагавіцах, з неабсяжнымі плячыма і глухой чорнай галавою, набычанаю над плошчай. Іншыя кінатэатры горада не падобныя на гэты: у іх вышыня, святло, прастора, шырокія лесвіцы і інтэрвал паміж гледачамі. А тут не, мы прыціскаемся адзін да аднаго, утыкаемся твар-у-твар, каб прашыцца да свайго месца. Я ветліва ўсміхаюся.
Не, я амаль не здзіўляюся натоўпу каталіцкіх манахінь на пратэстанцкай прэм'еры, я больш здзіўляюся таму, што яны рассядаюцца проста за намі - на ўвесь рад. Мы сядзім у цэнтры перад імі, а ўжо перад намі радок БРСМ-а, яны прайшлі па спісе без квіткоў, я гэта бачыла асабіста. Побач на мяне ўзіраецца яснавалосая кабета. Падаецца, я яе ўжо недзе бачыла, але вырашаю не звяртаць увагі.
"Шторм. Палаючы ліст."
Пачатак скамячаны, няўцямны. І бездапаможнае:
- Мамачка, я не разумею нічога.
- Пачакай, - адказваю шэптам.
І ён дачакаўся, сапраўды. Нарэшце на экране з'яўляецца яна - Магдаліна. З чаго гэта я вырашыла? Зараз патлумачу, а пакуль яна шпурляе прашчою камяні проста нам у грудзі. Не ў яе ляціць каменне, а ў нас. І правільна.
"Ты забывал меня..."
Я зусім абстрагавалася, а яна, недаверлівая самотніца ў пячоры, ужо ратуе сусвет
з экрану. Ейны плашч барвовы, прыглушаны пылам тысячагоддзяў, узлятае разам з золатам валасоў і аплаўляецца ў залатых знічках. Роспач, сходы, вежа - і раптоўныя рэальныя слёзы, дрыготка. Ён машынальна цягнецца да мяне, я палохаюся:
- Што здарылася? Табе баліць?
- Шкада іх! - ён румзае і саромеецца. Я паміраю з дзіркай у сэрцы. З чарговай дзіркай у сэрцы. Лужына крыві цяплее на падлозе. Ён прысыпае яе папкорнам, як пяском.
На экране палае воскавая Мадонна, потым мармуровая Мадонна разбіваецца ўшчэнт на падлозе касцёла. Ейная абыякавая галава коціцца з цалкавітай адсутнасцю вачэй. Я патыліцай адчуваю, як цяжка дыхаюць манахіні ў мяне за спіною. Яны маўчаць. "Чаму вы не шпурляецеся памідорамі, чаму нават не тупаціце?"
Толькі Магдаліна цвёрдая ў сваёй веры, як алмаз:
- Яна разбілася! - у адчаі заўважае герой.
- Каб нас ратаваць. "Мяне."
Анягож! Увесь сусвет пэўна яе ратуе, бо яна каштоўная. Асноўны зыск з яе - імгненныя рашэнні. Яна вырашае, ніхто іншы. Ці Ён абраў яе, ці Ён даў дазвол?
"Сапраўдны падарунак феміністкам!"
- З намі бог, - ціха кажа Андрэй Кім на папярэднім паказе.
- Што ён там накрэсліў на пяску? - Цікавіцца Бутусаў у "Архіі". Што ён крэмзаў, калі яе збіраліся забіць?
Я ізноў страціла ўвагу. Вось небарака!
Кіно скончылася, мы вяртаемся дамоў праз той жа цэнтр, і не той адначасова.
- Мамачка, чаму друкара хацелі спаліць?
- Бо ён змагаўся за праўду.
- Гэта як?
- Моцныя і хітрыя падманвалі людзей, каб забраць у іх грошы, каб мець над імі ўладу, каб здзекавацца. Ён супрацьставіўся.
- Нельга нікога паліць!
- Так, менавіта.
- Але тых, злых, можна было б. Каб апошніх. Самых апошніх.
Мне жудасна. Я не ўпэўненая, што раблю правільна. Навошта яму гэта ведаць? Навошта яму гэта так ведаць і так адчуваць? Яму таксама жудасна.
- Гэта было?
- Так. "Гэта і зараз адбываецца, сыне."
На бруку аркестрык грае лёккую мелодыю. Маладзёны вакол прытанцоўваюць і спяваюць. Ён таксама вольна танцуе сярод вуліцы. Ён прызвычаены да выступаў.
Прыгажосць імгнення ахутвае мяне, узносіць, песціць.
- Як хораша!
- Так, мама.
Напрыканцы фільму недзе з задніх радоў пачуўся звонкі дзіцячы галасок:
- Мамачка, дзякуй за кіно!
- Дзякуй! - праняслося па залі.
Дзякуй.
Да сустрэч.