ИР ОЛМАПУ
Васёк ачажын шочмо ялышке, коваж деке унала кошташ путырак й;рата. Тунамат, вич ий ончычын, ик эр шошын ачаж ден коктын, Васёкын йодмыж почеш, изирак ир олмапум чодыра гыч конден, монча воктенсе изи пакчаш шындышт. Тунам Васёк шоныш, ир олмапу ик-кок ий гыч сай пушенге лиеш, тутло олма дене сийлаш т;налеш.
Чынак, кушко тудо виян. Вашке анис олмапумат эртен кайыш. Тольык ыш пеледалт. Ны кумшо ийын, нылымше ийынат пеледалтмыжым вучен ышт шукто. Тидлан к;рак Васёк семынже изин-изин тудлан сырашат т;нале. Арам верым налын ынже шого манын, руэн кудалташ к;лм; нергенат ачажлан ойлыш.
- Уке, эргым, чылт руэн кудалташак жалкын чучеш, - мане ачаже. – Кеч-мо гынат, пушенге вет тудо, чонан.
- Й;ра, - келшыш Васёк. – Вучалтена. Ала эше тиде ;скыртат пеледеш?
- Иктаж гана садак пеледеш, - ыштале ачажат.
Ачаж ден когыньыштын мутланымыштым колмылак, ир олмапу ;машсе шошым моло олмапу-шамыч деч изиш варарак гынат, но туге т;шкан пеледалте, чучо, пуйто й;дым тудым п;тынек ош лум левед коден. А варарак пеледыш гыч олма-шамыч чумыргышт. Тугай тыгыде, ужарге…
Васёклан туге чучо, ;маште пуйто чечен мотор кенежат путырак вашкенак вашкен, шыже велыш изин-кугун куржо.
Шудымат шукертак каванлен шындыме. Теве уло кундемлан улшо ик фермерын ожнысо колхозын деч ятыр пачаш изи пасуштыжо уржамат т;редаш т;н*алыныт. Тольык Васёкмытын ир олмапуштышт гына тыгыде олма-шамыч шошымсылак й;ршеш ужарге улыт.
Рвезе шижынат ыш шукто, паренге лукмо жапат эртен кайыш. Анис олмам веле огыл, ындеже антоновкымат кочкаш т;н*альыч, а ир олмам гын умшашкат налаш огеш лий, тугай ражга-кочо таман.
Лачак й;ран шыже й;шт; толмеке, лышташ велын пытыме жапыште гына ир олмапу шкенжым т;рыс ончыктыш. Ик кечыште манме гай олмапусо тыгыде ир олма-шамыч тарай семын чеверген кержалтыч. Ындеже нуно тугай шере, тамле лийыныт: умшашкет налат гын, ялт м;йым подылметлак чучеш.
Васёклан ачаже тидым тыге умылтарыш:
- Кенеж мучко ир олма кечын чевержым поген, а шыжым й;реш н;рыш; мланде тиде олмапум да тыгыде саскамат теммешкыжак й;ктен. Ужат теве, ир олмапу гыч лышташыже-влак йоген пытеныт, а вожшо уло мланде тамым поген, олмалан п;леклен. Санденак тудо тыгай шере, тамле, м;й таманак…