УНТ1АЗ МАК

Рашид Азизов
                УНТIАЗ МАК

       – Валлагь, жан чи, гьам ражари хулаъ кьацI алахьну ктубтIуз ужуб адарич. Cap начу адми гъафиш гьапIрушдарш аьжуз шулу, – кIури, Хатун аьрзар апIури гъуншдихьинди удучIвнайи.
       – Ва–валлагьи, ипIрубра–убхърубра ачуз, аммаки, гьич фужкIа ич хулаз дуфну ккундарзуз. Ву–гьа, гьамус апIруб гьадрарилан илтIикIури гъузуб дубхьна! – гъапи ичIна хилар йивну Гюягюзди.
       – Хъа гьаккму ичв Гюлседефдихьна чан язнана риш дуфна, гьадрар гъафиш гьапIарва?
       – Йизси явра дарнив Гюлседеф багахьлу! Сифте аьхюрихьна – увухьна дарфиди, дурарин узухь зегьриман хьайин?!
       – Хъа хъадакну чпин гъулаз гъушган яв чуччу: "йиз чи гьяркъюнчвуз? улукьуз гьаз гъушундайчва", кIури тягьнийир гъивиш гьапIдива, Гюягез? –  гъапи к1ван рягьятвал адру Хатунди.
       – Узухъди ва йиз хизандихъди фук1а–мукIа шулаш ясана дубхьнаш, узу йиз чуччуз Къухурикна хабар дебккдиза, чпин гьадмугандиз гъюз ккилигури гъузри, узу маш ккайир дарза: "гьала учву фици вуш улукьуз гъафнийча, Гюягюз хала" апIури, дуфну йиз хулаъ деърударин. Узкан саб хабар–ятар адарш, сарун вари ужуди ву. Адмийири, чпиз гафар ишри дупну, фу вушра апIури ужу даршул. Думура дар гьа, узу наан айир ву узуз сумчрар–саламар пуз?! Гьаму узуз кIваин алидарира алдрударира кIури шулу. Узуз кайи пенсия сад агъзур манат, хъа гьар вазлиъ кьюб–шубуб сумчриз гъяраза – му учу хал–хизан, кум хъайидар даркIан яраб! Магьа уву ишри, жан Хатун, гьадму сумчрариз агъзур манаттIан артухъ пул гъябгъюру. Камди дипиш, буцси маш дебккайин тIуртIрарна футнийир рагъуз хъюгъру; гьаму дюн'яйиъ адру тягьнийир йивуру.
       – Гьаци вуйиган, Гюягюз, гьадрарин музмузарихьан гучIбу увхьан удубкьрубси ваъ, хъа гьадрарин тямягь гьубкIруси aпIypa–a–a сарун.
       – Хъа ав, гьаци шула.
 
                ***

       Расулна чан хпир чркIулна хяларди душнайидар дуфну гъяркъю Гюлзаманди гьерхуз хъюгъю:
       – Фици гъашичва, Расул, сижар бабахь? Фу хабар айи гъулаъ? Гюягюздиин улукьнийчва?
       – Вари ужу вуйи ва варидари саламарра хътаурайи, Гюлзаман бажи. Хъа вахт адарди я Гюягюздиинди, я Хатундиинди улукьундарча.
       – Хатундииндикьан улукьундарнучва? Я байкIа, хал авадан хьуз ужудар, аьйиб апIарчвукан, арда абин гъулаз душну жвувандариинди улдурукьди гъюз шлуб вуйин? Учву фицдар адмийир вучва!!
       – Чан дишди пузавуз, Гюлзаман бажи, гьаз улукьундарш? Узу вари адмийир гьаму узустар ву кIури гьисаб апIураза. Мисалназ сабра дарди ич хулаз адмийир дуфну ккунир дарза. Саб фукIа–мукIа дубхьву гъафиш – жара башкъа. Хъа, фици вучва, кIури гьерхбахъди йиз улукьну гьаз ву? Давди жвувккантина инжиг гьаз aпIypy? Фу гьивру? Сумкайиъ фу ивру? Ихь гьаму гизаф усппагьи къайдйир, улукьувалар, гъи ухьуз къаршуди удучIвна – айири гьивиш, ивиш, адрури гьидривиш, идривиш, кьяляхъ футнийир хъирчра. "Узу мугъаз мици гъапIунза, хъа узуз гъапIундариз", кIури. Мидкан фу шула...
       – Вай–гьарай, жан бай, уву фукьан дараскьал юкIв айир вува. Душну Гюягюздин хал хътипIурадайва гьа, я хъчIюбхюрадайва. Дурар чпихьна хялар гъюри вердиш ву ва ккунидар ву.
       – Уву наънан улхурава, я Гюлзаман бажи, уву фукьан кьяляхь хъамива? Даршиш зиълан апIурайи гафар вунив? Гюягюздин ва Хатун халайин йишв'ин уву ишри, гьеле яв марцци кIвахьан узукди гафар апIин кIвак гьич саб заанвал ва уфалугъвал ктарди.
       – By, жан Расул, гьапIза, адмийири аьйиб aпIуpу уву кIурубси гъабшиш. Читинвал ктрур фуж а кIурва?! Гьаддиз цIиб хъчIихбакк ккубкьру.
       – Гьаци вуйиган, гъачай гьарди чан кIваъ айибси кIурхьа ва жвувхьан удубкьрубси апIурхьа.
       – Гьей–гьей–гьей, хъа шлиз ккундархъа дици! Гьам ражари яв унтIаз мук апIуз ккунийда, Расул. Хъа узу увкан, улукьундар кIури, аьйибар апIури деъна...