Ел боламын десен бесігінді тузе. Мухтар Ауэзов
– Неге біздін басым копшілігіміз артурлі созылмалы аурулармен ауырамыз жане турмыс денгейіміз томен?
– Жасыратыны жок, ойлау жуйеміздін бурыстыгынан казіргі танда ултымыздын басым болігі кедей, аурушан. Осыдан шыгатын жол бар ма?
Ол ушін ойлау жуйемізді, омірге деген козкарасымызды тупкілікті озгерту кажет.
– Жокшылыкта оскен балалардын кедей аурушан болып, ал молшылык пен байлыкта оскен балалардын есейе келе молшылыкта омір суріп, денінін сау, акшасынын коп болатынынын себебі неде?
– Молшылык пен байлыкта оскен бала кедейлік пен жокшылык, ауру туралы ойламайды, тіпті коз алдына ойша да елестете алмайды, себебі олардын ойлау жуйесі жокшылыкта оскен балалардын ойлау жуйесіне мулдем карама-кайшы. Олар оздеріне сенімді, ойткені ата-анасы оларды саби кунінен-ак молшылык пен байлыкты, шалкыган даулетті, дені сау болуды саналарына сініріп тастаган. Бул молшылыкта оскен балалардын омірлік багдарламасы.
– Ауылдык жерлерде туратын кейбір казак айелдерінде мынадай жаман адет бар.
Озінін туган баласын каргайды. Мумкін уйреніп кеткен ауыз шыгар. Сумелек, суми, есалан, албасты, жарым ес, албасты баскыр, кокми, жексурын, кайыршы, жетпегір, кояншык, кенкелес, жарымагыр, коктемегір, коктей солгыр, сайтан алгыр, кок шешек, туйнек келгір, жетпей желкен киылгыр т. б.
Осылардын ішінде ен мадениетті айтылганы: «Адам болмайсын!». Осындай каргысты озі сабак алып журген кейбір мугалімнін де айтарына не дерсіз?!
Осындай каргыс создерді ботен біреуден емес, оз туган анасынын аузынан, сабак беріп журген устазынан естіген бала она ма?! Осы создердін барі барып онын сана сезімінін тубіне (подсознательный разум) жазылып калады.
Адамды баскаратын сана болгандыктан, баланын туган анасы озінін баласына саби кунінде-ак, жокшылык пен кедейшіліктін, аурушандыктын омірлік багдарламасын санасына жазып бергенін, омірге деген кулшынысын, арманын, максатын бесікте жатканда-ак туншыктырып, буындырып олтіріп тастаганын білмейді де, сезбейді де...
Міне осы надандыктын жане білмегендіктін салдарынан анасы озінін туган баласын жас кунінде жадылап (гипноздап) тастайды, кай балага болмасын да, асіресе саби кезінде анасы мен устазынын арбір айткан созі зан, осы создерді баланын томенгі есі мултіксіз кабылдап, есейген кезде онын саналы есі иландыруды нашар кабылдайдыктан, томенгі есінде бала кунгі жазылып калган создерден нар алып, осы буйрык багдарлама бойынша омір суреді.
Саналы ес (сознательный разум) иландыруды нашар кабылдайды. Ол іс арекеттерді ой елегінен откізгенге колайлы. Біракта томенгі ес кулдык урган кул сиякты. Ол ойламайды, ой елегінен откізбейді, тек айткан созді гана мултіксіз кабылдайды.
Жадылаудын (гипноз) бар куші мен касиеті осында. Осынын комегімен сіз томенгі естін аукымын тырп еткізбей иландыра аласыз. Томенгі ес иландыруды кабылдап, осынын іс жузіне асырылуын камтамсыз етеді. Ол ара-тура саналы еске жана нускау келіп тускені туралы акпарат беріп турады.
Саналы ес бар нарсені жаксы коретіндіктен, келіп тускен акпаратка жармасып, бас салады. Канша дегенмен де, жадылау барысынын іс арекетін ешкім тусінбесе де томенгі ес пен калыпты ес озара акпарат алмасып жатады, біздін білетініміз осы іс жузіне асып жатыр.... жане натижелі турде. Казак буны жадылау дейді.
Еврей улты неге оте бай, біреуі тобеге шыкса болды, калган етекте жургендерін де жинап акеліп, оларды да тобеге отыргызып кояды. Сондай-ак букіл алемдегі акша да, алтын коры да осы улттын колында. Осында кандай зандылык бар?
Олар балаларынын кулагына саби кунінен-ак: «Сен денін сау, бакытты, бакуатты, бай боласын!» – деп кундіз-туні куя береді жане рухани даму ушін музыкалык аспаптардын біреуіне ойнауды зорлап болса да уйретеді. Осыдан ол балалардын санасына дені сау, бакытты, бай болу мангілік сініп калады, осы создер омірлерінін багдарламасы болып, олардын ниет калаулары гумырларын осыган гана арнауга мажбур етеді.
Устазы шайтан болса, шакірті кояншык болады.
Казактын макал-мателдері
Узак жылдар устаздык еткен кейбір ауылдык жердегі мугалімдер: «Менін жумыс тажірибеме 30 жыл. Жумысымнын неге алга баспайтынын тусінсем буйырмасын», – дейді. Ал, шын манінде, онын 30 жылдык жумыс тажірибесі жок. Онын иелігіндегі 30 жыл, жыл сайын кайталаган бір жылгы тажірибе гана. 29 жыл бойы ол бірде-бір жетілдірушілік істемеген, бірде-бір жаналык енгізбеген. Оз бетінше ізденбеген. АКШ-та узак жылдар узбей мугалім болып істеген адам зан бойыншы куалікке жарамайды деп саналады. Себебі оларга: «Жуйке жуйен дурыс емес», – деп ащы шындыкты айтады.