Скандальный субботник(пьеса для школьного драмкружка).
Иштиракзавай ксар:
Али----- 7 классдин ученик.
Селим,Малик- Алидин дустар.
Магьамед(Мага)- Алидин буба.
Салигьат------ Алидин диде.
Айишат Ахмедовна-7классдин руководитель.
Алим АБАСОВИЧ----школадин директор.
Секинат------- Селиман диде.
Азим Алимович--- чкадин администрациядин кьил.
Гуля--------------Алидихъ галаз са классда к1езавай руш.
САД ЛАГЬАЙ ПЕРДЕ.
(Магьамедан к1вал.Алиди тарсар гьазурзава.)
САЛИГЬАТ -Бесрай,я чан хва,к1елай кьван.Алад,са герен къугъугъ жуваз куьчедал.
АЛИ -Вуч ийида за куьчедал? Зал экъеч1дай чин тунвани?
САЛИГЬАТ -Мад хъванвани пад хьайида, вичин шайкани галаз?
АЛИ -Фена килиг гьинал ацукьнават1а...Памятникдин...обелискдин патав.
САЛИГЬАТ -Ву-у-ув,я пад хьайибур!Гила гьанал пен кутунвани? Дишегьлияр булахдал,
аялар мектебдиз физвай рекьин патав.
АЛИ -Им сад лагьай югъ туш хьи,пен фадлай кутунвайди я.Клубдин цлакъай чку-
райдалай кьулухъ.
САЛИГЬАТ-Жеч!Бес заз акунач хьи.
АЛИ -Авачт1а,фена абурун пендал алай кьван бутылкайринни,баклашкайрин гьам-
барриз килиг.
САЛИГЬАТ- Бес ада к1валяй недай зат1-мат1 тухуз аквадач хьи?
АЛИ - Фягь,т1уьникай вучизва?Жагъунин к1аниз вергер акъатнава.Къе-пака
патав гвай тарцел ч1уру алучаярни жеда.Гьабурулай хъсан закускаяр
авани?
САЛИГЬАТ-Мусибатар я,чан вахар!Бес чна вучида,чан хва?Ам гьик1 акъвазарда?
Валлагь рекьида са юкъуз.Чна кьил гьик1 экъисда,халкьдин арада?
(Гъенелай Магадин манидин ван къвезва:"Уфт чан аман,чандиз дарман аман...
САЛИГЬАТ-Эхь пад хьайиди,жагъана ваз дарман.
Магадин сес-Дарман аман.Бес мус хьурай,вун чаз мугьман?
САЛИГЬАТ-Аман ат1уй ви.Вуж къведа вун хьтинди авай к1вализ мугьмандиз?
Магдин сес -Тик гуьнедай гьик1 экъеч1да,пеле кьадай гар авачир
САЛИГЬАТ -Гару тухурай ман вун,кьей алкаш.
Магадин сес- Ч1ур хьай хуьруьз гьик1 хъфида?Рик1из к1ени яр авачир.
САЛИГЬАТ- Зун кьий ман,гьа ваз атай.
МАГА (к1вализ хквезва)Уфт,чан аман.Чандиз дарман аман...Йоъ,чан хва,вуч фад
хтана вун школадай?
САЛИГЬАТ-Давамара,хъиягъа жуваз вижевай кьве мани!
МАГА -К1ан хьайит1а яда,тахьайт1а ядач.Вун вуч кас я,заз буйругъар гуз?
Вун заз школадай хкведайла акунач хьи,хвац1?
АЛИ -Заз вун акуна,дах.Обелискдин патав гвай тарцик ацукьнавай куьн
хъсандиз...
МАГА -Гьа-а-ан,эхь ман.Чна анал...гьахьтин меслятар авай ийидай.
САЛИГЬАТ-Кьиликай кцайди квехъ,ни,гьикьван къачуда лугьуз.
МАГА -Леп1мир ман вуна!
САЛИГЬАТ-За леп1дач-е,вуна вун беябурзавайди чизвани ваз?
АЛИ -Тек са вич ваъ,чун вири.Заз галай юлдашрихъай регъуьзва.
МАГА -ЙОЪ,вунни заз акси хьанвани,хвац1?Вад лагьай классда амаз ик1...
САЛИГЬАТ -Вуж ава вад лагьай классда?
МАГА -Гьик1 вуж ава?Хвац1...Али ава ман.Хвац1, вун вада авачирни кьван?
САЛИГЬАТ-Ву-у-ув,я аламатар!Беябур хьана чун!Авай са аялди шумуд лагьай классда
к1елзават1а чизвач!
МАГА -(Алидин вилик квай ктабар къачуна к1елда)История 7класс,биология
7класс.Дневник ученика 7 класса...Йоъ...валлагь...хвац1 маншаллагь,
молодец!Ак1 хьайила зи хвац1а ирид лагьай классда к1елзава ман?
АЛИ -Бес за гьи классда к1елзава?
МАГА -Маншаллагь!Молодец!Вал-ла-агь.Молодец,хвац1,молодец! Куьне заз
икьван гагьди вучиз лагьанач?
САЛИГЬАТ-Вуч лагьанач?
МАГА -Вуч,вуч...Алиди шумуд лагьай классда к1елзават1а...лагьанач.
САЛИГЬАТ-Вун вуж я?Вун буба тушни?Шумудра эверна ваз мектебдай?Фин куьззавач,
садра кьванни?Куьз килигдач,жуван веледди гьик1 к1елзават1а?
МАГА -Ингье,ина авазва.Алгебра -5,литература-5,история-5.Вири вадар я.
Молодец!Халис зи хва я.Гьак1 к1ела.Молодец!Ахпа чна...
САЛИГЬАТ-Ви гьунар я-е,ада хъсандиз к1елун.
МАГА -Тахьайт1а тушни зи гьунар?
САЛИГЬАТ-Ваъ,ви гьунарар масадбур я...
МАГА -Гьелбетда маса гьунарарни авазва захъ...зун...за...Гьик1?Вуч гьунар
ава,ваз чиз,захъ,чан къари?(хвеши хьана папан патав ацукьда)
САЛИГЬАТ-Вуч я кьван?Хъун я ман,ви гьунар.
МАГА - (Гадар хьана къарагъда)Ваз за вуч лугьун,залумдин руш?Садра кьванни
зи са тариф ийидач...вун за...
САЛИГЬАТ-Вуч лагьана ийида ви тариф,югъди хъвазва лагьана ийидани?
МАГА -Хьурай ман,низ акуна зун пияндиз?
АЛИ -Дах,вавай куьчедал ацукьна тахъвайт1а жедачни?Ваз к1вал амачни?
МАГА -Авайди туш,я чан хва,вун нихъ ягъазва?
АЛИ -Заз гьар йикъуз аквазва.Буьркьуьд туш.Куь ацукьнавай чкадал алай
зир-зибилдин гьамбар вуч я?Вири ч1ехи итимар я...
МАГА -Вуч гьамбар?
АЛИ -Эрекьдин бутылкаяр,баклашкаяр...
МАГА Лал хьухь,гурц1ул!Вазни леп1из чир хьанвани?Гъвеч1ид-ч1ехид амачни
и к1вале?Хайидан тарсар я ман.Мусор,зир-зибил...Эгь к1ват1да
абур школада авай аялри.Мусор,мусор...Са кьуд-вад йикъалай школада
авай аялрин субботник жеда.К1ват1да ман гьа ч1авуз абуру.
АЛИ -К1ват1дач абур аялри.
САЛИГЬАТ-Школа вучтинди я?Куьне,пад хьайибур,хъваз,аялри к1ват1дани?
МАГА -Эхь,аялар зегьметдал рик1 алаз вердишарун,школадин буржи я.
Гьак1 хьайила,к1ват1да абуру.Хуьруьн кавхани школадин директор меслят
хьанвайди я.Хуьруьн вири куьчеяр аялри михьда.
САЛИГЬАТ-Ваз гьинай чида?
МАГА -Заз чизвачирт1а,лугьудачир.(Алидиз)Так что...хвац1...
АЛИ -За к1ват1дач,маса аялрини...
МАГА Ламари хьиз к1ват1да куьне.Аялар зегьметдал рик1 алаз вердишарун,
школадин буржи я!
АЛИ За куь бутылкаяр к1ват1дач.
МАГА -Эгь,квехъ галаз гьуьжетдалди,са к1ус ял ягъайт1а хъсан я.
САЛИГЬАТ-Ягъа,ягъа,гзаф зегьмет ч1угуна галатна вун.
АЛИ -Бах,куьне школада к1елдайлани,хуьруьн куьчеяр аялри михьдайни?
САЛИГЬАТ-Я чан хва,а ч1авуз чаз куьчейра ик1 зир-зибил акурди туш. Итимри
куьчейрал ичкияр хъвадачир,гьар са хизанди вичин к1валин патав гвай
чка михьиз хуьдай.
АЛИ -Аялри субботникра иштиракдачирни?
САЛИГЬАТ-Субботникра вирида иштиракдай.Аялри куьчейра,мектебдин гьаятра
къелемар ак1урдай.Мектебда михьивилер ийидай.
АЛИ -Ават1а,михьрай а зир-зибилар ни гадарнат1а,гьабуру.За к1ват1дач.
КЬВЕД ЛАГЬАЙ ПЕРДЕ.
Школадин гьаятда далудал портфелрни алаз Али,Селим,Малик ава.Школадин радио:
"Вири муаллимрин,техработникрин,аялрин фикирдиз!Пака,яни киш йикъуз,сятдин
10 вири школа патал субботник башламиш жеда.Гьар са классди виликамаз
туьк1уьрнавай пландин бинедалаз,къалурнавай участокда михьивилер твада,яни
зир-зибилар к1ват1да.Вирида иштиракун чарасуз я. Школадин дирекция.
Гадаяр пудни санал к1ват1 хьана,са квекай ят1ани меслят ийизва.
АЛИ -Рик1елай алудмир,пака за лагьай чкадал ша.
Гадаяр катна хъфизва. Перде ахъа жезва.
Тамун къерехда,къацу векь алай майдандал,катиз-катиз Али,Селим ва Малик
къвезва.
АЛИ -Яда,гьерекатна ша т1ун!Пагь,куь халис шулу верчер я хьи.Юзуз т1ун са к1ус!
Селим(ярх жеда)Уф-ф кьена зун.
МАЛИК -Зун гъавурда гьатнач,чна ина вуч ийизвайди я?
АЛИ -Ина?Гьик1 вучзавайди я?
СЕЛИМ -Яда,вучида кьван? Ял яда.
МАЛИК -Вуч ял? Зун гъавурда гьатзавач.
АЛИ -Я хеб,накь школадин радиодай гьик1 лагьанай? Пака ,яни къе вири суббот-
никдиз фида -лагьанайни?
МАЛИК Лагьанай.
СЕЛИМ Чна к1валахдач.Ял яда.
МАЛИК -Гьик1 ял яда?Бес пака чна вуч жаваб гуда?Ак1 хьайила,куьн катнава ман
субботникдай?
АЛИ -Куьн ваъ,чун пудни.
МАЛИК -Зун катнавач,зун хъфида.
АЛИ (вилик акъвазда)Гьиниз хъфида вун?
МАЛИК Им дуьз туш,гадаяр.Куьне заз вучиз тапарарна?Зун алцурарна иниз гъана.
СЕЛИМ -Садани ваз тапарарнач.Просто лагьана,-"Ша чун са кефинин чкадиз фида".
АЛИ -Идалай кефинин чка жедани?Ат1ангье булах,ингье тарари ц1ийи пешер
ахъайзава.Элкъвена вири цуьквер я.Ацукь,ял ягъа! МАЛИК-Ваъ,зун хъфида.
АЛИ -Санизни хъфидач вун.
СЕЛИМ-Хъфирай,яда-а.Кьей хва кич1е руьгь,паб.
МАЛИК-Вуж я кич1е руьгь?Вуж я паб?(Селим гъутув яда,ам ярх жеда ва къарагъна
гъутар гваз Маликал фида.)
АЛИ -Акъваз,ядаяр,куьн дели жемир!
МАЛИК-Вуж я паб?
Селим-Паб туширт1а,вун хъфидачир.Амай вахтунда дуст ялда.Вун хьтин дуст жедани?
МАЛИК- Ават1а табна к1андачир.Авайвал лугьудай ман.Я зун къведай,я
къведачир.Табун итимвал яни бес?
АЛИ -Де мад гила хьана.Малика дуьз лугьузва.Чна авайвал лагьана к1андайди тир.
МАЛИК-Куьне фагьум ая.Зи бах классдин руководитель яни? Я. Зун субботникдай
катайла гьик1 жеда? Гьадалай гъейри зав чи кьведан нисинин т1уьнни гва.
СЕЛИМ-Агь,жегъида ви бахдиз са недай зат1 гьанай.
МАЛИК-Амани гьич,зи чантада вири классди зир-зибил к1ват1на к1анзавай пакетар
ва вири класс патал бегьлеяр ава.
(Вири кис жеда.Селим Алидиз килигда.Али кьам чухваз чилиз килигиз
акъвазда.)
СЕЛИМ-Али,ават1а Малик хъфирайни?
АЛИ -Чидач.
СЕЛИМ-Ахлад,Малик,чун бат1ул я.
МАЛИК-Хъфидач! (Вири кис жеда)Куьн заз вилер экъисна вучиз килигзава?
Зун санизни хъфидач.Къе кефер ч1угвада булахдал.
АЛИ -Вун айгьамралди рахамир,хъфиз к1анзават1а,ахлад.
МАЛИК-Зун паб туш.
СЕЛИМ-Гьан,хьана ман,акъатна завай са гаф.
МАЛИК-Рик1ивай хъфидач,гила хьайиди жеда.
селим-Вуна ахпа чун маса гудач хьи?
МАЛИК-Мад килиг гила!Ак1 хьайила...зун...
АЛИ -(Маликаз)Де хьана,хьана.Я кьей хва,ада мус гьахьтин кар авурди я?
СЕЛИМ-Яз я...зун, Малик...
МАЛИК-Мад вучида,гила хьайиди хьана.(вири киснава)Гьан вучида,т1уьн-хъун
ийидани?
СЕЛИМ-Хъун?Вуч хъвада?
АЛИ -Ваз хъел атанвайни?
СЕЛИМ-Са т1имил атанвай.
АЛИ -Ават1а яд хъухъ,хъел атайбуру хъвадайди гьам я.Чна кьведа,Малик...
МАЛИК-Лимонад хъвада.Зав кампотни гва.
АЛИ Дуь-уь-уьз.Селимаз гудач.(хъуьреда).
СЕЛИМ- Хьурай,алад,гъваш дустуниз хъвадай яд булахдилай.
АЛИ -Эгь, сик1 я вун,Селим.Вуна зун тухвана.
СЕЛИМ-Яда,гьарарат хьанвайдаз яд гун ,суваб авай к1валах ялда.Алад,алад!
(Али яд гъиз булахдал фида)
СЕЛИМ-Малик,багъишламиша,дуст,зун к1амаш я.Гила...
МАЛИК-А эхтилатар бес я,Селим,гила сад акъатда ана.
(Гадайри чантайрай недай зат1ар акъудзава.)
СЕЛИМ-Малик...за вавай са гаф хабар кьан хъийин,хъел къвемир.
МАЛИК- Вуч?
СЕЛИМ-К1вализ хъфейла вуна бахдиз вуч жаваб гуда?Мумкин я вун гатунни авун.
МАЛИК-Завай табиз жедач.Кич1е жемир,за вири жуван хивез къачуда.Гатун...чидач,
гьелелиг зун садрани гатанач.
АЛИ -Бегьемсузар,алчахар!
СЕЛИМ-Вун дели хьанвани,яда?Акъваз,к1андач ви ядни.
АЛИ -Зун квев туш,ина авайди масад я!
МАЛИК-Вуч хьанва?
АЛИ -Булахдал алайди масад я.
СЕЛИМ-Гьик1 хьана ,яда?
АЛИ -Булах михьиз зир-зибилри кьунва,яд хъваз жедайвал амач!
СЕЛИМ-Вучтин зир-зибил...э-эгь ша ацукь инал,фу неъ жуваз,заз ви ядни к1андач.
АЛИ -Зи гуьгьуьлар гьак1ани ч1урузвайди тир,булах акуна мадни...Пад хьайибур...
МАЛИК-Вуж пад хьурай?Ана вуч ава гьакьван...
Али -Баклашкаяр,эрекьдин,пиводин бутылкаяр...
МАЛИК-Ша кван садра фу нен,ахпа фена килигда чун.
СЕЛИМ-Яда,ви чантада авай кьван зат1ар вуч я?
МАЛИК-Э-Э-Эгь,вуна мад сеферда зу дели кьванни ийимир.Абур бахди вичизни,зазни,
аялризни хьурай лагьана тунвайди тир.Неъ гила.
АЛИ -Сагърай,заз гишинзавайди я.Экуьнахъ я фуни т1уьрди туш,я жувахъ галаз
гъизни хьанач.
МАЛИК-Дуьз к1валахна тагъана,икьванбур ни неда?
АЛИ - Цик1ен яни?
МАЛИК-Хвех авай фу.
СЕЛИМ-Цик1ен к1андат1а,ингье,зав гва.
АЛИ -Сагърай, ширинзава.
СЕЛИМ-Ядаяр,валлагь заз незвайда са т1ямни гузвач.
МАЛИК-Вучиз,ширинзавачни?
СЕЛИМ-Ава, кар ана авач...
АЛИ -Нез к1анзавачт1а,немир,чун инжикили жедач.
СЕЛИМ-Куьне закай ягьанатар ийимир,за фикирзава...за...
АЛИ -Кисна не ма-а-ан!Зу,за лугьуз...
МАЛИК-Лугьурай т1ун ада,белки касдин кьилиз ихьтин хъсан т1ебиат алай
чкадал шиирар атанва жеди.
АЛИ -Ават1а лагь,дуст.
СЕЛИМ-Куьне закай хъуьруьнар ийимир.За фикирзава,бес пака Айишат муалимдин
чиниз гьик1 килиг хъийида?
АЛИ -Эхь гьак1 я.Зунни гьа вун хьиз авайди я,Селим.Са герен рик1елай алатдат1а,
лугьузвайди тир,вуна мад башламиш хъувуна.
СЕЛИМ-Гьик1 башламишдач,къуьнерал дагъ алайди хьиз ава.
АЛИ -Исятда абуру гьина к1валахзават1а?
СЕЛИМ-Ик1 ял ядалди,к1валахнайт1ани хъсан тир.
МАЛИК-Школадин планда лагьанвайвал...за нянихъ ам к1елна...
АЛИ -Вуна к1елна?Дуьз лагь,к1елнани?
МАЛИК-Вуч хьана кьван?Эхь к1елна.
АЛИ -Чи классдиз вуч тапшуругъ ганва?
МАЛИК-Школадин планда чи классдал культурадин к1валин ва обелискдин
патав гвай зир-зибил к1ват1ун тапшурмишнава.
АЛИ -Пагь,заз чизвайди тир!
МАЛИК-Вуч чизвайди тир?
АЛИ -Зат1ни...Эгь!(Гъилив к1евиз вичин мет яда)
СЕЛИМ-Гьик1 хьана,яда?
АЛИ -Зат1ни.За дуьз к1валах авуна.
МАЛИК-Ви кьил ч1ур хьанвани,вахъ вуч хьанва?
АЛИ -Малик,Селим,квез кич1е жемир!Къе чна авунвай к1валахдин тахсиркар-
зун я.За вири жуван хивез къачуда!За и кар къастунай авунвайди я.
СЕЛИМ-Зун са куьнинни гъавурда гьатзавач.Ачухдиз лагь.
АЛИ -Ачухдиз?Хъсан я.Анжах зал хъуьремир...За лугьуда квез.(Акъваз жеда)
Ваъ лугьудач.Квез зун алчах жеда...
МАЛИК-Идаз вуч хьана,яда?(Алидин пелел гъил эцигда)Вал ифинар ала.Ша чун
к1вализ хъфин!
Али -Ваъ,ваъ.Заз са зат1ни хьанвач.Лугьуда за квез зи сир.Лугьудани?
Малик-Гьелбетда.Чун дустар хьайила,вучиз чуьнуьхзава чахъай вуна?
АЛИ -Ават1а де лагь кван ни кьац1урнават1а и булах?
ГАДАЯР-Чидач.Чаз гьинай чир хьурай?
АЛИ -Гьик1 чидач?
ГАДАЯР-Чаз акунач.
АЛИ -Ядаяр,аялри хъванани пивоярни,эрекьар?
МАЛИК-Аялар вучтинди я?Ч1ехи итимри хъвана абур.
АЛИ -Гьа-ан гила чкадал къвезва куьн.Чи хуьруьн итимри,тушни?
СЕЛИМ-Яда куь дахни квачни,гьаник?
АЛИ -Гила куьн гъавурда гьатзава.Эхь,зи дахдини хъвана,масадбурун дахрини
хъвана.Бес регъуьдачни абуруз?
МАЛИК-Али,вакай лап Гринписдин активист хьанвай хьтинди я.Ават1а кат куьзна
субботникдай?К1ват1дай ман жувани,вирида хьиз зир-зибил!
АЛИ -(Суфрадилай къачуна сивихъай галуд тийиз лимонад хъвада) Малик,вуна закай
хъуьруьнар ийимир.
СЕЛИМ (Явашдиз,са патахъ)Яд къуниз килигайла,хъел атанвай хьтинди я.
АЛИ -Гадаяр,квехъай чуьнуьхдай са зат1ни авайди туш...
Селим-Вуч я чуьнуьх тийизвайди?Къе ина вуч хьана?
АЛИ -Куьн зи дустар ят1ани,заз лап регъуьзва квехъайни,вучиз лагьайт1а ,
эхтилат зи дахдикай физва.Квез чизва ада гьик1 хъвазват1а.Виликдай
са жуьрени тирт1а,гила кимел,акатай гьинал хьайит1ани ацукьна хъвазва,
виридаз акваз,гьа вич хьтин алкашарни галаз хъвазва.
СЕЛИМ-Ч1ехи итимри вирида хъвазвачни?
АЛИ -Куьчедал ваъ!
МАЛИК-Али,акъваз,дуст,ваз тади гумир...
АЛИ -Заз тади гуз,дустар ,гзаф вахт я.Бах гьамиша шехьзава,дахдиз хъвамир
лугьуз.Са пуд-кьуд йикъан вилик за адаз минетна,хъвамир лугьуз.Ада вуч
жаваб ганат1а чидани?-"Куьчедал бутылкаяр гадарзава лугьуз вазни фикир
хьанвани,кьей хва?Михьда абур и йикъара школьникри субботникдиз."
Дуьз лагьайт1а,заз авай фикир,ада виридан вилик хъун,вич виляй вигьин тир.
Ада гайи жавабди зи рик1 мадни т1арна ва за жуваз гаф гана:,"За субботник-
да гъилер ат1айт1ани к1валахдач!"К1ват1рай алкашри чпи.Гила за квез вири
лагьана. Багъишламиша,куьн ягъалмишарна жувахъ галаз иниз гъунай.
МАЛИК-Али,секин хьухь.
СЕЛИМ-Чна ваз куьмек гуда.
МАЛИК-Вуна фад вучиз лагьанач,чна ваз куьмек гудай хьи.
АЛИ -Квевай вуч куьмек гуз жеда заз?Жедат1а, зи дахдин сив ицит1а.
МЛИК-Ам гьик1 лагьай ч1ал я,яда?
СЕЛИМ-Жанавурдин сив хьиз?Лапагар т1уьн таву...
АЛИ -Эхь,эхь.Хъун тавурай лагьана...Ички:пиво,эрекь...
МАЛИК-Молодец,Али!Ихьтин ч1авуз вуна хъуьруьнар,зарафатарни ийизва.Зак шел
кк1анвай.Вун...
СЕЛИМ-Смех сквозь слёзы.
АЛИ -Эхь,гьак1 я.
МАЛИК-Къачу неъ.
АЛИ -Ваъ к1амач.
СЕЛИМ-Ават1а хъфидани к1вализ?
МАЛИК -Хъфин тавуна мад вуч ийида?
АЛИ -Ваъ,хъфидач!
МАЛИК-Гьик1?Бес ина ксудани?
АЛИ -Ваъ,мич1и жедалди гзаф вахт ама.Чна булахдал алай зир-зибил к1ват1на,ам
къайдадиз хкана хъфида.
СЕЛИМ-Жедани,яда,чавай гьакьванбур к1ват1из?
АЛИ "Айишат муалимдин чина уьзуькъара хьана,"-лугьузвайди вуж тир,Селим?
Са жуьре хьайит1ани,жув михьи хъийидай шанс авазва ваз.Виликди!
МАЛИК-Зун рази я.
СЕЛИМ-Зунни акси туш.
АЛИ Ят1а ша фин тадиз.
ПУД ЛАГЬАЙ ПЕРДЕ.
(Магадин к1валин вилик квай гьаят.Салигьат ацукьна са квел ят1ани
машгъул я.Куьчедай Магадин Салигьатаз эвердай ван хъвезва.)
МАГА -Салигьат,.Салигьат.Сали-гьа-ат!Йоъ ам биши хьанва жал?Салигьат!
САЛИГЬАТ-Гьарамир.Вуч хьана?
МАГА -Йоъ,вун жинер яни?Инал алайди тушир хьи.Заз такуна вун гьинай атана?
САЛИГЬАТ-Ваз са эрекь авай шуьшедилай гъейри,вуч я аквазвайди?К1валин са
кар-кеспи...
МАГА -Бес я леп1айди!Заз гишин хьанва.Гъваш са недай зат1.
САЛИГЬАТ-Гьик1?Инал?Гьаятда фу...
МАГА -Эхь.Икьван михьи гьава алай чкадал неда за...
САЛИГЬАТ-За жими хап1а авунва.Хъша к1вализ.
МАГА -Ваъ.Фена са закуска гъваш!
САЛИГЬАТ-Гьак1 лагь ман.Хъуьч1уьк зегьер ква лагь ман.
МАГА:
Гишин хьана хтанва зун куьчедай,
Гъваша кван са хъсан т1уьн-хъун,чан къари.
Гьекь акъатна хкведайла гуьнедай,
Ацукьин кван суфрадихъ чун,чан къари.
САЛИГЬАТ:
Куьз ацукьна сагъ йикъуз вун куьчедал?
Кар авачиз ван ацалтна мягьледал.
Ангье неъ ваз,авунва кач1-кач1 хап1а.
Хъине жуваз семенани,т1ач пака.
МАГА:
Зун гьахьтин зат1ар т1уьр итим яни?
Тахьайт1а вуча,зун ваз етим яни?
Леп1 тавуна гъваша кван са туьк1вей т1уьн
Кутугнавач ваз и жуьре итим хуьн.
САЛИГЬАТ:
Килига т1ун,гьикьван туьнт рахазват1а?
Ваз ви крар вуч хъсан аквазват1а?
Гьикьван вахт я баят хьана ви къуллугъ?
Шумуд варз я к1ализ тагъана дуллух?
МАГА:
Акъваз,я паб,алахьмир т1ун вун михьиз.
Кач1-кач1 хап1а к1ан туш эсиллагь рик1из.
Жечни са к1ус вун хьайит1а культурна?
Мут1лакь жемир,це ман са к1ус дулдурма.
САЛИГЬАТ:
Сечме якни, дулдурмани гуда ваз.
Мителжемни хъсан ашдин кьилеллаз.
Анжах тадиз вуна хъвадайд туба (а)я,
Тахьайт1а ваз къведайди гьа хап1а я!
МАГА -Фена за жува жагъурда са закуска(к1вализ хъфида)
САЛИГЬАТ-Алат залай,ваз вуч к1андат1а гьам неъ. Югъни няни хьана и гада
хтанач хьи мектебдай?Гуля,я бала,вун Гуля тушни,чан руш?
ГУЛЯ -Эхь,Салигьат хала.
САЛИГЬАТ-Я чан бала,ваз Али акуначни?Ам мектебдай хтанач хьи.
ГУЛЯ -Али къе школада авачир,ам субботникдай катнава.
САЛИГЬАТ-Ам вуч лагьай гаф я."катнава"?Гьиниз катнава?Къачагъар яни катиз?
Гуля -Чидач,Салигьат хала.Абуру субботникдикай кьил баштанавай хьтинди я.
САЛИГЬАТ-Ихьтин муаллимар жедани?Вилик квай 20 аялдикай пуд цана хтанва.
Абур данаяр яни? Данаяр квахьайла, нехирбан фена абурухъ къвекъвезва.
Аялар квахьайла,муалимар яб к1аникна ксанва чпиз.
АЙИШАТ АХМЕДОВНА-Ксанвач,я Салигьат,къвекъвезва чун.Ви аял хьиз зидини авач.
САЛИГЬАТ-Белки ваз види герек амач жеди,чан вах!Заз авай са аял вут1на вуна?
А-Т АХМ -Заз чизвайт1а лугьудай хьи за ваз.Зун къе...
САЛИГЬАТ-Гьа-а-ан,чизвач ман ваз?Куь муаллимрин пеше вуч я?Мектебдиз физ,кьве
ц1ар кхьиз,микелди пул къачуз хквезва.Заз са зат1ни чидач,чан вах,
хкваш зи аял!
МАГА -Эй паб,вуна гьарай куьззава?Вун паб яни,тахьайт1а чакъал?
САЛИГЬАТ-Тахьана ваз вуч ава ,бахтавар!? Яна чана патариз кьве бекье генани
градусар хкаж хьанва.
МАГА -Хьурай ман,ваз вуч ава?
САЛИГЬАТ-Заз зат1ни.Къалура гила чара ксар алай чкадал са тамаша.
МАГА -Ам зи гъиляй кьенвай к1валах я.Инал алай лаш гьик1 хьанай...
САЛИГЬАТ-Вун лашунихъ къвекъвемир,фена квахьнавай ви аял жагъура.
МАГА -Вуч?Квахьнавай аял...Гьик1 лагьанай вуна? Нин аял?
А-Т АХМ.-Мегьамед,чун къе субботникдиз...
САЛИГЬАТ-Вун рахан кьванни ийимир,чан вах!Мага,экуьнахъ мектебдиз фейи
Али квахьнава.(шехьда)Ингье югъни няни хьанва,гада хтанвач.
МАГА -Фягь,зани лагьана гьа:,-Ина кьейи кас-мас авани,тахьайт1а..." Гьиниз
квахьда ам,вуч я,хеб яни квахьиз?
САЛИГЬАТ-Адан рик1 аку-е?Къван я ман,къван.Бес гьиниз фирай ам?
МАГА -Лал хьана ахлад к1вализ.Ам зи хва тушни?Гьуьлуьз вегьейт1ани
хкведайди я!
(Школадин директор къведа)
ДИРЕКТОР-Айишат Ахмедовна,авани аялар?
АЙИШАТ-Ваъ,Алим Акимович.
ДИРЕКТОР-Мегьамед,къе экуьнахъ куьне аялдихъ галаз къал-макъал авун зат1нани?
МАГА -Я юлдаш директор,квек вуч къалабулух ква?Гьиниз фида ам?Хкведа ам гьина
ават1ани.Ша ацукь инал.(Директор скамейкадал ацукьда)Чна кьведа са
шуьшедиз ядани?
ДИРЕКТОР-Вуч шуьшедиз?Ваъ,ваъ,яда,вахъ вуч хьанва?Чун инал...
МАГА -Вун акъваз-е.Вуна вуча...дамахармир.Туьтуьна галстук ава лугьуз,чун
хсаба авачни тахьайт1а?
АЙИШАТ-Мага,абур вуч эхтилатар я,вуна ийизвайбур?
(Секинат къведа)
СЕКИНАТ-Салигьат,я Салигьат,ви гада хтанвани?
САЛИГЬАТ-Гинай хкведа,ни хкида зи гада?Низ чида адан кьилел вуч дуьшуьш
атанват1а?
СЕКИНАТ-Яруш,зи Селимни хтанвач.Гьа-ан муалимрни авани ина?
АЙИШАТ-Жуван рик1из сабур це,я руш,хкведаабур.
(Гадаяр хтана,жагъунихъ игис хьана,чинеба яб гузва.)
СЕКИНАТ-Гьик1 хкведа,мус хкведа,чан вах?Зи аял нисинихъ хтана к1вале хьана
к1анзавайди я.Къала хкваш ам гьинват1а.
АЙИШАТ-Куь аялрихъ зи Маликни гала.Заз к1анзавани абуру ихьтин кар авуна?
СЕКИНАТ- Гьа ви аял яман,ак1 хьайила,абур рекьелай алуднавайди!
САЛИГЬАТ-Белки абурал са дуьшуьш атанат1а?
МАГА -Эй,папар,къакъраяр ямир! Къари,к1вализ хъфена са закуска гъваш.
(Хъултухдай акъудна столдал эрекь авай бутылка эцигда)
Идай кьве рюмка за янава,амайди исятда...
ДИРЕКТОР-Ваъ яда, вахъ вуч хьанва.
МАГА -Ацукь,юлдаш директор,тахьайт1а за вал и папар гьалдарда!
АЙИШАТ-Мага!
САЛИГЬАТ-Я авара,ви рик1 къван яни?К1вале авай аял квахьнава,идан рик1ел эрекь
ала.
МАГА -(Лаш къачуда)Ламран руш,вун заз акьулар гудайди яни?
(жагъунихъай хкеч1на Али бубадин хура акъвазда)
АЛИ -Бес я!Хкуьрмир адак!
МАГА -Йоъ!Квахьнавалдай!Ингье мад зи хва!
САЛИГЬАТ-Али,чан бала!
Секинат-Али,Селим акуначни?
АЙИШАТ-Аллагьдиз шукур!
МАГА -За лагьанай квез,Али квахьиз хеб туш.Гьинват1ани хкведа зи хвац1,аслан!
Килиг ам гьик1 акъвазнават1а зи хура!Молодец!
АЛИ -Бес я ви кьуьруькар.(бутылкада авай эрекь экъишда)
МАГА -Ваз ни эхтияр гана,кьей хва,зи эрекь...За вун бамишарда гурц1ул!
(Вирида Мага кьада.Жагъунихъ галай аяларни экъеч1да.)
АЙИШАТ-Али,секин хьухь!
АЛИ -Зун гьик1 секин жеда,Айишат Ахмедовна,и буба аквазвай!
МАГА -Ваз зун хсаба амачни,гурц1ул?
АЛИ -Акъваз,кьамир ам.Ягъа.Ягъ куьззавач,дах?Ягъа!
МАГА -Квахь зи вилерикай.(Скамейкадал ацукьна кьил кьада.)
АЛИ -Дах,икьван инсанар алай чкадал лугьузва за ваз,мад вуна хъваз,
ихьтин кьуьруькар ийиз хьайит1а...
САЛИГЬАТ-Акъваз,я чан хва,бубадихъ галаз ак1 рахадай адет туш.
АЛИ -Гьик1 рахада,бах?Гьикьван ийида ада кими амалар?Завай эхиз жезмач.
ДИРЕКТОР-Мегьамед,Салигьат,инал жедай эхтилатар туш ибур.Куьн пудни ахлад
к1вализ,чунни хъфида.Пака школадиз ша.
МАГА -Эхь,юлдаш директор,ахлад куьн.
АЙИШАТ -Геже хийир хьурай.Салигьат,пака школадиз татана акъвазмир.
(Вири хъфена)
МАГА -Молодец валлагь хвац1аз.Заз чизвачир...За фикирзавай...
САЛИГЬАТ-Хъша,хъша к1вализ.
АЛИ -За квез лугьузва,мад и к1вале и агъу гъиле кьадай кас...
МАГА -Де хьана,хьана.Хъша к1вализ,са меслят ийида чна.
КЬУД ЛАГЬАЙ ПЕРДЕ.
(Школадин директордин кабинет.)
ДИРЕКТОР-Де лагь кван,"гьуьрметлу" классдин рягьбер,вуч хьанат1а накь ви
классдихъ?
А.АХМ-НА - Алим Акимович,авайвал лагьайт1а,гьеле эхирдал кьван анай зи кьилни
акъатнавач.Анжах аялри...
ДИРЕКТОР-Заз аквазва ви кьил акъат тийизвайди са куьнайни.Аялрихъ галаз рик1ин
сидкьидай к1валах тийидайла,гьак1 жезвайди я.
А.АХМ-НА-Багъишламиша,зун чалишмиш жезвайди я.Анжах аялри накь санбар...
ДИРЕКТОР-Чалишмиш хьун т1имил я.Вучиз ваз накь пуд аял гьинват1а,абур квел
машгъул ят1а чизвач?
А.АХМ-НА--Заз чизва абур..
ДИРЕКТОР-Чиз хьайила,иесивал вучиз авунач?Белки абуру са ч1уру к1валах авуна
жеди.Белки абур...(Рак гатада) Ша! (Салигьатни,Секинат къведа)
САЛИГЬАТ-Эхтияр авани?
ДИРЕКТОР-Эхь,ша ацукь.Вун классдин руководительни я,дидени.Куьнни дидеяр я.
Вучиз квез чизвач,куь аялар школадай катна гьина ават1а? Сагъ юкъуз
абур квел мшгъул хьанват1а...
СЕКИНАТ-Заз чизва.Абур "Ц1егьрен" булахдал фенвай.
ДИРЕКТОР-Ана вуч авай абурун?
СЕКИНАТ-За эверин абуруз,чпи лугьурай.
ДИРЕКТОР-Алад эвера.(Маликни,Селим къведа)Пуд лагьай мушкетёр гьинва?
МАЛИК -Дах галачиз къведачалда.
ДИРЕКТОР-Ина диде авазва адан.Вучизва дахдикай?Накь т1имил
кьил т1а авунани ада зи?
САЛИГЬАТ-Алим муллим,къуй атурай,ана са маса к1валах ава.
ДИРЕКТОР- Маса к1валахар вучтинди я?Заз ина квехъ галаз къугъвадай мажалар
авайди туш.Классдин руководитель,кхьихь объяснительни.За ваз
выговорни гуда,классни вахчуда.
А.Ахм-на-Хъсан я. За зи тахсир хиве кьазва.
СЕЛИМ -Ваъ туш!Айишат Ахмедовнадик са тахсирни квайди туш,тахсирар вири
чибур я.
ДИРЕКТОР-Куьбур я?Эхь,гьелбетда куьбур я.Хъсан жезвани куь паталди са тахсирни
квачир касди жавабдарвал ч1угвадайла?Сифте вучиз фикирнач?
Им аку.(Малик къалурда)Аллагьди гайит1 хва я,вични отличник!
А.Ахм-на-Отличникар абур пудни я.
(Рак гатада)
АДМ.КЬИЛ-Эхтияр авани,юлдаш директор? Огьо...квез мажал авай хьтинди туш.Зун
маса йикъуз...
ДИРЕКТОР-Ваъ,ваъ!Вун эверайди хьиз вахтунда атанва.Чаз ина ЧП хьанва.
АДМ.КЬИЛ-Жеч!Вуч хьанва?
ДИРЕКТОР-Пуд аял накь школадай,яни субботникдай катна,лап мич1и хьайила хтанва.
Садазни чизвач абур гьина авайт1а,сагъ йикъуз квел машгъул ханат1а...
(Магани,Али къведа)
МАГА -Эхтияр авани? Куьне ша лагьанвай,ингье атанва зун...
ДИРЕКТОР-ХЪсан я. Гьуьрметлу диде-бубаяр,инал эверайди хьиз,чи хуьруьн
администрациядин Кьилни атанва.Де лагь кван,куьне аялрин тербиядин
к1валахдиз фикир вучиз гузвачт1а?
СЕКИНАТ-Чи вуч тахсир я?Аялар куь виликай катнавайди я.
АДМ.КЬИЛ-Вужар я катнавайди?И гадаяр яни? Вуч ч1уру к1валах авуна абуру?
ДИРЕКТОР-Гьик1 вуч авуна?Накь субботникдай катнавайбур гьа ибур я ман!
АДМ.КЬИЛ-Акъваз я стха...Накь чи къуллугъчияр пар ч1угвадай машинни
гваз,куьмекарни галаз "Ц1егьрен" булахдал фейила,анал и гадаяр алай.
И кьегьалри булахдал алай,патарив гвай вири зир-зибил к1ват1на мешокра
туна эцигнавай.Гьикьван мешокар авайт1а чидани ваз? 70 мешок.
Алава яз булахни къайдадиз хкана!
ДИРЕКТОР-Жеч ,я стха!
АДМ.КЬИЛ-Гьик1 жеч?Заз зи вилералди акуна.Абуру к1ват1на куьтягьай ч1авуз
чун агакьна.Дуьз лагьайт1а,заз абурувай заз чеб ни ракъурайди ят1а,
амай аялар,муаллим гьинват1а жаваб жагъанач. Куьрелди,Тимуран
команда я!
ДИРЕКТОР-Эгь,Айишат Ахмедовна,гьар сеферда са къариб к1валах акъатда вай.
Амайбуруз талгьуникай зиян авач,заз хьайит1ани лугьуз...
А.АХМ-НА- Вуч?Зазни хабар авачир...
ДИРЕКТОР-Эгь,амалдар сик1 я вун.Ят1ани молодец!
А.АХМ-НА-Куьн зи гъавурда дуьз акьунач...
АДМ.КЬИЛ-Зун иниз атунин метлеб,булах ва адан патарив гвай чкаяр михьи авур
классдиз ва адан руководительдиз гьуьрметдин грамота ва пулдин пишкеш
гун я.
МАГА -За лагьаначирни квез,-" зи хва аслан я"-лагьана! Пул гьикьван ава,
ч1ехиди?
АДМ.КЬИЛ-Ц1увад агъзур.
ДИРЕКТОР-Вуна вучизвай?
МАГА -Йоъ гьик1а? Чуьхуьда!
САЛИГЬАТ-Вуна чуьхвейбур бес я,Мага!
ДИРЕКТОР-Мад ак1 яз хьайила ,чна линейка к1ват1на,гьанал малумарна к1анда.
Виридаз чир хьурай чи кьегьалрин крар!
АЛИ -За т1алабзава са герен вири акъваз хъия.
ДИРЕКТОР-Гик1 хьана яда?
АЛИ -Зи дахдиз квез виридаз лугьудай са гаф ава.
МАГА -Вири экъеч1рай,за директордиз лугьуда.
АЛИ -Ваъ,дах!Чун меслят хьайивал...вири алай чкадал...
МАГА -Пагь яда-а,директор виридай тушни?
АЛИ -Ваъ,виридай туш.
ДИРЕКТОР-Вуча,ина гьик1 хьанва?
(Магади къуьнер чуькьвезва)
АЛИ -Гьан,дах,лагь.
АДМ.КЬИЛ-Вуч я,Мага?
МАГА -Юлдашар,зун...за квез...куьрелди зунни Али меслят хьанва,за квез
виридаз гаф гузва.къенин йикъалай за хъвазмач!
ДИРЕКТОР-Фадлай авуна к1ани кар тир.Ичкиди садални аферин гъайиди туш.
Ша линейкадал.
МАЛИК Али,вуна адаз вуч авуна?
СЕЛИМ - Сив ицит1на.
МАЛИК -Молодец,Али!(залдихъ элкъвена)Куь дахри хъвазват1а,кьуьнени гьак1
ая,гадаяр!
Иштиракзавайбур вири сегьнедал экъеч1на мани лугьуда:
Хайи хуьр, вун Гуьне патан
Гевгьер хьтин са к1ус тушни?
Ам я хьи чи Диде Ватан.
Тахьайт1а ваз ам хуш тушни?
Припев:
Я жуван к1вал-жуван Ватан,
Даях я вун чи гьар садан!
Я жуван хуьр-жуван Ватан,
Гьикьван я хьи вун чаз масан!
Каспидилай къарагъай гар,
"Бибид сине" акьазава.
Шалбуз дагъдин къайи шагьвар,
Экуьнахъ чав рахазава.
(припев сифтегьанди)
Зи халкь къени къилих авай,
Агъзур (йи)сарин тарих авай.
Давамариз жечни чавай,
Дуьз адетар гьар садавай!
(припев сифтегьанди)
?
7
(Продолжение следует.)
7