Ал і Садоўнік
Альбо Біблія ад Ала
***
…Ал і Садоўнік былі сябры, неразлучныя сябры. Яны разам падарожнічалі па Бурых Раўнінах і ўвесь час дзяляліся думкамі. Садоўнік выдатна ўлоўліваў слабенькі тоненькі струменьчык думак Ала. А Ал у магутнай плыні думак Садоўніка ўлоўліваў даступнае свайму разуменню. Астатняе праносілася міма.
Са упартай перыядычнасцю Ал звяртаўся да Садоўніка з адным і тым жа пытаннем.
- О, Садоўнік! Распавядзі мне, як усё пачалося…
І Садоўнік распавядаў яму павольна, задуменна. А Ал замацоўваў асноўныя тэзы на цьвёрдых варсінках зблытанай поўсці адмысловымі, ім самім прыдуманымі знакамі. З часам частку варсінак, пазначаных знакамі, зносіў вецер. Сэнс іншых знакаў Ал забываў сам. І заблытаўшыся ва ўласных запісах, ён ізноў звяртаўся да Садоўніка:
- О, Садоўнік! Распавядзі мне, як усё пачалося…
І Садоўнік ізноў распавядаў, павольна і цярпліва…
***
…Быў Хаос. І насіліся ў ім Іскры Розуму, хаатычна і непрадказальна. І ўсё было адначасова бясконца велізарным, проста велізарным, маленькім і няісным. І нельга было прадказаць, хто дзе будзе ў наступнае імгненне, у якім месцы, у якім часе і якога памеру. І ўвесь Хаос і Іскры Розуму ў ім трэсла як у ліхаманцы. Усё спляталася, перасякалася, сутыкалася, і суправаджалася грукатам, выбліскамі і невыноснымі пакутамі Розуму.
І надакучыла Розуму такое існаванне, непрадказальнае і хваравітае, і вырашыў ён навесці хоць які-небудзь парадак.
І ўхапіўся ён уяўна за вось, накіраваную ад бясконца малога да бясконца вялікага, і скруціў яе, і завіў, і, наматаўшы на сферу, змацаваў бясконцасць з нулём. І зафіксавалася матэрыя, а таксама Іскры Розуму ў тым памеры, у якім заспеў іх момант фіксацыі. Так з'явіліся велізарныя зоркі і маленькія нейтрына, і планеты і астэроіды, і зорны пыл і імглістасці, і галактыкі і метагалактыкі, і шматлікае, шматлікае іншае, якое запаўняе прастору.
А затым ухапіўся ён уяўна за час, які калаціўся ў хаатычнай бязладзіцы, і накіраваў яго па сямі каналам, і каналы гэтыя таксама закруціў і накруціў на сферу часу, злучыўшы бясконцае мінулае з бясконцай будучыняй, і пусціў плыць матэрыю па гэтых каналах цвёрда ў адным кірунку.
А затым ухапіўся Розум і за саму прастору, разбіўшы яе на мноства трохмерных сектараў, і атачыў гэтай прасторай усю існую матэрыю, бягучую па цвёрда вызначаных каналах часу…
***
Так распавядаў Садоўнік, вялікі аліфант з доўгай густой бурай поўсцю, заблытанай і скачанай, з маленькімі мудрымі вочкамі, вялікімі белымі біўнямі, вушамі, як палярыны, і нагамі, магутнымі, як слупы. І блукаў ён па Бурых Раўнінах і думаў свае думы павольныя. І былі яго думы не простыя, а творчыя.
Ал быў маленькім і круглым, як шар, са мноствам лапак гаплікаў і мноствам вачэй на тонкіх сцяблінках. І жыў Ал за вухам у Садоўніка ў скачанай густой поўсці, чапляючыся за поўсць лапкамі-гаплікамі. І сілкаваўся ён зорным пылам і расой, якія асядалі на поўсць аліфанта.
***
На захадзе ад Бурых Раўнін знаходзіліся Імглістыя Балоты. Жылі там Крылатыя Яшчары, вельмі дапытлівыя, цікаўныя і жыццярадасныя. Яшчары гэтыя былі жахлівага выгляду, але абсалютна бяскрыўдныя, паколькі сілкаваліся яны ягадай марошкай, якая расла на балотах, а таксама смугой, якой там было бачна-нябачна.
Яшчары гэтыя блукалі і лёталі, дзе ім уздумаецца, і часам выпадкова заходзілі ў Горад Мрой, дзе палохалі сваім выглядам Выпадковых Вандроўцаў. Садоўнік сердаваў на іх за гэта. Але яшчары былі такія наіўныя, такія прастадушныя, і так чыстасардэчна каяліся, што Садоўнік іх прабачаў.
Усходней Бурых Раўнін размяшчаліся Букавыя лясы. І жылі там гмены. Іх ніхто не бачыў, акрамя Садоўніка і Творнаў, паколькі ўсе яны ўмелі спрытна хавацца сярод лістоты дрэў.
На поўначы была Ледзяная Пустэльня, дзе ніхто не жыў.
А на поўдні была Лабараторыя. І жылі там Творны, памагатыя Садоўніка. Творны прабывалі ў вялікіх залатых і срэбных пасудзінах і драмалі, пакуль Садоўнік не заклікаў іх.
Атрымаўшы заклік, Творн ператвараўся ў вялікага арла і ляцеў выконваць заданне. Ляцеў ён высока, і за яго палётам назіралі гмены, якія схаваліся за лісцем бука. А крылатыя яшчары беспаспяхова спрабавалі іх дагнаць і перагнаць. Гэта ў іх ніколі не атрымоўвалася. І яны, расчараваныя няўдачай, вярталіся ў свае Імглістыя Балоты.
***
…А Садоўнік блукаў і блукаў па Бурых Раўнінах, і думаў думы свае павольныя. І думы ў яго былі не простыя, а творчыя...
..А Ал фрагменты гэтых дум, даступных для яго разумення, увесь час запісваў, і ўвесь час губляў…