Арсень
***
- Цётка, а вы ведаеце, як маё імя? - я адарвала вочы ад вязання. Хлопчык гадоў сямі стаяў, абапіраючыся рукамі на руль ровара…
"Яго імя, здаецца, Арсень", - падумала я, і сэрца ў мяне хваравіта сціснулася. Я чула, як да яго звярталіся.
- Але ты ж мне гэтага не казаў, - сказала я. - Адкуль я магу ведаць?
- Маё імя - Арсень, - сказаў хлопчык, незадаволены тым, што я не ведаю гэтага.
- А выдатна ты ўчора на ровары катаўся, - сказала я.
- А вы выдатна вяжаце, - сказаў Арсень, - што гэта будзе.
- Кофтачка.
- Прыгожая атрымаецца кофтачка, - і ён сеў на ровар і паехаў… - А прозвішча мая - Лаўрыновіч - крыкнуў ён мне на развітанне…
***
Я не магу прамаўляць гэта імя ўслых - Арсень. Толькі думаць. "…Чароўным свячэннем… Вясны красаваннем… Арсень…"
***
- …Мне трэба схадзіць з пытаннем да Арсеня, - сказала я задуменна…
- Ну, табе і не пашанцавала, - паспагадала Жана.
-Чаму не пашанцавала? - здзівілася я, - Такі цудоўны, сімпатычны малады чалавек…
- Гэта ён з выгляду - сімпатычны. А характар - крый божа, - сказала Жана.
І ўспомнілася, як я ўчора прымала справы ў Балбатуна, які звальняўся. І падчас гутаркі ён мяне адправіў да Светы высветліць адно пытанне. Не ведаючы тэмы, пытанне я сфармулявала вельмі імгліста, і Света не змагла мне на яго адказаць. І параіла Света схадзіць мне з гэтым пытаннем да Арсеня…
Вярнулася я люта-ўзвар'яваная і кажу Балбатуну:
- Света не ведае! І мне што, проста цяпер ісці да Арсеня з гэтым пытаннем?
Узвар'явалася я таму, што мяне бегаць прымусілі, як дзяўчынку на пабягушках.
А Балбатун паглядзеў на мяне неяк жаласліва-спагадліва, а Вініюс сказаў спалохана:
- Не, да Арсеня ісці не трэба…
…Памятаю, як я ўпершыню ўбачыла Арсеня. Зайшла я тады да Хрыстофера падпісаць паперку на другую змену, а Арсень сядзеў у яго. Яны ўдвох працавалі на адным кампутары. Тады я не ведала яшчэ, што гэта Арсень.
Я паглядзела на яго і падумала: "Асцярожна, не страць галаву."
Але, тут ён загаварыў, і я супакоілася: галаву не страчу, голас кампенсуе вонкавае зачараванне. Вельмі ўжо непрыемны голас…
***
…І пайшла я тады да Арсеня з пытаннем. І была у мяне ў галаве густая смуга, а не пытанне. Але тады я гэтага не разумела. Думала: пытанне, як пытанне. І прыйшла я да Арсеня і спытала, і сама не зразумела, што пытаю.
І засычэў на мяне Арсень, як веласіпедная шына, якую нечакана праткнулі ў некалькіх месцах. І нічога не зразумела я са сказаных ім слоў, акрамя: "…Каша…у цябе…у галаве…". І пайшла я з гэтай кашай да сябе зваротна, як сабака пабітая, і сказала Вініюсу: "Толькі праз вас я буду яму пытанні задаваць." І паглядзеў на мяне Вініюс спалохана.
А Жане я сказала: "Ты маеш рацыю, Жана. Дзякуй, што папярэдзіла мяне…"
…І пацяклі цяжкія, імглістыя працоўныя будні, і заблыталася я ў іх, як муха ў павуцінні… І знікла белае святло, і не бачыла я выйсця…
У адну пятніцу Вініюс мне і кажа:
- Выведзем мы заўтра Арсеня на працу, і пакажа ён табе ў цэху, што, як. Усё растлумачыць і ўсё дапаможа.
І стала я рыхтавацца да працоўнай суботы не горш, чым Жукаў да чарговай бітвы.
…Сядзелі мы ў цэху побач. Я глядзела на манітор. І па меры таго, як праяснялася карціна, мне здалося, што я выздараўліваю пасля цяжкай працяглай хваробы. І светла і радасна стала на сэрцы. І глядзела я як на дзівоснае дзіва і на цудоўны цуд на два простых ангельскіх словы з навучальнага прыкладу, якія свяціліся ўнізе чорнага экрана:
Hello World!
А Арсень глядзеў на мяне, радасна глядзеў. І дзівілася я гэтай радасці і не разумела яе: бо вораг ён быў для мяне, і радасць тут выглядала недарэчна. Глядзеў на мяне, а пальцы яго абедзвюх рук хутка-хутка набіралі на клавіятуры ўсе новыя і новыя чароўныя словы. І ён назіраў, як гэтыя чароўныя словы на мяне дзейнічаюць.
А ў душы маёй кіпела-радавалася і праз край пералівалася нейкае пераможнае трыўмфаванне: нарэшце ўсё працуе як след. Як цудоўна…
…Калі я прыйшла дадому, карціна раптам змянілася. Чорна-белы манітор раптам стаў цьмянець-цьмянець-цьмянець, пакуль не стаў зусім неістотным і няважным. Засталіся толькі вочы. І куды б я ні пайшла, гэтыя вочы глядзелі на мяне бесперапынна і радасна. І ўзнікла ў маім сэрцы пад іх уплывам маленькае зярнятка. І пачало яно расці. Расло-расло, пакуль не ўспыхнула яркім сонцам. І з тых часоў гэта Сонца гарыць у мне незгасальна…
Так усё нечакана, раптоўна найшло...
Проста ты паглядзеў... Слоў зусім не было...
Выпраменьвалі вочы такое святло,
Што панесла мяне, як паветраны шар,
І я лётаю зараз у сусветных абшарах,
У-ва мне Сонца гарыць...
Гэта ты...