Сярожа
- Пойдзем, сходзім на выставу Тыбецкага мастацтва, - сказала мне Ленка.
- Я далёка ад усяго гэтага. Так гэта мне чужа… - сказала я.
- Давай, усёткі, сходзім - паўтарыла Ленка.
І мы пайшлі.
У выстаўную залу я ўвайшла са страхам, чакаючы, што мяне вось-вось выганяць, як чужынца.
Ленка самазабыўна акунулася ў адну з карцін.
Я таксама ўтаропілася на нейкі квадрацік на адной з карцін. Стала на яго ўважліва глядзець, спрабуючы ўбачыць у ім што-небудзь такое гэтакае.
На выставе акрамя нас з Ленкай была яшчэ пара-тройка тоўстых пажылых дам, і больш нікога.
Да мяне падышоў малады круглатвары чалавек і пытае:
- Можа, якія-небудзь пытанні ёсць?
- Ніякіх пытанняў няма! - адказала я рэзка.
Убачыўшы, што малады чалавек асалапеў і разгубіўся, я сказала звычайным голасам:
- Я нічога не ведаю, таму і пытанняў няма.
Малады чалавек праззяў і сказаў:
- Ну, тады я ўсё распавяду.
Ён назваўся Сяргеем і пачаў распавядаць і паказваць. Да нас далучылася Ленка і таксама стала слухаць. І так мы пераходзілі ад адной карціны да другой, а Сярожа ўсё распавядаў і паказваў.
Калі мы абыйшлі ўсю выставу, Сярожа запрасіў нас сесці за часопісны столік. І яшчэ доўга нам распавядаў пра свае вандраванні па стэпе.
І мне здалося, што гэта ўжо было са мной. Толькі замест Ленкі была Людка, якая зараз у Навінках жыве ўвесь час. І гэтыя таямнічыя знакі на сценках смутна памятаюцца, і Сярожа са сваімі аповядамі… І, галоўнае, чорныя вочы Сярожы, у якіх я патанула безнадзейна. І дзесьці ўзбоч была Ленка, якая час ад часу задавала пытанні. Але, адказваючы на яе пытанні, Сярожа ўвесь час глядзеў мне ў вочы. А я глядзела яму ў вочы. Слухала і нічога не чула. І танула, танула, танула, атрымліваючы асалоду ад гэтага апускання.
…Потым мы з Ленкай сышлі. І Ленка ўсю дарогу трашчала, атрымліваючы асалоду ад успамінаў пра выставу. А я яе слухала з задавальненнем, пераконваючы сябе, што таксама ў захапленні ад выставы. Хоць сама была ў захапленні ад Сярожы…
…Потым я стала хадзіць на выставу кожны дзень пасля працы. Каб паслухаць Сярожу. І ён казаў шмат пра што. Але ўсё павыветралася з галавы. Запомнілася толькі, што ён казаў пра Каханне. Для закаханых - ні час ні адлегласць - не перашкода. Як далёка закаханыя не знаходзяцца адзін ад аднаго, яны заўсёды побач… І я вырашыла прыняць гэта да ўвагі.
І вось наступіў апошні дзень выставы. Пасля чаго яна павінна была з'ехаць кудысьці далёка ў Расію.
Горка было на душы, што я бачу Сярожу ў апошні раз.
У выстаўнай зале мітусілася мноства тоўстых старых дам. Яны ўвесь час заміналі нашай гутарцы.
Потым дамы вырашылі сфатаграфавацца на памяць, пасадзіўшы Сярожу ў цэнтр. Але Сярожа, вынікаючы сваім прынцыпам заўсёды быць як мага сціплей, адмовіўся ісці ў цэнтр, а прымасціўся з краю, і нават некалькі ў старонцы ад групы дам.
Я не жадала з імі фатаграфавацца, але Сярожа мяне паклікаў. І я, вырашыўшы выявіць яшчэ большую сціпласць, паспрабавала ўсесціся злева ад Сярожы. Але ён сказаў:
- Сядзь з другога боку, - і я паслухалася.
Так і сфатаграфаваліся мы з ім побач, некалькі ў старонцы ад астатніх. Можа, і ў кадр не патрапілі. Але, гэта ўжо не важна.
…І сышла я з выставы, і больш ніколі не бачыла Сярожу. Але я пасяліла яго ў сэрцы. Ён быў першым, каго я пасяліла ў сваім сэрцы.
Зараз ён згубіўся дзесьці ў глыбіні пад мноствам іншых выяў, якія захоўваюцца там.
…І гэты архіў паступова выліньвае і пакрываецца тоўстым пластом пылу забыцця…