Куды пайсці вучыцца?
***
Каб дарога непрыкметна праходзіла, - казала мне цётка Зіна, ты не глядзі пад ногі і не лічы крокі, а любуйся пейзажамі. І не заўважыш, як мы будзем у Обалі...
Я падняла галаву і агледзелася ў пошуках "пейзажаў".
Вакол рассцілалася неабсяжнае карычневае поле тарфянога балота, пабітае на квадраты канавамі і ўпрыгожанае карычневымі пірамідамі торфу. Па краях канаў рэдкім шчаціннем тапырыцца вострая трава. Глядзець няма на што.
- Якія тут пейзажы, - услых сказала я.
- Ва ўсім можна знайсці прыгажосць, калі паспрабаваць, - сказала цётка Зіна, і перайшла на іншую тэму:
- Вось, ты цяпер пойдзеш у дзясяты клас, апошні. А ты задумвалася, куды потым пойдзеш вучыцца?
- Не ведаю, - сказала я.
***
Настаўніца матэматыкі, Марыя Іларыёнаўна, яшчэ з чацвёртага класа гадавала з мяне "матэматыка". А каму гэта спадабаецца, калі з яго штосьці выгадоўваюць?
На ўроку "шчырасці", калі кожны ўставаў і пачынаў хлусіць на тэму, кім ён жадае стаць, у мяне разгулялася фантазія, і я заявіла, што жадаю стаць журналістам, таму што журналісты шмат падарожнічаюць.
Твар матэматычкі выцягнуўся ад расчаравання. І яна перастала на мяне зважаць увагу. Але ў адплату прызначыла мяне "рэдкалегіяй" нашай насценнай газеты. І я ў абавязку не засталася. Павесіла аднойчы газетку.
Празвінеў званок на першы ўрок, урок матэматыкі. Заходзіць Марыя Іларыёнаўна ў клас, а ўсе вучні не сядзяць за партамі, як трэба, а стоўпіліся вакол насценгазеты і хіхікаюць ціха. Убачыўшы матэматычку, усё разышліся па месцах, хітра на яе паглядаючы.
Заінтрыгаваная настаўніца падышла да насценгазеты.
Я не запомніла прозвішча мастака, чый малюнак я скапіявала з гумарыстычнага часопіса. На ім быў намаляваны бюракрат, які ляжаў у пустэльні, абапіраючыся на партфель. А перад ім у баявой стойцы - леў. І надпіс "Рыкай, не рыкай, а пакуль не падасі даведку, што ты леў, не паверу."
А наконт даведак наша класная была вельмі строгая...
Паглядзеўшы крыху малюнак, Марыя Іларыёнаўна падышла да мяне і сказала:
- Ты лепш, Шанько пакрытыкуй за прагулы...
І больш нічога.
***
- Мне здаецца, - сказала цётка Зіна пасля невялікай паўзы, - табе трэба паступаць у БДУ, на прыкладную матэматыку. Гэта вельмі перспектыўная і цікавая адмысловасць.
Цётка Зіна напярэдадні сама стала праграмістам, скончыўшы адмысловыя курсы пры БДУ.
Пісала яна праграмы для вялікіх ЭВМ на машынным кодзе, нулямі і адзінкамі.
- Гэта вельмі складана, - распавядала цётка Зіна, - калі трэба ўставіць хоць адну каманду ў сярэдзіну кода, даводзіцца карэктаваць усю праграму. Затое такая радасць, калі ўсё запрацуе...