Галоўным чынам пра Пецяў
…Не было багатай фантазіі ў татавых братоў і сясцёр на імёны. Усіх сваіх сыноў яны называлі Янкамі ці Пецямі. Тата мой быў самым малодшым у сям'і, таму ўсе мае стрыечныя браты Янкі і Пеці былі значна мяне старэй.
Тата па нейкім чынніку пакрыўдзіўся на ўсю сваю радню, пасварыўся з імі і з'ехаў на камсамольскую будоўлю, таму і бачыла я сваіх сваякоў вельмі рэдка.
Хоць і даволі часта: іх у нас было так шмат, што хто-небудзь з іх часам гасцяваў у нас час ад часу. Але ўвесь час розныя. Таму калі браць кожнага ў асобнасці, бачыла я іх вельмі рэдка.
…Прыязджаў да нас неяк Пеця з Масквы. Як таго татавага маскоўскага брата клікалі нават і не ведаю. Тады мне гэта зусім не цікава было. А зараз шкада, што тады я такая нецікаўная была. А той татаў брат падчас вайны быў лётчыкам, і ўдзельнічаў у абароне Масквы. Тата з ім увесь час перапісваўся. Але гэта яго перапіска мяне тады таксама абсалютна не цікавіла.
Яго сын Пеця ўжо быў сталым, калі прыязджаў да нас. А я тады вучылася ў сёмым класе. І гэты Пеця быў так падобны на Янку з Баркоў. Як брат блізнюк. Такі ж кучаравы і вясёлы, ясноглазый і румяны. Жыццярадасны вельмі. Толькі шмат ніжэй Янкі ростам.
Чытала я ў разумных людзей, што рост чалавека залежыць ад шыраты і даўготы, на якіх ён жыве.
Так што атрымліваецца, што ў Барках людзі вырастаюць вышэй, чым у Маскве.
А я ў той дзень, калі Пеця да нас зайшоў у госці, збіралася на класную вечарынку.
І жадаючы пахваліцца перад ім сваёй незалежнасцю і самастойнасцю, паведамляю маме:
- У нас сёння вечарынка будзе без настаўнікаў.
А маме маёй наогул было напляваць, куды я хаджу і з кім. Але тут яна раптам пры старонніх вырашыла прадэманстраваць сваю бацькоўскую строгасць, найграную, паколькі раней яна наогул ніколі не выяўлялася. Але калі мама пачынае яе дэманстраваць, тое гэта ўжо - цвёрда і жалезна ў яе атрымлівалася.
- Не пушчу, - сказала мама цвёрда.
І тут я раскаялася, што язык моцна распусціла, і стала енчыць:
- Ну, мама…
- Не пушчу, - паўтарала мама ўсё гэтак жа цвёрда.
Але тут Пеця не вытрымаў:
- Ну, адпусці ты яе… - сказаў…
І мама змякчэла і сказала:
- Ну, добра, ідзі…
…Праз некаторы час я пазнала, што Пецю ў Маскве забілі бандыты. Вясёлы і прыгожы Пеця працаваў у Маскве таксістам. А таксістаў там вельмі часта бандыты забіваюць.
…І яшчэ аднаго майго стрыечнага брата Пецю бандыты забілі. Толькі гэты Пеця жыл не ў Маскве, а ў мястэчку Обаль. І бачыла я яго толькі два разы ў жыцці. Як патрапіла я да іх у Обаль, я і не памятаю. Дакладней, хто мяне туды адвёз. Ехала я на восеньскія вакацыі да бабулі ў Козікі. І засталася ў іх, у Обалі, начаваць. Дні былі кароткія і яны мне сказалі:
- Чаго ты супраць ночы пойдзеш праз балота? Заўтра раніцай пойдзеш…
Памятаю, як мяне там сустрэлі ветліва. Дапамагалі паліто здымаць і апранаць, крэслы паслужліва прапанавалі. А стол - проста ламіўся ад усяго рознага і смачнага. Сапраўдная беларуская шляхта - нашы сваякі.
А потым мы сядзелі ўтрох на печцы, я, Пеця і Зінка, і хіхікалі.
Увесну яны прыязджалі да нас пагасцяваць, і я шпацыравала з імі па горадзе.
…А праз некаторы час мама паведамляе, што Пецю забілі бандыты…
Толькі не сказала, якога Пецю.
Я падумала пра Обальскага. Обаль - глухое месца, працоўнае мястэчка. Шмат там дрэні крымінальнай швэндае.
А Лілька падумала пра Маскоўскага Пецю…
І я зараз нават не ведаю, каго з іх забілі? Ці, можа, абодвух?
…У Янкі з Баркоў таксама быў брат Пеця. Ён у войску адслужыў, калі я яшчэ і ў школу не хадзіла.
Гэты Пеця спіўся і павесіўся на ўласным гальштуку ў нячулым стане, зачапіўшыся гэтым гальштукам за крэсла.
А спіўся ён таму, што калі служыў у войску, паслалі яго на задушэнне паўстання ў Чэхаславакію.
І ён сваімі вачыма бачыў, як душылі людзей танкамі.
І плакаў, распавядаючы пра гэтага тату. І піў-піў-піў-піў….