Тони Блейрнинг гонорари. Хикоя

Анвар Шукуров
    Илохо куз тегмасин. Тошкентда нима арзон? Такси арзон. Ишонмаслигингиз мумкин, аммо баъзи хайдовчилар йул-йулакай булса, одамларни бепул хам олиб кетишади. Шохид булмаганимда гапирмасдим. Баъзида маршрут такси пулига енгил машинада бемалол икки, уч бекат юриш мумкин. Тугри, хамма таксиларнинг ранги буялиб, алохида лицензиялар бериш бошлангач, нарх-наво бироз кутарилди. Кейинчалик буям яна изига тушди. Энди одамлар ана шу рангли таксиларни кутадиган булишмокда.  Хар доим урганиб колган йуналишим – Мустакиллик майдонидан Аския бозоргача булган масофани ранги каймокка буялган “Нексия”да, лицензияли, устига-устак инсофли, диёнатли таксичи билан улчадик.
    Масаланинг шунчалик икир-чикири сизни кизиктириб колди, хойнахой. Албатта-да, буни узимам сездим. Кунглингиздагини топмасам, когоз коралашга нима килиб юрибман аралашиб! Хар бир асар бу товар, махсулот. Бошка баландпарвоз гапларга хожат йук. Сизга таксичиларнинг ички туйгулари хакида маълумот керак, мен шуни топишга уриняпман, яъни сизнинг талабингизга мос товар етиштиряпман.   Хохласангиз олинг, хохламасангиз йук. “Фалончининг буёкларини каранг!”, “вокеаларнинг тасвирлашини куринг!”, “Ойрузихоннинг ички хисларига, соф мухаббатига эътибор беринг!” каби маддохликлар ёки аксинча пасткашлик килиб, бировларни мазах килишларнинг хаммаси бекорчи гаплар. Чунки, хакикий, реал хаёт унака эмас. Ресл хаёт шафкатсиз, мехр нималигини билмасликдан ташкари, сохтакорликни хам кечирмайди. “Йугон чузилиб”, “ингичка узилиб”, аксинча хеч кимга маълум булмаган тугмача катта машина гилдирагига айланаётган хозирги пайтди эса гапим икки бора хак. 
     Энди гапимизга кайтамиз. Хуллас, ким такси миниб асаби бузилмаган? Бунака мижоз менимча йук!!! Гапим ёлгон булмасин, йуналишим боши Мустакиллик майдонидан эмас, Марказий универсал Магазини ёнидан эди. Биз босиб утган йулнинг хар километрини “600 сумдан” бахолаб  улчадик. Йук, бу таклиф мендан чиккани йук. Мен уша иймонли хайдовчига: -“бу йул учун “3000 сум бераман”-дедим. -Ха, одатим шундай.  Таксига утиришдан аввал доим савдолашаман. Бу кадриятларимиз нуктаи-назаридан хам тугри экан. “Пулинг борми, махсулотни ол, махсулот сотяпсанми, пулини жойида ол” коидани билдирувчи хадис бор экан. Насия савдо йук экан. Тожикчасига эса бу жуда чиройли ифодаланркин “накд меттийим, шахд меттийим”. Менинг таклифимга хайдовчи савдолашмасдан рози булди. Дарров, рози булгани мени кувонтирди. Авваллари таксига утирганимда савдолашмасдим ёки хайдовчининг “борганда берарсиз”-деган гапига куниб кетаверардим. Менинг соддалигим курсин, айнан шунака беозор куринган хайдовчилар таксидан тушаётган пайтимда, сурбет ва уятсиз кишилар буп коларди. Ёки “нима мен гадойманми?” ёхуд “нима бу сизга автобусми?”-десаям асаббузарлик келиб чикарди. Йук, хайдовчининг асаби эмас, менинг асабим бузиларди. Шунинг учун, энг яхши услуб, таксига утиришдан олдин савдолашиш. Ха, гапимизга кайтамиз МУМ ёнидан Аския бозорга кадар йулни улчадик. Масофа турт километр экан. Лицензияли таксиларда хар бир километр 600 сумдан булгани учун бу масофа 2400 сум булди. Буни карангки, хакикий холатда мен хайдовчига 600 сум куп беряпман экан. Вахоланки, худди шу ерда бошка таксистлар уч минг сумга умуман рози булишмайди.
Кискаси яна шунака кунларнинг бири, факат йуналиш 180 градус тескарисига. Яъни, Мустакиллик майдонидан Университетга караб йулга отландим. Хайдовчи, жингалак сочли тулишган, ёши кирклар атрофида булган йигит билан йул хакини 5000 сумга келишиб олдик. Хайдовчи, гапга чечан йигит, менга турмуш кийинчиликлари хакида дий-диёсини энди бошлаганди (аслида бундай одамларнинг характери менга маълум, канчалик уларнинг нолиганига хамдардлик билдирсангиз том маънода йул нархи кимматлашиб кетаверади. Лабз канака лабз, лабзи халол боболар аллакачон кетиб булишган. Лекин, хар кандай хужумни кайтариш мумкинлигини каттиккул Хаётбой ака бизгаям ургатган. Бундай холатлар хайдовчи нима дейишидан катъи назар, “йук, хаммаси яхши” коидаси буйича харакат килинг, адашмайсиз.
     Устига устак, хайдовчининг зарбини кайтаришимдан аввал, урнимга захирадан майдонга тушадиган уйинчи куриниб колди. Яъни, Алишер Навоий шох кучасига чикиб, чап - Урда томонга кайрилишимиз билан ёши олтмишларга кирган, кулранг костюм шимли буйи уртадан баланд, жисмонан тетик, галстукли киши кул кутариб колди. “Ишкилиб савдолари келишсин-да”. Буни каранг тил топишишди. Кискаси, зарб янги йуловчи миясига куниб, кукрагига бориб ёпишиши аён булаётганидан хурсанд булдим. “Нега сиздан рухсатсиз, одам олди?”-дейишингиз мумкин. Бундай даражадаги маданиятли таксичилар хозир кам. Деярли учратмадим десам нотугри гапирган буламан. Аммо, “манови кишини олсак, майлими?”-деб сураган таксичилар ора-турада учраб туради. Минган таксичим сураганидаям, унинг гапга чечанлигини кургач, дархол рози булардим, хатто –“ху, анови кишини миндирилайлик”-деган таклиф мендан чикишиям мумкин эди.
    Биринчидан, таксичининг сузамоллиги (хаётдан нолий бошлаши, келишилган хак кейинчалик усиб кетиши мумкинлигидан дарак бераётганди), иккинчидан университетдаги дарсимга кадар икки соатча вактим бор эди. Аввалбошда “-бекор таксига миндим, 28 автобусга минсам хам буларди ёки Мустакиллик майдони бекатида метрога тушиб, унда бир бекат юриб, Пахтакор шохбекатидан Навоий йуналишига утишим ва Беруний шохбекатидан чикиб, аста-секин пиёда боришим хам мумкин эди. Аммо, чоп этилган маколам учун редакциядан гонорар олганим туфайли, таксига утиргим келди. Учинчидан эса мухаррир: “–ака замон кахрамонлари хакида асар олиб келинг” деб тайинлаганди.
    Вазифани янада конкретлаштириш илинжида:
–Замон кахрамони, деганда кимни назарда тутяпсиз? –сурагандим.
–Замон кахрамони дегани, хозирги пайтда долзарб муаммоларнинг ичида юрган, уни хал килиб, муваффакиятга эришган ёки ута мураккаб муаммоларни хал этиш учун изланаётган, имконият кидираётган кишиларни назарда тутяпман,-деди мухаррир бошини ликиллатиб.
–Канака баландпарвоз  гаплар! Кутбиддин Исомиддинович,-дедим мен киноя билан. Муваффакиятга эришган замон кахрамонининг бозори чаккон, устомон ижодкорлар уларни аллакачон овлаб, макола, шеър, достон, хикоя, кисса, балким роман хам ёзиб куйишгандир. Буни сиз хам, мен хам биламиз. Кийналаётган замон кахрамонининг муаммога тула ташвишларини когозга тушириб келсам, хар доимгидек салбий кахрамонлар дарров дарак топишади. Бу буйича бир неча бор огзим куйган, эзилган замон кахрамонини гапириб утирмайман, чунки у бечора менинг маколам дея, бир неча бор азият чекканини куриб, хурлигим келган.
Мухаррир билан яхши уртокмиз. Шунинг учун унга бемалол гапироламан. Кутбиддин акаям, менам, макола сифатида ёзилган муаммоларни чоп этолмаслигимизни яхши биламиз. Шунинг учун у мансаб нуктаи-назаридан, бошликнинг ходимига айтиши керак булган гапни килди:
–Абдумалик ака, Сиз ёзаверинг, халк билмасаям Холик билади, нафакага чиккач мемуарлар учун керак булади.
–Бу бошка гап. Яхшиси, хеч кимнинг жигига тегмайдиган бирон бир янги фикр топишга харакат киламан. Сих хам куймайди, кабоб хам.
–Майли, куринг, мана шу маколага редакциядан буюртма олдим, деб хисоблайверинг.
Шу гаплар билан хаёлот дунёсига сайр этган холда йулга чиккандим. Мустакиллик майдонига кандай келганимниям билмай копман.
Хаёлпараст йуловчини турга туширишни мулжаллаган хайдовчи машинасига шу алфозда утириб колдим.    
 Янги мижознинг сочлариям тартибли олинган булиб, бурнининг устидаги кузойнаги куёш нуридан ялтираб кузни камаштирарди.
Таксичи унинг ёнига тухтаб, мен утирган ойнани янада тушириб, суради:
–Йул булсин акам?
–Шифокорлар шахарчасига.
–Янгисигами?
–Албатта.
–Утиринг.
–Йуловчи индамай орка уриндикка тавозе билан утирди. Салон ичра муаттар хид таралди. У шунчалик бамайлихотир утирдики, мен унинг харакатларини “худди узининг хизмат машинаси келди-ю, уни ишга олиб кетяпти” деб бахоладим. Бир томондан яхшиям булди, бу одам менга нисбатан анков экан... Балким, бу суз ноуриндир. Унинг узини тутиши, хаётда кийинчиликларга дуч келмаган, доимо хизмат машинасида юриб талтайган (нима учун доим, балким хозирам хизмат машинаси бирровга уни ташлаб, хотини, кизи ёки углининг илтимосига кура бирон ёкка кетган, бу киши эса вактинча машинасиз колгандир) киши экан. Униси йук, буниси йук, назаримда янги йуловчи ёши олтмишдан ошсаям эркатой одамлиги куриниб турарди. Савдолашмадиям-эй. Демак, хозирги куча шароитини билмайди. Хе, меров! Хозир таксичи, турмуш огирликларидан нолий бошлайди, албатта унинг рахми келади ва унга хамдардлик билдиради ва кимматга тушади. Чамам буйича таксичи унинг йигирма минг сумларини “кокиб” олади. Агар шу манзилга мен буюртма берганимда таксичига 8.000 сумдан бир сум хам куп пул бермаган булардим. Аммо, бу гул одам савдолашмадиям, демак узига ёмон килди. Ха, айтмокчи, куринишидан рахбарга ухшайдиган бу одам, уззу-кун ундов белгили мажлисда утиради, балким трибунада утирар. Мажлис эса доим бир хилда зерикарли. Бу одам, бозоргаям, куча-куйдаги маъракаларга хам бормайди. Хизмат нуктаи-назаридан ошга, туйга боради, холос. Хаётнинг икир-чикирларини билмайди. Хаётдан узилиб колган кеккайма! Хаётга нимага келди, нимага яшаяпти, нимага кетади, унга барибир. Халк хаётига бепарво, локайд ва калтабин одам.
Йулимизнинг давоми мен уйлаган сценарий буйича кетди.
Таксичи йуловчи салонга киргач, салом берди. Унга кушилиб мен хам салом бердим. Йуловчи бошини бироз кимирлатиб, зурга, кучаниб “воалайкум” деб бизга“хурмат” курсатди. Мен-ку унинг бунаканги “хурмати”га зор эмасман. Мен хам худди у каби йуловчиман, холос. Ундан менга хеч нарса керакмас, хатто, у менга пул бераман дегандаям, уни олмасдим. Иккинчидан салом бермасам хам буларди, керак булса. Лекин, маданиятми, тарбиями, узим хам билмаган холда салом бериб юбордим. Унинг алик олиши менинг саломимдан кура хунук булгани туфайли менинг нафсониятимга тегдиям керак булса. Тугри-да, уям йуловчи менам йуловчи, балким у таксичига купрок пул берар, лекин бу унинг мендан аклли эканлигидан дарак бермайди. Аксинча, исрофгарчилигидан дарак беради. Хуллас йуловчининг турки менга ёкмади. Бошка гап кушиш менга асаббузарлик келтириши мумкинлигини инобатга олиб, узимнинг талабаларга киладиган маърузам хакида уйлай бошладим.
Таксичи эса, “турмушдан нолиш” дастурини ижро эта бошлади.
– Тунов куни маошни олиб бозорга тушдим, олти юз минг сумга олтита пакет тулмади, дода,-деди таксичи орка уирндикка хиёл бурилиб, янги йуловчига юзланар экан.
–Нима анконинг уругини олдингизми?
–Э, йук икки кило бодом, писта, ёнгок майиз дегандай.
–Агар килолаб писта бодом олсангиз, турмушингиз яхши экан.
–Нолимайман. Ишим узимга ёкади, бекорчилик пайтда мана шу “Нексия”ни айлантириб тураман. Узингиз нима иш киласиз, дода, агар сир булмаса, албатта.
–Бироз сир десаям булади, молиявий масалалар буйича маслахатчиман.
–Вазирликдами?
–Вазирликда?... Йук, кушма корхонада.
–Молиявий маслахатчи экансиз, булмаса, айтингчи, нега майда сум купюраларимиз муомалада йуколиб кетяпти?
–Бир сумлик нима товарингиз бор?
–Хеч нарса йук. Бир сум дейсиз, оддий гугурт юз сум турипти-ю. Юз сумлик купюралар хам куча-куйда йук. Дуконлар юз сум кайтимга битта оддий конфет ёки гугурт беришяпти. Юз сумлик купюрани нега чикаришмайди? -мана сизга иккинчи савол.
–Биласизми, юз сумлик чикардингиз нима, 5000 сумлик чикардингиз нима, таннархи деярли бир.
–Буни биламан. Бирон бир каттарок товар 100 сум сотилиши учун нима килиш керак?
–Кизик савол чайналди, молиявий маслахатчи.
Мен эса дабдурустдан, калламга келган биринчи фикрни отдим:
–Ишлаб чикарувчиларнинг рекламаси хозирги пайтда телевидение, радио, матбуотда бепул булиши керак. Бепул булмасаям, жуда арзон нархда булиши керак. Шунда товар таннархи тушади.
–Бу социалистик фикр,-деди молиявий маслахатчи эътироз билдиргандай.
–Майли социалистик булсин, кимдан куркиб бу ишни килмаяпмиз?  Телевидениедан берилаётган ашула, бекорчи кунгилочар курсатувлардан кура, махаллий ишлаб чикарилаётган махсулот рекламаси хаммамизга фойдали.
–Хаммамизга?-суради хайдовчи.
–Ха, тасаввур килинг, сиз банкдан 100 миллион сум кредит олиб печенье ишлаб чикараяпсиз. Реклама яхши булгани туфайли, савдонгиз зур, кредит карзингиз ва фоизингиз муддатидан анча олдин банкка кайтди. Дейлик, бир йиллик кредитни ва унинг фоизини уч ойда кайтардингиз.
–Хуш, хуш,-деди таксичи узини мулкдордай тутишга уриниб, унинг иккиюзламачилик килиб, роль уйнаётганлиги мени жиркантирди. Шундай булса-да унга тушунтира кетдим:
–Сиз узингиз берган пулни иккинчи чоракда банкдан яна олиб, иккинчи цехни ишга тушириб юбордингиз. Агар иш шу тахлитда кетаверса бир йилда сиз туртта цехни ишга туширасиз ва хар бир цехингизда унтадан одам ишлаган булса, йил охирига келиб кирк киши ишли булади.
–Муъжиза! Атиги шу юз миллион сум пул-а. Уз вактида кайтса, турт юз миллионлик иш киларкан.
–Ана энди сизнинг даромадингиз ошиб кетди, катта партияда арзон нархда ун олдингиз, печенье нархини туширасизми?
–Албатта,-деди таксичи, гирт масхарабозлик килиб.
Таксичи устомон чикиб колди, “йуловчи канча куп гапирса, шунча куп пул беради”. Бу хакикатни сизам эслаб куйинг. Энг ёмони мана шу акидани узим ёддан чикараётгандим. Молиявий каттазанг эса индамай бизнинг мулокотимизни кузатиб турарди.
–Худди мана шундай уз миллий ишлаб чикарувчиларимизгина бизни пул кадрсизланиши деган офатдан куткарадилар-дедим, бошка гапирмасликка уриниб.
–Инфляция денг!-деди таксичи, менинг хулосамга аниклик киритиб.
–Ха, мен истихола килиб, бу гапни айтмай тургандим, -дедим, кайта гапираётганимдан афсуслангандай. Уз навбатида таксичининг билимдонлиги менинг эътиборимни торта бошлади.
Таксичи эса уз билимдонлигини давом эттириб, сайрай кетди:
–Юз миллион сум уз вактида кайтса 400 миллион сумлик иш килар экан. Яъни дебет ва кредит айланмаси бир маромда булса, ортикча когоз пул чикаришга хожат колмайди...
Машина салони ичидаги сухбат менга 1930 йилларда машхур совет кинорежессёри Эйзенштейннинг бир фильмини ёдга солаётганди. Уша фильмда янги ишлаб чикарилган гусиницали трактор ёнида бир узбек билан козокми, киргизми келиб тракторнинг муъжиза эканлигини куриб, огизларини купиртириб уни мактай кетадилар. Шунда уларнинг ёнига бир грузин келади-да тракторнинг ахамиятини, жахон илм-у фани-ю, сиёсати билан боглаб донг котиб турган, осиёлик “саводсиз”ларга тушунтириб, уларнинг аклини жойига келтириб куяди.
–Махаллий ишлаб чикарувчиларга тускинлик килаётганлар, унинг товари рекламасини кимматлаштираётганлар, сизнингча чет эл шпионлари эканда!-суради каттазанг молиячи мендан.
–Узбекистон кичкина бир давлат булса, гигантларнинг у билан нима иши бор. Юртимизга биров ёв караш килишини тасаввур килолмайман-у, агар кимки душманлик киламан деса, айнан махаллий ишлаб чикарувчиларнинг товарини соттирмасликни биринчи масала сифатида куйса, бизнинг экономикамизга жуда катта зарар етказган булади.
–Бунакасини хеч уйлаб курмаган эканман. Махаллий ишлаб чикарувчиларнинг рекламасини киммат килган, уларнинг ишига тускинлик килаётган кишини чет эл разведкаси жосусига тенг эмиш,-деди янги хамрох, биринчи бор менга юзланар экан, менинг гапларимни хотира дафтарига кайд килгандай, курсаткич бармогини унг чаккасига олиб борганча.
–Иккинчидан, дедим мен, -махаллий ишлаб чикарувчиларга берилаётган кредит фоизсиз булиши керак, банк кейинчалик сотилган товардан келган даромадни булиш эвазига шартнома тузиши керак. Менинг бу гапларим сайловолди учрашувларида депутатларнинг аюханнос солиб айтаётган гапларига ухшаб кетаётганди.
–Фоизсиз кредит? Келаётган даромад учун шартнома, бу кизик.
–Ха, айнан шундай. Банк махсулот чикариб, унинг сотилишидан манфаатдорлигини хис килсагина, тенг шерик сифатида махаллий ишлаб чикарувчининг дустига айланади ва унга кумак бериб, кузланган натижага эришиш мумкин. Акс холда банк хамрохи – ишлаб чикарувчи махсулот ишлаб чикармасидан банк фоиз талаб кила бошлайди ва бошланган хайрли иш улда-жулда колиб кетади. Кейин телевизордан маълум килишади: –утган йили 60 та корхона банк хисобига утказилганидан кейин, янги инвестиция киритилиб, ишлаб чикариш йулга куйилди, деган. Аслида бу гапнинг тагида бир завод учун икки марта тулов туланганидан ташкари, канчадан-канча инфаркт булган, инсульт булган тадбиркорларнинг кисмати, мусодара булган мулклари, чилпарчин булган орзулар ётган булади.
–Бу гапларингиз, кинонинг бир сеансига иккита билет олиб, бир киши кириш билан тенг, хе-хе,-деди таксичи хам гапнинг мантикий хулосасини тугри топиб.
Бу гаплардан кейин, узини доно билган янги хамрохимизнинг боши котди ва мен томонга бироз эгилди.
Эх, шу пайт узим билган коидаларга узим риоя килмаётганлигим эсимга тушди. Мен билиб-билмай яна сузамоллик килиб куйдим. Менинг гапга аралашаётганим таксичигаям ёкинкирамаяпти. Лекин у канаканги эътиборли одам-а, хам машина хайдаяпти, хам гап йуналишини тугри куллаяпти.
Машина оркасида утирган бойтуранинг гапдан колиши, унинг нуфузи тушишини билдираётганди, бундан мен манфаатдор булмаслигим керак. Уни мактаб туриш керак фахмладим мен. Макташга имкон топилса, шу ишни киламан дея, хозирча сукутни афзал билдим.
–Шу гапларни уйлайман-у, Россияга ишга кетиб колсаммикан,-дейман, нима дейсиз дода?
–Россияга, яхши фикр!-деди, олим ака хаёли паришон булиб.
Бойтура ака менинг гоям устида бош котираётганди, хойнахой. Менимча у жуда катта лавозим эгалари билан алокаси яхши-ёв, хатто мана шу гояни хаётга татбик этиши мумкиндек салохиятга эга киши менимча, ёки хусусий банки бор киши. Ха, хусусий банки бор, сармоядан кандай килса самарали фойдаланиш мумкинлигини мендан эшитиб, донг котди. Бу холат менинг завкимни кузгатди. Шунинг учун таксичигаям карата, хеч ким хаёлига келтирмайдиган янги гояни отдим:
–Хе, нима киласиз уша карокчилар мамлакатига. Шу пулни узимиздаям топса булади. Аслида, бизнинг одамларимизни Россия махсус хизматлари боплаб, буёкли когоз бериб ишлатишмокда.
–Канака буёкли когоз?-суради каттазанг ака оркадан.
–Канака буларди, яшил буёкли-да. Биз юз сум ишлаб чикариш учун сарфлаётган харажатдан бир, балким икки баравар кимматга тушаётгандир холос. Лекин 2000 баравар эмас. Аслида, салгина каллани ишлатсак, хеч ким у ёкка дайдичиликка бормайди.
–Хуш, хуш?-деди каттазанг.
–Америка 1975 йилдаёк унинг худудига олиб келтирилган накд доллар купюралари учун тилло бериш хакидаги халкаро келишувни бир томонлама денонсация килиб, касамхурлик килган. Совет Иттифоки, умуман социалистик лагер инкирозга учрагандан кейин, хамма совет молиячилари долларга ёпишиб, нахот нарвони-дея унга осилдилар. Шу одат хозиргача давом этиб келяпти. Америка узининг сунъий долларининг мавкеи бундай юксакликка кутарилиб кетишини тушидаям кургани йук. Хозирам, Америка уз худудига накд доллар киришини чеклаб куйган. Аммо, у бошка мамлакатларда доллар купюралари ишлаб чикарилишига рухсат берган, жумладан Россияга хам. Шу ишни Россия амалга ошириб, накд долларни бизнинг одамларимизга беради, улар итдай ишлаб, шу купюраларни бизга жунатади. Биз бундан хурсандмиз. Аслида мана шу купюралар когоз ва буёк кийматидан ортик кимматга эга эмас. Качонамдир бунинг окибати ёмон. Аммо, Россия хам ютказаётгани йук, у Марказий Осиёлик гастарбайтерлар эвазига арзон мехнат кучи туфайли, мамлакатини обод килиб оляпти. Биз эса билиб билмай Россия молия тизимига узимизни боглаб беряпмиз. Россияда Олимпия уйингохлари, стадионлар ва бошка инфратузилма объектлари мана шу арзимас когоз ишлаб чикариш эвазига буляпти. Европаликлар бунинг окибати качонамдир войлигини яхши билишгани учун Еврони муомалага киритишди. Доллар Россия ОАВ шов-шуви, балким махсус хизматларининг топширик-режасига асосан сунъий равишда уз мавкеини саклаб турибди. Хитой хам бунинг окибати ёмонлигини билиб ёки Марказий Осиё ресурсларини сотиб олишни максад килиб, доллар мавкеини сунъий равишда ушлаб турибди. Чунки АКШнинг ташки карзи бир неча триллион доллар булгани туфайли, долларнинг хакконий холати жуда арзимас кийматда. Яъни, унинг оркасида товар йук! Америка иктисодиёти эрта индин халокатга юз тутади, балким жарда ётгандир хам. Уларнинг узлари буни яхши билганларидан, турли-туман бузгунчиликларни уйлаб топиб, гохида мускул уйнатиб, гохида демократия байроги остида шантажлик йулига утиб олди.
Орка уриндикда утирган хамрохим ногдаунд булганлигини хис килиб турардим. Чунки, у буйинбогини ушлаб кенгайтиргани, куйлаги юкори тугмасини ечганини бировни кузатиш бахонасида машина орка деразасига караганимда курдим. Аслида бу гаплар гаштакларда айтиладиган узимизнинг гаплар. Буларнинг канчаси тугри, канчаси нотугрилигини узимам билмайман, менга айтганлар хам чала-чулпа вокеа-ходисаларни улаб менга гапиришган. Менгаям гап келди, отдим-да.
–Сиз менга визит карточкангизни беролмайсизми? – суради хамрохимиз дабдурустдан.
–Визит карточкам йуг-у, телефон ракамимни беришим мумкин дедим мен.
–Хамрохим эса менга тилла рангли ёзувда битилган кип-кизил, бежирим уз визит карточкасини узатди. Унда “Келажак консалтинг” кушма корхонаси бизнес-консультанти Солиев Ахмаджон Файзиевич деб узбекчасига, орка томонида шу гаплар инглизчада ва телефон ракамлари ёзилган экан.
 Бу холатдан кейин хамрохим хазилакам одам эмаслигига амин булдим. Канийди у Вазир уринбосарлари билан зур алокада буп чикса-ю, мени улар вазирликка ишга таклиф килишса ва “Абдумалик мана сенга имконият, четга иш кидириб кетаётган барча узбекистонликларни кайтариб, уларга иш топиб бер”- деса. “Мен ушбу масала ечимини топишга тайёрман, аммо мен контракт билан, катъий белгиланган сумма учун ишлайман” дердим.
–Айт, суммани деса-я.
–100 минг доллар дердим, мен.
–Бор-йуги-я,-дерди у ва хонасига бошлаб бориб юз минг долларни накдига санаб берарди. Шу билан иш бошланиб, уйлаб юрган уйларим амалга ошарди. Хам савоб хам тижорат.
Хадра майдонига етмасимиздан таксичи машинани тухтатиб, тушди ва орка баллонга караб:
–Вуй, дами чикиб кетибди,-деди ва аввал додага караб:-дода узр, бироз баллоннинг дами чикибди, вактингиз борми, тузатиб олсак,-деди.
Дода бош кимирлатиб розилик ишорасини килгач, хайдовчи менга юзланиб: –ока озгина ёрдам бериб юборинг,-деди.
Мен машинадан тушдим, маслахатчи хамрохимиз машина салонида колди. Машина багажида куймаланиб турган таксичи ёнига утганим хамон у мени бугиб олгудай, кузлари ола-кула булиб, деди:
–Нима киляпсиз, ака?
–Нима кибман?-хайрон булдим мен.
–Хар хил гапларни айтаверадими киши.
–Нима депман? – узимни гулликка солиб, дедим мен.
–Жуда хавфли гаплар.
–Нимаси хавфли? Чойхонамизнинг гаплари.
–Ажаб чойхонангиз бор экан-да. Каерда жойлашган менга хам айтинг.
–Нима сиз гап ташувчими?
–Нима деяпсиз, шунакага ухшайман-ми?
–Нега булмаса, даг-дага киласиз.
–Бу ёкка каранг, ака, хозир окага бераётган таклифларингиз бор-ку, буларнинг хаммаси гарбда пул туради. Мен узим Англиядаги Кембридж университетини битирганман.
–Кембриж? –донг котдим мен.
–Ха, нимасига хайрон коласиз. Сиз айтаётган гаплар Англияда “бизнес консультация” дейилади. Якинда Англиянинг собик бош вазири Тони Блейр командаси сизникига ухшаган гаплари учун Козигистондан канча гонорар олди биласизми?
–Эшитмабман.
–Саломат булинг-э, 16,5 миллион евро пул олди. Сиз эса бизнес таклифларингизни бепул сотиб юбораяпсиз. Бу киши анойи эмас, Тони Блейр командаси аъзоси булса-чи!
....