Телефоны: 87056859797
«Kасиетті кок туйе» атты композициялык керемет туындыны коргенде аузымыз анкайып калды. коркыттын кара кобызы, касиетті домбыра, кара шанырак, кожа Ахмет Йассауи кесенесі сынды халкымызга тан касиет пен киелердін барін аркалап, боздап турган кок туйе. Зер салып карасаныз, осы бір гана туйенін бойынан 78 туындыны коруге болады екен.
Маселен, туйенін шудасы бір жерде карлыгаш, бір жерде барыс болып ширатылып жатады. Бір коріністін озі тортке болініп коріледі. кобыздын басынан кос карлыгаштын бейнесі шыгады. Екі карлыгаштын жиынтыгынан халыкка аягынын ушымен кызмет етіп журген патша баланын бейнесі шыгады.
Патша баланын бір колында кітап, бір колын «сабыр» деп котеріп тур. Патша баланын ортасынан жарып шыгып ормелеп келе жаткан барыстын бейнесі. Азу тісін акситкан кок борі, онын астында Култегін бабамыздын бала шагы, ана мен бала, аягына сур жылан оратылган кыран бейнеленген. Бірімен-бірі сабактасып, тамырласып жаткан кереметтер. озімізді койып, енді туйенін озін сойлетейік, не дер екен?
Туйеміз буй дейді: «Бул бір жалган дуние тар секілді, суга кулап жок болган жар секілді. Талай-талай сурлеуден отті-ау бабам, Ауыр жукті аркалап нар секілді... Коптен куткен кок борі кайта оянды, канын жутып ішіне зар секілді. Кок борінін кок туы кокке орлеуде, коктем-коніл енді еріген кар секілді...».
Аталмыш туындыны бір жарым жыл бойы тынбай енбектеніп жасаган колонер шебері Гаухарбек Кунхожаев Туркістан каласында турады. Туып-оскен жері - Арыс каласынын манайы. ал-Фараби атындагы Шымкент мадениет институтын бітіріп, мамандыгы бойынша бірер жыл оку орнында даріс берген, кейін біржола колонерге ауыскан.
Адам бойына кез келген онердін алдымен атанын куші, ананын сутімен сінетіні анык. Aкесі Баянбай емші аулеттен шыкса, шешесі Забира Номанкызы той-томалакта ауелете ан салатын, оган коса сырмак, кілем токитын ісмер жан еді. Нагашы атасы Кунхожа домбыра жасайтын шебер арі куйші болган, ел аузында ол кісінін желеп-жебеп журетін «сары жыланы» болган деген де соз бар.
Аталарынын аруагы колдаган болу керек, Гаухарбек ен алгаш аскерде жургенде тылсым тус корді. Тусінде унемі домбыра тартып немесе агаштан домбыра курастырып жататын. Бурын-сонды агаштан мусін ойып кормесе де, «тауекел» деп ен алгашкы домбырасын кур жалан пышакпен ойып шыгарды. Сол домбырасы алі кунге сактаулы.
2003 жылы «Киелі домбыра жасап ал» деген тылсым тус корді. Сойтіп, тусінде корген туындысын курма жемісінін суйегімен сызып шыкты.
Тагы бірде тан намазы устінде алі жасалмаган ерекше домбыранын нускасы торт рет оздігінен сауле шашып жаркырады. Сол улгі бойынша «Туркістан домбыра» жасап шыкты. Домбырасын аттай калап алгандардын ішінде белгілі мемлекет жане когам кайраткері Нуртай абікаев, Голливуд жулдызы Стивенсон, т.б. бар.
Белгілі дизайнер, профессор Аманжол Найманбай аталмыш туынды жайында былай дейді: «Бул - нагыз онер туындысы. Оган куман жок. арине, мамандардын аркилы пікірлері болуы мумкін. Ол міндетті де. Дегенмен мундай туындылар жиі туа бермейді. Бауырымыздын жасаган енбегінде казактын тотемдік, киелі угым-тусініктерінін жиынтыгы торт козі тугел тунып тур. Мундай туынды осы уакытка дейін болган емес».
Гаухарбектін озі кунын бір миллион долларга багалап отырган, касіби шеберлердін тандайын кактырган туындысынын кондырмасын Сыр бойында осетін торангыл агашынан жасаган. Торангыл шегедей катты арі жумсак агаш. Онын сырын агаштан туйін туйетін шеберлер жаксы біледі. Торангылды ел киелі санап, отка жакпайды. казак жерінін ар аумагындагы «Бес торангыл аулие» деген жер аттары да тегін шыкпаса керек.
Кейіпкеріміздін колонерден баска аншілік, сазгерлік, акындык онері бар. ар туындысын оленмен орнектеп, «сойтетіп» кояды. Астана каласынын 20 жылдыгы кезінде откен спорттык іс-шарада ауыр кір тасын котеруден екі салмак (16 жане 24 келі) бойынша да бас жулдені женіп алганын да айта кетелік.
Астана демекші, Гаухарбектін біз соз кылган туындысын биіктігін он метр етіп кок тастан ойып, Астананын корікті жеріне кояр ма еді, шіркін!...
Торегали Ташенов