Тракторчи Утаган хакида. О трактористе Утагане

Анвар Шукуров
  Несколько слов на русском:
  Утаган второй сынь покойногог второго мужа Гулкыз апы. Гулкыз апа дважды вышла замуж обе неудачны. Вот ей пришлось воспитать двух сыновей самой. Утаган стал рослым парнем, недоедал, потребность желудка, дает разные указания к мозгу, а мозг его разрабатывает разные комбинации, чтоб утихомирить беспойство желудка.    
 События происходят 70-годы прошлего века. На службе в рядах СА Утаган знакомится  с Тимофеем (их встреча здесь в разделе проза под названием "Сладкая месть"), никто, даже сам автор не догадывался что, армейские друзья немного спустя опять встретятся в Узбекистане!
 Повесть написан с юмором и конечно немножко добавленной сатирой.
Предназначается для поднятия настроения и смеха над самим собой...

             ТРАКТОРЧИ   ЎТАГАН   ХАКИДА  КИССА

                (Хажвия)

                ШИРИН   КАСОС

    Куз охирлаб колганда Ўтаган харбий хизматга жўнади. Бўй-басти давангирдай экани учун Сибирдаги десант кўшинларидан бирига хизматга юборилди. Дастлабки  машгулотлар кийинчиликлар билан бошланган бўлса-да, йигит тез орада хизматга кўникиб кетди.
   Аммо, барча ташвишлар хали олдинда экан. Ўтаган доимий хизмат харбий кисмига боргач, взводдаги энг бўйи узун солдат сифатида саф бошидан ўрин олди. Бу эса собик “биринчи” – украиналик Тимофейга ёкмади. Тимофей харбий хизматгача бокс билан шугулланган, елкалари кенг, кўллари бакувват, зуваласи пишиккина йигит эди. Аслида десант кўшинларига шунакалар олинади.
  Ўтагандан олти ой аввал хизматга келган Тимофей “кария” хисобланар ва “чиллаки” аскарларнинг устидан кулиши табиий хол  эди. У “ракиб”ини сикувга олиб, турли-туман найранглар ўйлаб топар, туртиб, мазах килиб юрарди. Ўтаган ётогига кирмокчи бўлса, Тимофей ёток олдидаги ўриндикка ўртоклари билан ўтириб олиб, “Эй, солдат!” деб кичкирар, йигит бечора караса, улар бошларини бошка ёкка бурганча кулиб, калака килишарди. Мабодо карамаса, ортидан бориб “Солдат, нега чакирса карамайсан?” деб пўписа киларди. Ўтаган “кариялар”нинг зулмига бас кела олмас, чидашга мажбур эди. Уни эркалаб бошини силайдиган онаси Гулкиз опа кайда? Йигит очикчасига йигламаса-да, пана-паскам жойларда кўз ёшларини артиб олар, хўрлиги келиб, юрак-багри эзиларди. Шундай  пайтларда у осиёлик хизматдош ўртокларидан карзга носвой олиб, Тиркаш табибникидаги ўтган “долиромон” кунларини эслаб, нос чекар эди. Гам-ташвишлар зиёда  бўлса, нос хам кор килмас экан. Боз устига, Сибирнинг кахратон совугида одамнинг сўлак безлари хам котиб колиб, яхши ишламас экан. Ўтаганнинг тунда огзига солган носвойи эрталаб туфлайдиган пайтда эндигина эриган бўларди. Баъзан у тушликдан сўнг нос отиб кайф килолмас, чанкаб колгудек бўлса, тилининг тагида  носвой бўлишига карамай, устидан бирон кружка сувни бемалол ичиб юборар эди.
        Кишнинг аёзли кунларидан бирида Ўтаган акаси Ўриндан совга олди. Юборилган кутидаги кора майизнинг орасида анчадан буён хатларида ёзаётган илтимоси – Карши бозоридаги корейс опанинг носвойи хам, белкогозида “сладкое” деб ёзилган шампан идишига  жойлаб юборилган экан.
         Ўтаган бошка егуликларни ўртоклари билан бахам кўриб, тилининг тагига носвойдан бир отим ташлади. Ана носвойу, мана носвой! Кайф дегани мана бундок бўпти. Тожик, туркман ва козок болалар хам носвойнинг ўткирлигидан лол колишди. Ўтаган ярим тунда хамма ухлаганига ишонч хосил килгач, бебахо “кайф хазинаси”ни ошхона оркасидаги курилиши тўхтаб колган кўшимча бинодаги гиштлар уюми ичига беркитиб келди.
Эртаси куни штабдан генерал келармиш, деган хабар келди. Тимофейга Ўтаганни эзиш учун бахона топилди. У Ўтаган ва унинг ўртокларига 4х6 метр хажмидаги тўртта постдаги асфальтни ботинка креми ва чўткаси билан бўятди. Майдончалар кўмирдек коп-кора рангга киргунча кайта-кайта ишлатиб, роса жонларидан тўйдирди.
Ишни ярим тунда якунлашди. Ўтаганни носвойнинг хумори тутди. У ошхона ортига ўтиб, яшириб кўйган жойидан носвой шишани олган эди хамки, елкаси узра бахайбат кўлни хис килди. 
– Хўш, укажон, нимани яширяпмиз? – сўради кун бўйи жигига теккан таниш товуш. Тимофей, Ўтаганни “жиноят устида” кўлга туширганидан ўзида йўк хурсанд эди.
– Хеч нарса яширганим йўк, – Ўтаган кўркканидан тутилиб, зўрга жавоб берди.
– Хозир ўша “хеч нарса”ни кўрамиз, – деди Тимофей Ўтаганнинг кўлидаги шампан шишасини олиб.
– Бу нима?
– Буми, бу – носвой.
– Кани олдимга туш-чи, – деди Тимофей Ўтаганни ўзининг навбатчилик жойи – ошхонага бошларкан.
Тимофей бутилкани у ёкка айлантирди, бу ёкка айлантирди, очиб хидлади, хиднинг ўткирлигидан бурни кичишиб, акса хам урди. Лекин бутилка ичидаги нарса нима эканлигини била олмади. Шундай бўлса-да, сир бой бермай, столни муштлаб сўради:
– Айт, нима бу?
Ўтаганнинг шу пайтда кувлиги тутди:
– Бу ўзбекча тамаки.
– Нима? – кизиксинди Тимофей.
– Бунинг кайфи бир литр тўксон градусли самогонда ёки ярим литр тўксон олти градусли спиртда бўлади, – деди Ўтаган.
– Йўг-э! Хўш, кайф кандай килинади? – ичи ёнди Тимофейнинг.
Шу ўринда эслатиб ўтишга тўгри келади: украинлар хам худди ўзбеклар каби содда халк. Кадимги греклар хозирги ўзбекларни осиёлик скифлар, хозирги украинларни эса европалик скифлар даб аташган. Бу икки халкнинг шакл-шамойили хам жуда ўхшаш. Шаклу шамойили ўхшаш бўлгандан кейин бошка томонлари хам ўхшайди-да. Шундай килиб, содда Тимофей кайф берувчи антика нарсани кўриб колгач, ўртадаги сан-манни хам унутиб юборди.  Ўтаганга кўрсатган зулму ситамларини эсдан чикариб, унга мулойимлик билан деди:
–  Кани, братан, кўрсат-чи!
Ўтаган хам Тимофейнинг тилидан биринчи марта мулойим сўз чикканидан хурсанд бўлди. Энди улар ўрталарида дўстлик риштаси богланишига умид килди.
– Бу, жуда оддий, – деди Ўтаган ва хона четидаги бакдан  кружкада сув олиб келди-да, бир отим носни кафтига солиб, чакконлик билан тилининг тагига ташлади. Кейин устидан кружкадаги сувни ичди, тили билан пастки лабини ялаб, огзини очиб Тимофейга кўрсатди.
– Кандок кетди, зўрми? – сўради Тимофей.
– Зўр, – деди Ўтаган бармокларини мушт килиб, бош бармогини тепага кўтараркан.
– Кани, менга хам куй, – деди Тимофей, кафтини шинелига ишкаб.
Ўтаган биринчи марта одамга нос чекиш машаккатли бўлишини, аслида носвой тил остига ташланишини айтмокчи, шу оркали унинг кўнглини олса, дўстлашиб кетишлари мумкинлигига ишонган холда Тимофейнинг кафтига бир отим нос солди.
Тимофей кафтидаги носнинг камлигидан хафа бўлиб, Ўтаганнинг бошига бўш кўли билан бир урди-да, “Бунча кизганчиксан, кўпрок солсанг-чи”, деди.   
Бошига тушган мушт зарбидан Ўтаганнинг дўстлик хакидаги хомхайллари капалакдек учиб кетди. “Энди ўзингдан кўр, золим” деди ичида ва Тимофейнинг кафтини носвой билан тўлдирди. Кейин иккита кружкада сув келтирди. Тимофей Ўтаганнинг мутеларча хизмат килаётганидан мамнун бўлиб, носни капалаб огзига ташлади. Ўтаган унга аввал биринчи кружкадаги сувни ичирди, кейин иккинчисини.  Хуллас, носвой Тимофейнинг ошкозонига тезрок тушиши учун “ёрдам бериб” юборди. Тимофей кийналиб-кийналиб носни ютди. Аввалига нима бўлганини тушунмади. Уч дакикадан кейин  боши айланиб, кўзлари ола-кула бўлиб, ўкчий бошлади; ошкозонидан нимадир тепага куч билан интилаётганини сезди. Каттик ўкчиганидан лаблари ям-яшил тусга кирди, бундан бўйни, костюми, кўйлаги яшил шилимшик моддага беланди. Кўл оёклари увишиб, бутун гавдаси билан гурсиллаб ерга кулади. Бу сахнани кўрка-писа кузатиб турган Ўтаган уни скамейка устига чўзилтириб,  “дўсти”нинг искирт кийимларини ошхонанинг идиш-товок ювиладиган латтаси билан артиб кўйди. Тимофейни кулатган далилий ашё – носвой шишасини бошка жойга яшириб, хотиржам  холда ўз ётогига равона бўлди.
         Эрталабдан харбий кисмда тўполон бошланди. Бехуш Тимофейни зудлик билан кисм шифохонасига олиб боришди. Ошкозони ювилганидан сўнг у бироз ўзига келиб, захар бериш оркали жонига касд килишга уринган “ўзбек босмачи”нинг исмини айтди.
Ўтаган тафсилотлар аниклангунга кадар камокка олинди. Лабораторияда Тимофейга берилган  “захар”нинг таркибида охак, тамаки, пахта ёги борлиги аникланди. Жиноят иши  кўзгатилиши мумкин эди. Яхшиямки, Ўрта Осиёда хизматчи бўлган бир полковник носвой захар эмас, балки сигаретага ўхшаш, оддий кайф берувчи кукун эканлигини айтиб, Ўтаганнинг жонига оро кирди.
Тимофей деярли тузалди. “Деярли” дейишга сабаб шуки, энди у Ўтаганни кўрса, кўнгли айнаб, кайт киладиган бўлиб колди. Шунинг учун уни бошка взводга ўтказишди. Тимофейни “кулат”ганидан кейин харбий кисмда Ўтаганнинг обрўси ошиб кетди ва хизматнинг колган кисмини тинчгина ўтказди.
 

    Китобни электрон шаклда сотиш йулга куйилаётгани сабабли мукаддимаси ва давоми олиб куйилди. Манзил хакида кейинрок хабар берилади...