Кызыл ч ч кл р буйлап Галим ан Ибра имов тууына 13

 

Кызыл ч;ч;кл;р буйлап
(Галим;ан Ибра;имов тууына 130 ел
Б;ек Октябрь инкыйлабына 100 ел)

К;ренекле ;дип,  галим, с;яс;тче, ;;м;гать эшч;нлегенд; актив катнашучы Галим;ан Ибра;имов ш;хесе ми;а кечкен;д;н таныш. Моны; ;чен мин зур;нием; бурычлы. Заманында кызлар м;др;с;сенд; белем алып, ул Габдулла Тукай исеме бел;н берр;тт;н бу ;дипне д; еш иск; ала иде. Ш;мсекам;р Байтимирова-Хакимова Башкортстанны; Аургазы районы Балыклы к;л авылында туып, 6-7 яшен; ;итк;нд; туган гаил;се бел;н Ст;рлетамакка к;чеп килг;.

Быелгы ел безне; зур тарихыбыз ;чен д; юбилейлы, ч;нки й;з ел элек Русия иленд; барлыкка килг;н инкыйлаб вакыйгаларыны; шаукымы, т;эсире тормышыбызны; ;;р ;лк;сенд; (гаръч;, балаларыбыз-яшьл;ребез аны; турында бик аз гына белс;л;р д;)  ;аман сизел;. Шуны ис;пк; алып, Г.Ибра;имовны, аны; ;лемсез “Кызыл ч;ч;кл;р” хик;ясен; тукталып, иск; аласы килде.
;дип ;зене; шактый кыска гомерен бертуктаусыз эзл;н;л;р бел;н ;тк;р;. Бу аны; ш;хесен и;атчы буларак та, ил, халык тормышында ;з эзен калдырган ш;хес буларак та сыйфатлый. И;атына м;р;;;гать итс;к, аны без романтик буларак та (“Ди;гезд;”, “Уты с;нг;н ;;;;нн;м”, “Карак мулла” хик;ял;ре ;.б.) бел;без, реалист та ул (“Тир;н тамырлар”, “Яшь й;р;кл;р”, “Безне; к;нн;р” романнары ;.б.), ;с;рл;рене; натурализм ысулы бел;н язылганнары да бар, м;с;л;н, “Ад;мн;р”, модернизмны; башка агымнары да аны; и;атына ят т;гел.
Г.Ибра;имовны; к;пкырлы, т;рле ысуллар бел;н и;ат ителг;н ;с;рл;ре арасында “Кызыл ч;ч;кл;р” хик;ясе аерым кызыксыну уятырга с;л;тле, ч;нки М.Юныс ;йт;енч;, т;п-тег;л сур;тл;нг;н тормыш ;з ;зенн;н символларга ;йл;н;.
“Кызыл ч;ч;кл;р” д; тоташ символлардан тора. Монда авторны; ;з карашлары да чагыла, коммунистик идеологияне ни д;р;;;д; кабул ит;е д; ш;йл;н;. Бел;ебезч;, уйлы, фикерле, зир;к акыллы булу с;б;пле, ;дип бик к;п эзл;н;, л;кин “Кызыл ч;ч;кл;р”не и;ат итк;нд; ул инде б;тен ;ан к;че бел;н коммунизмга тугры ш;хес булып ;итешк;ндер, ;;р х;лд; ;зе шу;а ышанган, булса кир;к. К;зг; бик нык чалынган символлар;ы; берсе – кызыл т;с. Коммунистлар аны кан т;сен; б;йл;п, к;р;ш т;се итеп ала. Кызыл ч;ч;кл;р. Ч;ч;к барча халыклар культурасында да бер ;к символга ия. Ул – г;з;ллек, н;фислек, кил;ч;к, бу очракта матур кил;ч;к, ; матур кил;ч;к бары коммунизм бел;н ген; булырга м;мкин диг;н идея ята совет идеологиясе нигезенд;. Кызыл ч;ч;к орлыгы – вакыйгаларны хик;ял;;че Солтанага карт н;селсез бабай тарафыннан калдырыла. Бабай ;зе – олпатлык, хикм;тлек, тир;н акыл символы, х;тта тарихны; аналогы, булса кир;к, аны; ялгызлыгы, н;селсезлеге – коммунистлар идеялогиясене; туганлык б;йл;нешл;рен юкка чыгаруын билгели. Кызыл ч;ч;кл;р орлыгы, ;лб;тт;, коммунизм идеясене; яралгысы.
;с;рд;, д;ньяны; ;зенд; кебек ;к, геометрик символлар да чагылган. Б;лки автор ;зе моны ис;пк; д; алмагандыр. Л;кин тормышны ул бу ;с;ренд; шулх;тле тег;л, схематик алымнар бел;н (беле;безч;, символизмга хас алар) сур;тл;г;н, х;тта символик м;гън;л;рд;н геометрик фигуралар хасил булган.
Бишканатлы йолдыз символы. Андый йолдызны; табигатьт;, гомум;н, гал;мд; юклыгы ;леге заман гыйлеменд;  ачык билгеле. Бишканатлы кызыл йолдыз – ясалма символ. Л;кин бу символ бик борынгы заманнан яш;п кил;. “Символлар ;;м билгел;р”не; тулы энциклопедиясе м;гъл;матлары буенча: бишканатлы йолдыз – космик, гал;м кешесене; образы, еш кына саклау билгесе итеп кабул ител;. Борынгы Мисырда кулланылган иероглифлар системасында ул башлангыч, я;алык символы булып й;рг;н ;;м шул иероглиф “укытучы”, “т;рбия”, “м;гариф” ;.б шу;а якын м;гън;ле с;зл;р составына керг;н. Чыныннан да, коммунистик идеологиясе дидактик принципларга таяна. “Несознательный элемент”ларны а;-белемг; ;нд;;, бу эш килеп чыкмаса, шул элеменгларны юк ит; - аны; максатларыны; берсе. ; инде кирег; ;йл;ндерелг;н бишканатлы йолдыз кара к;чл;р билгесе, кара магияд; кулланыла ик;н.
Бишканатлы йолдызга ишар;не без геройларны; тег;л биш;; булуыннан ук к;р;без. Л;кин алар йолдызны; биш канатын гына т;гел, биш социаль катламны да билгелил;р. Аларны автор бер авыл яссылыгында сур;тли. Шунда туплый. Авылны; социаль катламнарын барлап чыга:
Сары башлы, черек тешле, ;йб;т киемле малай - Гали – Гыйрфан бай улы, авылны; и; чиста, матур ;иренд; и; затлы йортта яши. Инкыйлабка х;тле бу и; югары катлам вакиле булып й;ри. ;;м символик йолдызны; ;ск; караган канаты булып тора. Исеме д; шуны исбатлый. Гали, беле;ебезч;, “б;ек”, “олпат”, “к;чле”, “югары” м;гън;сен; якын.
Озынча й;зле, зур к;гел;ем к;зле, нечк; кара кашлы – Фазыйл м;гъз;м, За;ит х;зр;т улы, бик зир;к, тир;н, сыгылмалы акыл иясе, сизгер егет итеп к;рс;тел; укучыга. Аны; йорты да Галил;р йортыннан ерак т;гел. Фазыйл исеме “югары сыйфатлы”, “сафлык чыганагы”, чишм; эпитеты бел;н д; аваздаш.
;;;мияте бел;н Фазыйлга т;нг;л килерлек, л;кин асылы бел;н, матди булмаган рухи к;чк; капма каршы куелган матди тормыш нирг;се булырдай сабыр, нык, эшч;н, т;пт;н юан – Гыйл;жи сур;тл;н;, ул Зариф оста т;пчеге. Авылны; яхшы урыныда яш;с; д;, Гали д;р;;;сен; ;ит; алмый. Ныклы урта кр;сти;н вакиле. Болар икесе ике яктан кызыл йолдызны; ике ;ске канатын: Фазыйл - у;ын, Гыйл;жи - сулын т;шкил ит;л;р. Исемен; килг;нд;, ул “гыйлл;” с;зенн;н кил;дер, “эчке ;итешсезлек” дип а;латыла. Гыйл;;и – гыйлл;ле, ул чамадан тыш эш ярата, х;тта эшк; ;йр;н; ;чен ;сир т;шерг; д; ;зер. ;;рх;лд;, автор аны гадилект;н ;стен итеп к;рс;терг; тырыша. ;леге заман терминологиясенд; – ул трудоголик та, талант иясе д;. Гомум;н, гайре табигый сыйфатларга ия.
Йолдызны; ике аскы канатын т;шкил ит;че ярлы егетл;р шулай ук бер берсен т;п-тег;л кабатламый. Икесе д; ярлы. Аны; берсе кр;сти;н малае, к;пер т;бенд;ге иске ;йд; торучы  – Солтан. Бик м;шкел ген; булса да, каткан икм;к сыныгы, бер ген; бертек булса да, б;р;;гесе бар аны;. К;н ит;рлек ризыгы бар. ; и; м;;име ул ;ти-;ниле бала. Солтан – “патша”, “хан” с;зл;рене; синонимы. Кызыллар оештырган тормышта ярлылар патша булырга тиеш иде, пролетариат диктатурасы урнаштырыла лабаса. Солтан исеме ;;м образ ;зе д; шу;а ишар;.
; мен; йолдызны; аскы сул канатын т;шкил ит;че Ша;баз - ;ксез ятим, туган-тумачасыз, бер кис;к икм;ксез, ;;ркем тарафыннан кыерсытылып торган, ;;ръяклап та мескен булырга тиешле егет. Л;кин ;с;рд; ;тк;релг;н идея буенча ул бик мескен д; т;гел. Ша;баз с;зене; м;гън;се – б;ркетл;р гаил;сен; караган кошларны; бер т;ре. Вакыты ;итк;ч, ул б;ркетт;й я;а, халыкныкы дип саналган, властьне яклауга ташлана ;;м бу юлда, бу к;р;шт; ;зен ;ич аямый, фа;игале р;вешт; ;;лак була. 
Символларны; тормышны тег;л чагылдыруы ;с;рне; ;;р ;лешенд;, ;;р ;;мл;сенд; ;зен белдер;. ;леге егетл;рне; дуслыгы шулай ук чын тормышта еш очрамый торган к;ренеш, л;кин бу йолдызлы дуслык яхшы ки;;ш символы итеп кабул ител;. Коллектив тормышны;, берд;млекне; них;тле у;ышлы булуына ишар;. Шул ук идеяне Фатих ;мирханны; “Балалар атавы”нда ;;м Гаяз Исхакыйны; “М;галлим;” пьесасында очратабыз.
“Кызыл ч;ч;кл;р” эчт;леге буенча, бу дуслыкны биш;; арасындагы и; акыллы, сыгылмалы фикер иясе Фазыйл тотып тора. Аллалы бала, шу;а к;р;, аны; яш;ешне тир;нр;к а;лавы я;алык та т;гел кебек. Аны; яхшы к;;елле булуын Ша;базга булган м;н;с;б;те к;рс;т;. Акыллы кешене; ярлы ятим-ябагайга булган м;н;с;б;те башка дусларга да т;эсир ит;, х;тта бай малае Гали д; ярлы егет ;чен (аны; эшт;н чыккан с;лам; киемн;рен аруракка алмаштырганда) шатлана. Шушы шатлык аларны ;зара бик якынайта.
Башка д;рт дусны; да бу дуслык эченд;, “Балалар атавында” кебек ;к, ;;рберсене; ;з вазифасы бар. Аларын ис;пк; алыл китик. Бу вазифалар егетл;рне; табигатен;, социаль катламына ярашлы итеп сур;тл;н;. Т;рле катлам вакилл;ре бел;н аралашу боларны ;зг;ртми, ;;рберсен ;з табигатен; тугры итеп калдыра. Шу;а к;р;, дуслык д;вам итк;н м;лд; йолдызны; очы Фазыйлга туры кил;. Гали, бай малае, ;;м Гыйл;жи, оста малае, бу дуслыкта ;зл;рен матди иминлек т;шкил ит;чел;р итеп таныта. Берсе, башкаларны; хезм;т к;че бел;н ;ыелган матди байлык иясе булса, икенчесе – ;з к;че, таланты бел;н табылган байлыкка ия. Гали аркасында малайларга к;нфит-пр;ннек эл;кк;л;п торса,  Гыйл;жи кул к;че бел;н табылган иминлек китер;, физик к;ч ярд;менд; дусларын, кир;к булганда, яклый. Солтан ис; мен; диг;н оештыручы, урман-к;лл;рне бел;че. Бу сыйфат бит а;а кил;ч;кт; совет х;к;м;тен т;зег;нд; бик кир;к булачак. Ша;баз ;итезлек чыганагы, т;нкыйтьче, агу ч;ч;че, ;;р килеп туган шартларга ;и;ел ярашучы буларак к;рс;т; ;зен. Шундый шартларда туып ;с;рг; насыйп булгач, башкача м;мкин д; т;гел. Шу;а карамастан, ул да дуслары ;чен кулыннан килг;нне; барын да эшл;рг; ;зер. А;а к;р;шче сыйфатлары беркетел;.
 “Кызыл ч;ч;кл;р”д; шактый зур, егерме-утыз ел чамасы, вакыт аралыгы чагылдырыла. ;;м ул вакыт уйдырма да, язучы хыялы да т;гел, ; билгеле тарихи вакыйгалар чылбыры. ;д;би вакытны; т;п кульминацион ноктасы – герман сугышы, ч;нки шушы ;д;би мизгелд;н со; геройлар тормышы ;зл;ре корган планнары буенча, ата-бабадан килг;н программа буенча барудан туктый. Беренче б;тен д;нья сугышыны; гражданнар сугышына зверел;е, Совет х;к;м;тене; оешуы – барын да хик;я тукымасыны; ;д;би вакыты ;з эчен; сыйдырган. Пространство - Башкортстанны; З;;г;р чишм; авылы (б;лки, Балыклы к;л авылыны; прототибыдыр, авылга бит исем к;лл;ре булу с;б;пле бирел;), Аургазы районы булса кир;к. Л;кин вакыйгалар ;;рвакыт монда гына бармый. Геройларны; тормышын астын ;ск; ;йл;ндерг;н т;п вакыйгалар бу авылдан шактый ерак ;ирл;рд; ;т;, л;кин х;р;к;тт;ге, образлар аша к;рс;телг;н, фа;ига туган авылларында була.
;с;рд; чагылдырылган т;п тарихи вакыйгаларны; килеп ;ит;ен; егетл;р инде ;;н;р иял;ре булып ;итеш;. ;;м монда да бер ген; д; гайре табигый х;л к;з;телми. Дусларны; ;;рберсе ;з табигатен;, м;мкинлекл;рен; ярашлы тормыш юлын сыза.
Гали сату-алу буенча белем ала, ч;нки ул бай малае, аны; хыялы да башкалардан ;стен булу, башкаларны; к;зен кыздырып яш;;. И; матур йорты зур ш;;;рне; и; матур урамнарында торырга тиеш, и; ш;п хатын аныкы була. Кыскасы, ул ;амгыятьк; файдалы булырлык эшч;нлек бел;н ш;гыльл;нерг; ;ыенмый кебек. Дустын Гыйл;жине ул шушы хыялларны тормышка ашыру ;чен кулланмакчы, а;ардан затлы, нык йортлар т;зетм;кче. Л;кин Гыйл;жи, бу мизгелг; ;итк;нд; шактый зур осталык ;ыйган, ;з кул к;че бел;н ярыйсы гына байлык туплаган (со;рак бу катлам кешел;ре кулак булып с;рел;е д; безг; билгеле) ;;м ;зене; туган авылы З;;г;р чишм;д;н беркая да кузгалырга ;ыенмый. Аны; хыялы - эш-хезм;т, хатынны ;зенн;н д; у;ганрагын сайларга чамалый. Гыйл;жи оста, осталыкны; и; югары ноктасына омтыла. Осталык а;а к;сепче булуда комачауламый, л;кин ул – эшне байлык туплау чарасы итеп кен; карамый, ул аны чын к;;елд;н с;я, ;ст;вен; ватанп;рв;р д; ;зе. Тик туган илг; булган яратуы туган авыл кысалары бел;н чикл;н;.
Фазыйл чын, тир;н, ф;лс;фи белем ;сти. Аны; ш;хесе серлер;к т;, югаррак та, л;кин а;арда да халыкка хезм;т ит; тел;ге сизелеп бармый. Акылын к;бр;к ;з файдасына ;иг;рг; чамалый.
Йолдыз, дуслар тормышыны;  шушы мизгеленд;, тагын элекке, балачакларындагы х;лен; кайта. Гали очлаган йолдызны; ике ;ске канаты – Фазыйл бел;н Гыйл;;и. Фазыйллар – Галил;рне; и; кыймм;тле хезм;тчел;ре диг;н фикер ;тк;рел;. Гыйл;жи – ;з хезм;те бел;н аларны туендыручы.
Ярлы кр;сти;н баласы Солтан да хыялдан м;хр;м т;гел. К;пер т;бенд;ге ч;плект; утырган с;лам; ;енн;н Зариф осталар яш;г;н урамга к;чен; хыялы аны юлга алып чыга. ;з тырышлыгы аркасында егет шахтада эшл;п кайта, я;а йорт салып авылны; затлырак ;ирен; к;чен;. Урта кр;сти;н х;лен; якынлаша.
Ша;баз ис;, За;ит х;зр;т йортында да ян; гаделсезлекк; дучар ителг;ч, чуаш авылына чыгып китеп, ду;гыч к;т;чесе булып яллана. Аны; хыялы да дуслар ;чен сер булып кала бир;, ч;нки авылга ул еш кайта алмый.
Канлы, д;хш;тле 1914 ел безне; геройларыбызны; тормышын бутап ташлый. Яклаучысыз Ша;баз патша ;рм;сен; и; беренче чакырылыштан ук алына. Солтан, башкалар сугышка бармас ;чен ;з ;зл;рен ;;р;;;тл;;л;рен к;реп, андый гам;лд;н ;ир;н;, бик лаеклы р;вешт; яу кырына кит;. Гыйл;жи д; патша х;к;м;тен якларга кит;, л;кин аны; уенда Германияг; ;сир т;шеп, эшк; ;йр;неп кайту, эш диг;нд; ул бигр;к комсыз, “гыйлл;”се д; шундадыр. Фазыйл патша ;чен кан коерга ашыкмый, ирексезл;п эшк; куылучыларны;, лашманчыларны; башлыгы булып кит;. Гали, акчасы к;п булу с;б;пле, зур акчалар т;л;п гомерлекк; ;рм; хезм;тенн;н котыла.
Символларны; тагын берсе, ;д;биятта бик ки; таралган алым булып танылган, т;ш к;рс;т; ярд;менд; ачыла. Илг; Ша;базлар заманы кил;ен язучы Солтанны; бик куркыныч т;нге саташуы аша ;иткер;. Госпитальда Петроградта яткан чакта аны к;рерг; Ша;баз кил;, записка язып калдыра ;;м дусын шак катыра. Кай арада язарга ;йр;нг;н! ;йр;нг;н, ч;нки туганнан бирле тормыш ;чен к;р;шеп яши, к;р;шм;г;н булса, ;сеп т; ;ит; алмас иде. Ул – тумыштан бирле к;р;ш алып бара. Т;ш аша К;р;ш образы ш;йл;н;, к;р;шне; т;п субъекты Ша;баз. Шул м;лне безне; йолдыз тулысынча башкага ;йл;н;. Х;зер инде аны; очлы канатын яктылыкка юл салучы, кызыл командир Ша;баз бил;п ала. А;а к;чле каршылык к;рс;терг; с;л;тле булган геройлар – Фазыйл, Гали, ч;нки алар советларга каршы к;р;ш;, йолдызны; аскы ике канатына т;шеп кит;л;р.
Гыйл;жи бел;н Солтан бу йолдызны; ;ске канатларында булса да, Гыйл;жиг; бу инкыйлабны; ;ич кир;ге юк. Ул аны; м;гън;сен; т;шенеп тормый. ;з авылын ;леп яратса да, с;яс;тт;н ул ерак, тыныч хезм;т кешесе, х;тта эшк; тагын ныграк ;йр;н; хакына ;сир т;шерг; ;зер, дим;к, эшк; ;йр;н; хакына ;зен корбан ит;не д; ким куймый. Солтан урта кр;сти;н х;лен; к;т;релс; д;, гомер буе ярлы тормыш кичереп яши, коммунистлар идеологиясе а;а якын. Солтан сымаклар Ша;базлар ярд;мчесе.
Ша;баз – революуияне; т;п к;че, а;а т;п каршы к;ч – Гали. Ша;базны; т;п ярд;мчесе – Солтан, ша;базлар солтаннарга б;хет юллаучы. Галине; т;п ярд;мчесе Фазыйл. Урталыкта Гыйл;жи кала. Шулай итеп, квадрат барлыкка кил;. Квадрат – “4” санын билгели, турылык, т;ртип, берт;рлелек, ;ир аналогы булып санала. Д;рт т;рле матд;не; т;ртипк; оешуы к;з у;ында тотыла. “4” саны стабильлек д;реслек, гаделлек, акыл билгесе булып та тора. Псигологик яктан – ныклык, ышанычлы тормыш. Элементар яктан д;рт табигать стихиясе: ;ир, к;к, ;ава, ут. Пространство яссылыгында – д;ньяны; д;рт географик ягы. Вакыт яссылыгында елны; д;рт фасылы. Социаль-и;тимагый яктан кешелек д;ньясыны; д;рт т;п катламы. Космик м;гън;д; –т;ртип символы. Дим;к бу д;рт;; я;а тормыш, я;а т;ртип нигезен т;шкил ит;. Гражданнар сугышыны; т;п к;че булып иреш;. Гыйл;;ил;р бу геометрик фигурадан т;шеп кала, ч;нки алар бу сугышта да урталыкта калучы катлам ;;м алар катламы совет заманында юкка чыгарыла.
;с;рне; ахырында йолдызны; нибары ике канаты кала. Гыйл;;и туган авылында дусты Гали тарафыннан ;терелс;, Ша;баз батырларча ;;лакатле ;лем кичер;. Бик куркыныч ;лем бел;н туган авылыннан еракта юкка чыгарыла. Гали д; ;з мал-м;лк;тен яклап башын сала. Фазыйл ис;н калуын кала, л;кин илд;н чыгып кит;. Ч;нки я;а х;к;м;т булдырган я;а Совет иле солтаннар ;чен. Башкаларга монда урын ш;йл;неп т; бармый. Ша;базларны; сакларлык н;рс;се юк, алар ;з ;зен аямый, иске тормышны ;имер;. Сугышларда бу катлам кешел;ре, гади эшчел;р ;;м люмпен-пролетариатлар, ;леме хакына, аяусыз фидакарь к;р;ше аркасында ;и;;л;р яулана да инде. Галил;р-буржуйлар я;а туып килг;н ил шартларында тулысынча ят элемент булып кала. Гыйл;;ил;р д; к;пл;п с;релде, ч;нки алар советларга х;тле формалашып килг;н я;а буржуаз к;чл;рен т;шкил ит;чел;р. Руханил;рг; д; Совет иленд; урын табылмады.
;с;рне; т;мамында тыныч шартлардагы тормыш сур;тл;н;. Со;гы елларда дошманлашкан дусларны; ис;н калганнары – Солтан ;;м Фазыйл ян; килеш;. Л;кин Солтан Фазыйлны; инкыйлабны кабул ит;ен; ышанмый. Аны; авылга сугылуы да нибары Гали се;лесен ;зе бел;н алып кит; максатыннан. Фазыйл туган ягында калмый, б;лки б;тенл;й илд;н д; чыгып кит;дер. Ул ;з катламына якынрак, элекке ;амгыятьт; ;зенн;н югарырак, бай катлам вакилен яр итеп сайлый. ;;м бу да бик табигый.
Солтан да яшьт;н ;к Гыйл;;и се;лесе Гайнияг; к;з атып й;рг;н була, й;р;к т;ренд; саклый. Артык м;ш;катьсез ген; алар берг; яши башлый. Шулай итеп илд; аяксыз, дим;к, ярым ярты к;че ген; бар, Солтан гына кала. Л;кин Гайниял;р, т;пле осталар н;селе, аларга к;ч бир;.
Бу д;рт;;д;н: Фазыйл – Гали се;лесе, Солтан – Гыйл;;и се;лесе геометрик фигура - тагын бер квадрат хасил була. М;гън;се –нигез, матди иминлек. Ышанычлы х;л;т. И;тимагый тормыштагы д;рт т;п катлам вакилен т;шкил ит; бу квадрат.
Символларны; тагын берсе – ;чпочмак. ;чпочмак – ;ир у;дырышы, ;ир ;;м к;к никахы. Учак ;;м тау символы булып та карала. ;ч матд;д;н торган структура: туым-тормыш-;лем; т;н-а;-;ан; к;к-;ир-;ир асты. Очы к;кк; караган ;чпочмак хатын-кыз принцибын билгели. Безне; фигураны; очы аска карый, аны Солтан т;шкил ит;. Аны; нигезе ;ст;. Бер очы карт тарихчы бабай, н;селсез, ;з идесене; фидаины, а;а капма каршы нокта, бабай идеял;рене; д;вамчысы – Ша;баз, гарьч; кызыл ч;ч;к орлыклары Солтанга килеп ирешк;н булса да, кызыллар б;йр;мен якынайту ;чен башын салучы – Ша;баз. ;чпочмак тег;ллек, т;мамлану символы булып та тора.
“Кызыл ч;ч;кл;р”д;ге символларны;, кызыл т;с символыннан тыш, ;;мм;се д; гал;м т;зелеше, гомум кешелек яш;еше кебек ки; даир;л;рне белдерс; д;, ;с;р язылган заман, аны; ;д;би ;сеш ;чен м;;им булган шартларын ис;пк; алганда, болар Октябрь инкыйлабы ;;м Совет х;к;м;те атрибутлары, яис; объектив к;ренешл;ре булып иреш;.
Шулай итеп, “Кызыл ч;ч;кл;р”д; схематик р;вешт; зур тарихи вакыйгалар чагылуы гына т;гел, яш;еш кануннары, социаль законнар  ачыла.
Бу бик м;;им зур вакыйгалар, ;;;миятле магълуматлар символлар ярд;менд; сур;тл;н;. Татар ;д;бияты кысаларында б;ек ;дибебез д;ньяви символик м;гън;л;рне ачып, тормышны т;п-тег;л итеп чагылдыруга ирешк;н.
;йтк;нн;ребезг; д;лилл;р д; китереп карыйк. Символизм с;нгатьт; кулланылган и;ат методы булып туралуына нибары 150-200 ел чамасы булса, символ т;шенч;се бик борынгы заманнардан яш;п кил;. Ожегов с;злегенд;, символ – шартлы билгел;нг;н, абстракциял;ндереп алынган предмет, х;р;к;т, т;шенч;.
Ф;лс;ф;ви яссылыкта караса;, аны; м;гън;се ;;м м;мкинлекл;ре ки;р;к, символ – яш;ешне; м;;им компоненты, к;ренешл;р д;ньясыны; реаль нигезе, чынбарлыкта объектив яш;п килг;нн;р турындагы хакыйкый чыганак.
Символлаштыру – м;гън;л;рне абстракциял;;. Гомум кешелек яис; аерым м;д;ниятл;рд; гасырлар буена тупланып килг;н гомум м;гън;л;р аша теге яки бу идеяне, фикерне ;иткер;. Алар аша д;нья к;ренешл;рен тасвирлау, сур;тл;;, д;нья сур;тен, ;д;би д;ньяны барлыкка китер;.
Г.Ибра;имовны; “Кызыл ч;ч;кл;р”енд; сур;тл;нг;н  вакыйгалардан со; й;з ел чамасы ;т; бел;н д;, ул символик образлар ярд;менд; тудырган объектив кануннар ;зг;рм;де, ;зг;рм;яч;к, тик социаль катламнар табигате шактый бозылды. Аларны х;зер тануы авыр, ч;нки милл;тл;р д;, и;тимагый катламнар да ;з асылын югалтып бара.

2017г.
работа участвовала в конкурсе в честь 130 летия Г.Ибрагимова, организованного журналом "учитель Башкортостана", присуждено призовое место.